Οι αρμόδιες αμερικανικές αρχές θα πρέπει να ζητήσουν νέο γύρο stress test (τεστ αντοχής) για τις τράπεζες της Wall Street με κριτήριο την αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους στην Ελλάδα και την Ευρώπη και να προσεγγίσουν ρεαλιστικά τους κινδύνους που εγκυμονούν αγορές όπως αυτές των swaps στην αγορά συναλλάγματος. Η άποψη αυτή κυριαρχεί στον αμερικανικό Τύπο. Βάσει τέτοιων τεστ, οι μεγαλύτερες τράπεζες των ΗΠΑ ίσως χρειάζεται να αναστείλουν την καταβολή μερίσματος και να προχωρήσουν σε αύξηση κεφαλαίου ως «μαξιλάρι» έναντι ζημιών.
Οι συστάσεις αυτές αγγίζουν τα όρια πανικού, παρά το γεγονός πως η ευρωπαϊκή κρίση χρέους -μετά τη συμφωνία της συνόδου κορυφής των Βρυξελλών για το ελληνικό χρέος και τη νέα βοήθεια προς την Ελλάδα- τελεί υπό έλεγχο, σωστά;
Μάλλον όχι. Ενας προφανής λόγος είναι η αβεβαιότητα για τις συνέπειες της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους. Λιγότερο προφανής λόγος, χωρίς, εντούτοις, να προκαλεί μικρότερη ανησυχία, είναι η Ιταλία. Με μια επισφαλή δημοσιονομική εικόνα, ενδεχομένως να καταστεί η επόμενη χώρα υπό πίεση. Και αυτή τη φορά είναι οι αμερικανικές τράπεζες οι οποίες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, με έκθεση σχεδόν 35 δισ. δολαρίων σε δάνεια προς την Ιταλία. Πιθανώς να έχουν και ακόμα μεγαλύτερη έκθεση διαμέσου της αγοράς παραγώγων. Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το χρέος της Ιταλίας θα φθάσει στο 120% του ΑΕΠ το 2011 και μετά θα υποχωρήσει ελαφρά στο 118% στα τέλη του 2016. Διάσημοι οικονομολόγοι επισημαίνουν πως οι επενδυτές θα πρέπει να αρχίσουν να αντιλαμβάνονται ότι σύντομα θα υποστούν σημαντικές απώλειες από τα ομόλογά τους στην Ελλάδα. Το ελληνικό χρέος ανέρχεται σε 350 δισ. ευρώ και οι δυνητικές ζημίες της αναδιάρθρωσής του θα κυμανθούν από 100 έως 200 δισ. ευρώ. Το ανεξόφλητο χρέος της Ιταλίας, όμως, πλησιάζει τα 2 τρισ. ευρώ. Είναι αδιανόητο η Γερμανία ή το ΔΝΤ να παράσχει προστασία έναντι των πιστωτών, εφόσον ένα τέτοιο πακέτο θα προϋπέθετε δάνεια και εγγυήσεις τουλάχιστον 500 δισ. ευρώ, ίσως και 1 τρισ. Αυτό θα σημάνει μια αξιοσέβαστη μερίδα του ΑΕΠ της Γερμανίας των 2,5 τρισ. ευρώ. Η Ευρώπη, κατά συνέπεια, δεν διαθέτει επαρκές δημοσιονομικό οπλοστάσιο να διαχειριστεί μια ιταλική κρίση, τουλάχιστον με τέτοιον τρόπο ώστε να προστατευθούν πλήρως οι πιστωτές. Αφ’ ης στιγμής αυτό αγγίξει τους ιδιώτες επενδυτές, είναι πιθανόν να ζητήσουν υψηλότερες αποδόσεις για τα ιταλικά ομόλογα και να συμβεί ό,τι συνέβη τους τελευταίους 18 μήνες με τα ομόλογα της Ελλάδας, της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας. Βέβαια, η Ιταλία έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα συγκριτικά με τις προαναφερθείσες χώρες, το ότι μεγάλο μέρος του χρέους της κατέχουν ιταλικά ιδρύματα. Εάν οι ξένοι επενδυτές εφορμήσουν, οι ιταλικές αρχές θα πιέσουν τις εγχώριες τράπεζες να στηρίξουν τις νέες δημοπρασίες ομολόγων. Εάν παραστεί ανάγκη για την επιβίωσή τους, αυτές θα προστρέξουν στην ΕΚΤ. Πάντως, είναι απίθανο να μπορεί η ΕΚΤ να κάνει κάτι περισσότερο από το να μεταθέσει προβλήματα δημοσίου χρέους της κλίμακας της Ιταλίας. Ποια θα είναι τα αποτελέσματα για τις αμερικανικές τράπεζες; Σκεφθείτε την αναστάτωση των αγορών το παρελθόν έτος μετά την κρίση στην Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία και πολλαπλασιάστε την. Θα ήταν σώφρον τώρα οι αμερικανικές τράπεζες να αυξήσουν επαρκώς τα κεφάλαιά τους ώστε να αντέξουν την όποια θύελλα από την απέναντι όχθη του Ατλαντικού.