Οι εκθέσεις για την ανταγωνιστικότητα και το επιχειρηματικό περιβάλλον που δημοσίευσαν αυτή την εβδομάδα το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) και η Παγκόσμια Τράπεζα (doingbusiness), είναι για τους επίδοξους επενδυτές ό,τι είναι για τους επίδοξους αγοραστές αυτοκινήτου οι τελευταίες σελίδες των περιοδικών αυτοκινήτων με τα τεχνικά χαρακτηριστικά και τους συγκριτικούς πίνακες: Αποτελούν την πρώτη, απαραίτητη στάση για ενημέρωση πριν βάλεις το χέρι στην τσέπη.
Η κατάταξη της οικονομίας μας όμως στους πίνακες 2009-2010 παραπέμπει έντονα στους πίνακες βαθμολογίας της Γιουροβίζιον στα… πέτρινα χρόνια της ελληνικής εκπροσώπησης. Σε σχέση με πέρσι, επιβεβαιώνουν τον κατήφορο της ανταγωνιστικότητας κι ενταφιάζουν κάθε ελπίδα σύγκλισης που μπορεί να είχε απομείνει ζωντανή, κάθε αυτοπεποίθηση του τύπου «οσονούπω γινόμαστε κράτος του 21ου αιώνα»: Η δημόσια διοίκηση στην Ελλάδα είναι πιο αδιαφανής από αυτήν της Ουγκάντα, η διαφθορά είναι πιο εκτεταμένη από ό,τι στην Ιταλία, ενώ οι ηθικοί στις μπίζνες γίνονται περισσότερο σεβαστοί ακόμα και στην Κολομβία.
Η υπάρχουσα μεθοδολογία και τα κριτήρια αρκούν για να αποθαρρύνουν οποιαδήποτε σκέψη για επενδύσεις στην Ελλάδα:
– Το ένα αφορά το έλλειμμα προστασίας των επενδυτών: Σε 153 χώρες τα δικαιώματα ενός μετόχου ή ενός επενδυτή διασφαλίζονται καλύτερα, λέει η έκθεση Doing Business: με μια δόση υπερβολής, στην Ελλάδα οι πολυμετοχικές επιχειρήσεις έχουν το περιθώριο να είναι όσο αδιαφανείς θέλουν, ο μέτοχος δεν έχει τη δυνατότητα να ελέγξει αποτελεσματικά τη διοίκηση ή να στραφεί εναντίον της, ενώ η ίδια απολαμβάνει μια ασυλία για τις αποφάσεις της «αξιοζήλευτη» για τις περισσότερες οικονομίες του πλανήτη. Συμπέρασμα; Το να επενδύσεις στην Ελλάδα προϋποθέτει… βουτιά στο άγνωστο.
– Το άλλο στοιχείο είναι η δυσκολία επίλυσης επιχειρηματικών διαφορών, ή αλλιώς, πόσο εύκολη και σύντομη είναι η επιβολή συμβατικών υποχρεώσεων όταν η χημεία χαλάσει… Χρειάζονται 819 μέρες, αναφέρει η Παγκόσμια Τράπεζα, για να εφαρμοστεί μια συμβατική υποχρέωση – και αυτή η εκτίμηση μάλλον υπερεκτιμά την ταχύτητα της ελληνικής Δικαιοσύνης (τα στοιχεία η Τράπεζα τα πήρε από το Πρωτοδικείο Αθηνών). Ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 462. Ετσι η εκκρεμότητα μιας δικαστικής απόφασης μπορεί να έρθει μετά τη χρεοκοπία της «παγωμένης» επιχείρησης. Συμπέρασμα επενδυτή; «Πού να μπλέκεις τώρα…»
Αυτές είναι δύο μόνο πτυχές των εκθέσεων. Αν τους αφιερώσεις λίγο χρόνο, περνάει όλη η ελληνική οικονομία μπροστά σου. Και το θέαμα δεν είναι όμορφο. Θα μπορούσαν, όμως, να αποτελέσουν τη βάση ενός πολυετούς επιτελικού σχεδίου για την οικονομία, ενός οδηγού προτεραιοτήτων και παρεμβάσεων – αν υποθέσουμε ότι ενδιαφέρεται κάποιος.