Ενώ στις ΗΠΑ το ομοσπονδιακό δικαστήριο της Νέας Υόρκης είναι πλέον το μόνο αρμόδιο να αποφανθεί εν μέσω δεκάδων αντικρουόμενων ισχυρισμών σχετικά με το δικαίωμα της Google να δημιουργήσει τη μεγαλύτερη ψηφιακή βιβλιοθήκη και βιβλιοπωλείο του κόσμου, στην Ευρώπη ο δρόμος φαίνεται ακόμη πολύ μακρύς. Εκδότες και συγγραφείς της Γηραιάς Ηπείρου συνέχισαν τις τελευταίες ημέρες να εκφράζουν προβληματισμό ότι η συμφωνία που υπέγραψε προ μηνών η κορυφαία μηχανή αναζήτησης του κόσμου με συναδέλφους τους στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, ύψους 125 εκατ. δολαρίων, απειλεί να παραβιάσει κατοχυρωμένα πνευματικά τους δικαιώματα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε τη Δευτέρα σειρά ακροάσεων και επαφών με εκπροσώπους της εταιρείας και των εμπλεκομένων κλάδων. Και η κυβέρνηση της Γαλλίας ένωσε τη φωνή της με εκείνη της Γερμανίας, καλώντας το αμερικανικό δικαστήριο να απορρίψει τη συμφωνία της Google με τους Αμερικανούς, με το σκεπτικό ότι πρόκειται για απόπειρα αθέμιτου ελέγχου των ευρωπαϊκών έργων και για «μονοπώλιο στην ψηφιοποίηση «ορφανών» -σ. σ. των οποίων ο δημιουργός δεν είναι γνωστός- και εξαντλημένων έργων χωρίς άδεια».
Εκπρόσωπος της Google τόνιζε αυτές τις ημέρες ότι «δεν συμφωνούμε με τη Γαλλία, αφού η συμφωνία μας στις ΗΠΑ περιορίζεται εντός των συνόρων των ΗΠΑ, υπόκειται στην αμερικανική νομοθεσία και θα ωφελήσει μόνο τους Αμερικανούς αναγνώστες». Η συμφωνία με τους Αμερικανούς είναι προϊόν συλλογικής αγωγής που κατέθεσαν το 2005 εκδότες και συγγραφείς κατά της Google. Σύμφωνα με ειδικούς, οι επικριτές της εστιάζουν την προσοχή τους στο γεγονός ότι, στο πλαίσιο του προγράμματος Google Books, η μηχανή αναζήτησης προσφέρεται να ζητεί τη συγκατάθεση των δημιουργών πριν δημοσιεύσει και όχι πριν ψηφιοποιήσει αποσπάσματα και ολόκληρα βιβλία στο Internet. Από την πλευρά τους, Γαλλία και Γερμανία διατείνονται ότι τόσο η σάρωση όσο και η ψηφιοποίηση των βιβλίων είναι παράνομη βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, αν δεν υπάρξει ρητή συγκατάθεση. Προβληματίζει επίσης η δυνατότητα που θα έχει η Google να καθορίζει ποια βιβλία δεν θα συμπεριληφθούν στη βάση δεδομένων της, κατά πάσα πιθανότητα εις βάρος μη εμπορικών τίτλων, οι οποίοι εκτιμάται ότι δεν θα «πουλήσουν».
Η Google προσφέρθηκε να μη συμπεριλάβει στο πρόγραμμά της ευρωπαϊκά εξαντλημένα έργα, για τα οποία ισχύουν ακόμη πνευματικά δικαιώματα, χωρίς συγκατάθεση των συγγραφέων. Σχεδιάζει επίσης να διορίσει δύο εκπροσώπους ξένων εκδοτών και συγγραφέων στο διοικητικό συμβούλιο του Μητρώου Δικαιωμάτων Βιβλίων (Books Rights Registry), το οποίο δημιούργησε για τη διαχείριση των πνευματικών δικαιωμάτων των υπό επεξεργασία βιβλίων.
Η αντίδραση της κυβέρνησης Σαρκοζί, μία εβδομάδα έπειτα από εκείνη του Βερολίνου, εκφράζεται τη στιγμή που η επίτροπος ΜΜΕ της Ε. Ε., Βίβιαν Ρέντινγκ, κλιμακώνει τις προσπάθειες συγκέντρωσης υποστηρικτών για τον εκσυγχρονισμό της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τα πνευματικά δικαιώματα. Μετά την ολοήμερη συνάντηση που είχαν τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες με την Google και τους εκδότες, η κ. Ρέντινγκ και ο επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς και Υπηρεσιών, Τσάρλι Μακρίβι, εξέδωσαν ανακοίνωση όπου τονίζουν την «ανάγκη προσαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας πνευματικών δικαιωμάτων -που είναι κατακερματισμένη- στην ψηφιακή εποχή, ιδίως σε ό, τι αφορά τα «ορφανά» και εξαντλημένα έργα». Λίγες ημέρες νωρίτερα, η κ. Ρέντινγκ ξεκίνησε δημόσιο διάλογο ο οποίος ελπίζει ότι θα οδηγήσει σε συμφωνία μεταξύ εκδοτών, συγγραφέων και Google αντίστοιχη με εκείνη της οποίας η έγκριση εκκρεμεί σήμερα στις ΗΠΑ.
Οι «απόρρητες» προτιμήσεις αναγνωστών
Ενα από τα πολλά ζητήματα που θέτει η υπόθεση Google Books αφορά τις πληροφορίες για το τι συνηθίζουν να αναζητούν, να διαβάζουν και να αγοράζουν οι πελάτες, μία λίστα που θα βρεθεί στη διάθεση του Μητρώου Δικαιωμάτων Βιβλίων και θα περάσει στους εκδότες και σε κάθε ενδιαφερόμενο, ο οποίος ενδεχομένως να το χρησιμοποιήσει για διαφημιστικούς και άλλους σκοπούς. Σε επιστολή της προς την Google, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC) των ΗΠΑ καλούσε προ ημερών την εταιρεία να αναπτύξει νέα πολιτική απορρήτου, η οποία θα περιορίζει τη χρήση δεδομένων που αφορούν τους καταναλωτές. Η FTC ζητεί «περιορισμό της δευτερεύουσας χρήσης δεδομένων που συλλέγονται μέσω του Google Books, συμπεριλαμβανομένης χρήσης αντίθετης προς τις εύλογες προσδοκίες των καταναλωτών». Οπως σημειώνει χαρακτηριστικά, «είναι σημαντικό να αναπτύξει η Google νέα πολιτική, ειδικά για την περίπτωση του Google Books, η οποία θα ισχύει για το σημερινό προϊόν, θα προβλέπει εκ των προτέρων δεσμεύσεις για μελλοντικές συναφείς υπηρεσίες και προϊόντα και θα διαφυλάσσει τις δεσμεύσεις που δόθηκαν βάσει της ισχύουσας πολιτικής απορρήτου».