Τη θέση της Ευρώπης στις διαπραγματεύσεις του G20 στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια την ερχομένη εβδομάδα καθόρισαν χθες οι «27» της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην έκτακτη σύνοδο κορυφής που συνήλθε προς τούτο στις Βρυξέλλες. Κεντρικό στοιχείο είναι η εξεύρεση μεθόδου χαλιναγώγησης των «μπόνους» των τραπεζιτών, αλλά ελπίδα όλων είναι ότι από τη συνάντηση αυτή θα προκύψει η βασική πλατφόρμα μιας ευρύτερης συνεννόησης με την κυβέρνηση Ομπάμα.
Ετσι, αν τα «μπόνους» είναι το πιο ορατό στοιχείο της συνόδου, οι «27» προετοίμαζαν κοινή θέση και για την ανάγκη διατήρησης (μέχρι νεωτέρας) των πακέτων τόνωσης των οικονομιών τους, αλλά και για την τελική διαπραγμάτευση για το κλίμα, που θα διεξαχθεί τον Δεκέμβριο στην Κοπεγχάγη. Αν και ο περυσινός χρηματοπιστωτικός Αρμαγεδδών που βύθισε Ευρώπη και ΗΠΑ στην ύφεση δεν προήλθε αποκλειστικά από τον τρόπο ανταμοιβής των στελεχών των τραπεζών, το ζήτημα έχει έλθει να συμβολίσει όλες τις (κυρίως επενδυτικές) ακρότητες που οδήγησαν στην καταστροφή και, φυσικά, είναι ζήτημα με ευρεία απήχηση σε μια περίοδο ισχνών οικονομικών αγελάδων.
Για τους Ευρωπαίους, σύμφωνα με το σχέδιο της Κοινής Θέσης που αναμενόταν να υιοθετήσουν αργά χθες τη νύχτα στις Βρυξέλλες, κλειδί είναι η θέσπιση ενός «πλαφόν» για τα μπόνους αλλά, ίσως ακόμα σημαντικότερο και, εν τέλει κάπως ρεαλιστικότερο, είναι η διαφοροποίηση του υπολογισμού και της καταβολής της. Ετσι θέση των Ευρωπαίων, πέραν κάποιων αμφιβολιών από βρετανικής πλευράς, είναι η εξεύρεση μιας καλύτερης ισορροπίας μισθού-μπόνους, αλλά και η εξάρτηση του ύψους αυτής της πρόσθετης αμοιβής από τις μακροπρόθεσμες επιδόσεις των επιχειρήσεων και όχι τις… ανά τρίμηνο επιδόσεις τους. Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι ζητούν κατάργηση των εγγυημένων μπόνους και θέσπιση διεθνώς συμφωνημένων ποινών για τους παραβάτες.
Οι προτάσεις αυτές, που βασίζονται σε κοινό σχέδιο που παρουσίασαν στις αρχές Σεπτεμβρίου Γαλλία, Γερμανία και Βρετανία, είναι σκληρότερες από εκείνες που είχαν συζητηθεί στο G20, όταν αυτό συνήλθε σε επίπεδο υπουργών Οικονομικών στις αρχές Σεπτεμβρίου στο Λονδίνο. Αλλωστε, αν και οι Ευρωπαίοι είχαν ήδη πριν από τη σύνοδο συμφωνήσει σε αυτά, γνωρίζουν καλά ότι πολύ δύσκολα θα καμφθούν οι αμερικανικές αντιδράσεις. Εξ ου και το πυροτέχνημα – απειλή του Γάλλου προέδρου Νικολά Σαρκοζί, ότι αν δει ότι δεν υπάρχει πεδίο συνεννόησης με τις ΗΠΑ, θα… σηκωθεί και θα φύγει από το Πίτσμπουργκ.
Το έτερο θέμα στο οποίο οι Ευρωπαίοι εκλήθησαν χθες να λάβουν οριστική κοινή απόφαση, είναι η στάση τους έναντι των ΗΠΑ ενόψει της συνόδου του Δεκεμβρίου στην Κοπεγχάγη για το κλίμα. Οπως το έθεσε ο Σουηδός πρωθυπουργός Φρέντρικ Ρέινφελντ, «χρειάζεται ένα ξεκάθαρο μήνυμα από τις ΗΠΑ» σε ό,τι αφορά τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Η Ευρώπη, κατόπιν εισηγήσεως του Επιτρόπου Περιβάλλοντος Στ. Δήμα, έχει ήδη υποσχεθεί να μειώσει τις εκπομπές αλλά και την κατανάλωση καυσίμων κατά 20% μέχρι το 2020, όμως από αμερικανικής πλευράς, πέραν του αρχικού ενθουσιασμού η κυβέρνηση Ομπάμα δεν έχει ακόμα καταθέσει κάποια ολοκληρωμένη θέση, αντιστοίχου φιλοδοξίας.
Η διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ
Οι ηγέτες του G20 θα δεσμευθούν να διατηρήσουν τα πακέτα στήριξης της οικονομίας, εκτίμησε χθες ο οικονομικός σύμβουλος του Κρεμλίνου. Σύμφωνα με τον Αρκάντι Ντβόρκοβιτς, θα τονίσουν ότι δεν είναι ακόμη η ώρα να αποσυρθούν τα μέτρα κρατικής στήριξης, αλλά θα συμφωνήσουν στη χάραξη στρατηγικής εξόδου. Λιγότερο σίγουρη φαίνεται μία δεσμευτική συμφωνία για τη ρύθμιση του τραπεζικού κλάδου, καθώς η γερμανική πρόταση για την επιβολή ενός παγκόσμιου φόρου στις χρηματιστηριακές συναλλαγές δεν φαινόταν να επιτυγχάνει συμφωνία στη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών. Για τα μπόνους ο Βρετανός πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν τόνισε ότι «δεν υπάρχει επιστροφή στις πρακτικές που ίσχυαν προ της κρίσης», ενώ ο Σουηδός ομόλογός του και προεδρεύων της Ε. Ε. Φρέντρικ Ράινφελντ ζήτησε από τις χώρες του G20 να επιβάλουν ένα ανώτατο όριο στα μπόνους των τραπεζιτών.