Αντιμέτωπος με την τρομερή προθεσμία της 2ας Αυγούστου για την αύξηση του ορίου χρέους των 14,3 τρισ. δολαρίων και με δύο κόμματα που δεν συνεργάζονται καλά, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, έκανε ό,τι θα έκανε κάθε πρόεδρος: συγκάλεσε συνάντηση στον Λευκό Οίκο (οι απαντήσεις β. «διόρισε τσάρο» και γ. «συνέστησε επιτροπή» είναι λανθασμένες σε αυτή την περίπτωση). Οι προσκλήσεις προς τους ηγέτες αμφοτέρων των κομμάτων με θέμα το δημοσιονομικό έλλειμμα ήταν «μια μοναδική ευκαιρία για κάτι σπουδαίο», σύμφωνα με τον κ. Ομπάμα. Μοναδική; Σπουδαίο; Το Κογκρέσο έχει αυξήσει 10 φορές το όριο χρέους μέσα σε 10 χρόνια. Και θα στοιχημάτιζα σε κάτι πολύ μικρότερο από την αντιμετώπιση των ανεξέλεγκτων υποχρεωτικών δαπανών και ενός αναποτελεσματικού, γεμάτου «παραθυράκια» φορολογικού κώδικα που καθυστερεί την ανάπτυξη και διαβρώνει τα κρατικά έσοδα.
Μέχρι πολύ πρόσφατα, ο Αμερικανός πρόεδρος φιλοδοξούσε να κλείσει τα «παραθυράκια» για «εκατομμυριούχους και δισεκατομμυριούχους». Σήμερα, στο τραπέζι έχει τεθεί η κοινωνική ασφάλιση. Οι Ρεπουμπλικανοί, οι οποίοι προηγουμένως αρνούνταν έστω και να ψελλίσουν «φορολογικές αυξήσεις», έδειξαν προθυμία να καταργήσουν κάποια προνόμια στο πλαίσιο μιας συμφωνίας μείωσης του ελλείμματος που θα αυξήσει το όριο χρέους.
Οι συμμετέχοντες στη συνάντηση τη χαρακτήρισαν «εποικοδομητική» (μετάφραση: κανείς δεν αποχώρησε). Ωστόσο, κάποιοι βουλευτές ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχει χρόνος να χαραχθεί κάτι σπουδαίο πριν από τις 2 Αυγούστου, όταν οι ΗΠΑ -σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών- θα κηρύξουν στάση πληρωμών. Κι αν είχαν περισσότερο χρόνο; Η αλήθεια είναι ότι μπορούν, αν το θέλουν. Ερευνα του πανεπιστημίου George Mason της Βιρτζίνια απαριθμεί βήματα που μπορεί να κάνει το υπουργείο για να καλύψει τις οικονομικές υποχρεώσεις του και να αποτρέψει στάση πληρωμών ώς το τέλος του τρέχοντος οικονομικού έτους, στις 30 Σεπτεμβρίου, και ίσως περισσότερο.
Πρώτον, βάσει εκτιμήσεων της Υπηρεσίας Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, τα φορολογικά έσοδα 2,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων του οικονομικού 2011 θα καλύψουν τους τόκους του χρέους, ύψους 214 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Καλύπτουν επίσης την κοινωνική ασφάλιση και τα Medicare και Medicaid. Δεύτερον, το υπουργείο Οικονομικών μπορεί να λάβει «έκτακτα μέτρα» όπως η αναστολή των επενδύσεων σε κρατικά συνταξιοδοτικά προγράμματα. Τρίτον, μπορεί να χρησιμοποιήσει διαθέσιμο ρευστό, ή να πωλήσει στοιχεία ενεργητικού όπως ο χρυσός και το συνάλλαγμα, ή άλλα που απέκτησε μέσω TARP. «Α, παρεμπιπτόντως, μπορούν πάντα να μειώσουν τις δαπάνες τους», καταλήγουν οι συγγραφείς της έρευνας.
Η λύση αυτή δεν είναι επιθυμητή. Ωστόσο, αν ο χρόνος είναι αυτό που χρειάζονται πραγματικά οι διαπραγματευτές για να καταλήξουν σε «κάτι μεγάλο», αυτό μπορεί να τους το δώσει ο υπουργός Οικονομικών, Τίμοθι Γκάιτνερ.
Πάντως, το όριο χρέους θα πρέπει να αυξηθεί, παρότι δεν είναι αυτό το σημαντικό. Το πρόβλημα είναι το αυξανόμενο χάσμα ανάμεσα σε αυτό που υποσχέθηκε η κυβέρνηση να πληρώσει στους συνταξιούχους και αυτό που αντλεί από φόρους…