Η κρατική ενίσχυση των 81 δισ. δολαρίων προς την αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία δεν πληροί τους όρους της διαφάνειας και κάθε σκέψη ότι οι φορολογούμενοι θα πάρουν πίσω τα χρήματά τους είναι «άκρως αισιόδοξη», εκτίμησε σε έκθεσή της Επιτροπή Εποπτείας του αμερικανικού Κογκρέσου.
Οπως εκτιμά, παραμένει ασαφές εάν η κυβέρνηση του προέδρου Μπους ή και η επόμενη του προέδρου Ομπάμα είχαν το δικαίωμα να χρησιμοποιήσουν τα κεφάλαια -τα οποία αρχικώς προορίζονταν για την ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα- για τη διάσωση της General Motors και της Chrysler. Είναι όμως σαφές ότι ούτε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους, ούτε ο τότε υπουργός Οικονομικών Χένρι Πόλσον, πίστευαν στην αρχή ότι «το πρόγραμμα στήριξης της αμερικανικής οικονομίας» είχε εγκριθεί για τη διάσωση εταιρειών του κλάδου της αυτοκινητοβιομηχανίας, τονίζει στην έκθεσή της η Επιτροπή του Κογκρέσου.
Σκληρή διαπραγμάτευση
Επικρίσεις δέχεται η κυβέρνηση από την Επιτροπή, η οποία έχει πρόεδρο την Ελίζαμπεθ Ουόρεν, για έλλειψη διαφάνειας στην ενίσχυσή της προς τον κλάδο κατά το διάστημα των συζητήσεων που κατέληξαν στην κυβερνητική παρέμβαση στην General Motors και στην Chrysler. Οπως παραδέχεται η Επιτροπή, η αμερικανική κυβέρνηση ήταν «σκληρός διαπραγματευτής». Η αξία των μετοχών των δύο εταιρειών σχεδόν εξανεμίσθηκε κατά τους μήνες αναδιάρθρωσης του κλάδου, ενώ οι πιστωτές εξαναγκάσθηκαν να περιορίσουν τις απαιτήσεις τους. Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα των διεργασιών για τη διάσωση της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, ο διευθύνων σύμβουλος της General Motors Ρικ Βάγκονερ, εξαναγκάσθηκε σε παραίτηση, μετά και την παρέμβαση του προέδρου Ομπάμα.
Οπως απεδείχθη από τις εξελίξεις, η «επιτροπή επέμβασης» του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, υπό τον πρώην τραπεζίτη Στιβ Ράτνερ, κατόρθωσε να στηρίξει στα πόδια τους και τις δύο προβληματικές αυτοκινητοβιομηχανίες, και έτσι μπόρεσαν να επιβιώσουν.
Βάσει του προγράμματος διάσωσης των μεγάλων εταιρειών του κλάδου με την παροχή οικονομικής βοήθειας, το αμερικανικό δημόσιο έλαβε μετοχικό μερίδιο 9,8% στην Chrysler και 60,8% στην General Μotors.
Μετά την τόσο δυναμική παρέμβασή της, η αμερικανική κυβέρνηση ισχυρίσθηκε ότι δεν θα διαδραματίσει κανένα ρόλο σε θέματα καθημερινής διοίκησης των εν λόγω αυτοκινητοβιομηχανιών. Μία ανεξάρτητη ομάδα επενδυτών -όπως ανέφερε προχθές η επιτροπή του Κογκρέσου- διαπίστωσε του λόγου το αληθές. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, η εφημερίδα Detroit News σε άρθρο της επεσήμανε ότι ο Ρέι Γιουνγκ, ο οικονομικός διευθυντής της General Motors, πρόκειται να παραιτηθεί από τα καθήκοντά του λόγω διαφωνίας με το υπουργείο Οικονομικών – μία πληροφορία που το υπουργείο απέφυγε να σχολιάσει.
Πολιτική επιρροή
«Ακόμη και αν δεν υπάρχει διένεξη, η καλή πίστη θα μπορούσε να εμποδίσει τη χρήση ή την εμφάνιση πολιτικής επιρροής λόγω της κρατικής συμμετοχής», αναφέρει η επιτροπή.
Και εν συνεχεία παρατηρεί ότι η καλή πίστη θα μπορούσε να στείλει ένα σαφές μήνυμα στις αγορές ότι η κυβέρνηση δεν επενέβη (και δεν θα μπορούσε να επέμβει) σε ιδιωτικές εμπορικές συναλλαγές.