Οκτώ μήνες πριν, ο υπουργός Οικονομικών της Βραζιλίας, Γκούιντ Μαντέγκα, κήρυξε ανακωχή στον «πόλεμο ισοτιμιών» που εξελισσόταν, καθώς ορισμένες χώρες επιχειρούσαν να αποτρέψουν τη ραγδαία ανατίμηση των νομισμάτων τους από μεγάλες εισροές ξένων κεφαλαίων. Αυτός, ωστόσο, φαίνεται ότι επιστρέφει. Χθες, μια ημέρα μετά την αιφνίδια παρέμβαση της Τράπεζας της Ελβετίας να αναχαιτίσει τα αλλεπάλληλα ρεκόρ στην άνοδο του φράγκου έναντι του ευρώ και του δολαρίου, η Τράπεζα της Ιαπωνίας πήρε τη σκυτάλη. Με τη διοχέτευση ενός τρισ. γιεν ή 126 δισ. δολαρίων στη διατραπεζική αγορά, το ιαπωνικό νόμισμα αποδυναμώθηκε άμεσα κατά 4% από τα 77,10 γιεν στα 80,20 γιεν έναντι του δολαρίου. Τον περασμένο μήνα είχε σημειώσει άνοδο 5%. Τα επιτόκια παρέμειναν σταθερά στο 0% με 0,1% καθώς δεν υπάρχουν και μεγάλα περιθώρια περαιτέρω μείωσης.
Υπεραμυνόμενος των ενεργειών της Τράπεζας της Ιαπωνίας, ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, Γιοσιχίκο Νόντα, δήλωσε ότι είχε έρθει σε επαφή με τους διεθνείς συνεταίρους της χώρας, αλλά η παρέμβαση αυτή αποφασίστηκε ανεξάρτητα, με στόχο τη χαλιναγώγηση «κερδοσκοπικών και απότομων διακυμάνσεων» στις αγορές ισοτιμιών. Μάλιστα, η απόφαση ήταν άμεση, καθώς η Τράπεζα της Ιαπωνίας ανακοίνωσε τα μέτρα την πρώτη ημέρα της καθιερωμένης διήμερης σύσκεψης. Ο κ. Νόντα πρόσθεσε, εμμέσως πλην σαφώς, ότι η παρέμβαση της Τράπεζας της Ιαπωνίας είναι πλήρως δικαιολογημένη από την ιδιαίτερα εύθραυστη κατάσταση της οικονομίας. Στην Ευρώπη, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν-Κλοντ Τρισέ, διευκρίνισε ότι η κίνηση της Ιαπωνίας δεν είναι το αποτέλεσμα πολυμερών επαφών, όπως είχε συμβεί τον Μάρτιο από τις χώρες του G7.
Στα μέσα Μαρτίου, η Ιαπωνία δέχτηκε τεράστιο πλήγμα από σεισμό 9 Ρίχτερ, προκαλώντας βαθύ ρήγμα, μεταξύ άλλων, στην οικονομία. Ο πρωθυπουργός, Ναότο Καν, είχε μιλήσει για τη μεγαλύτερη καταστροφή στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας. Ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard & Poor’s υποβάθμισε την προοπτική του ιαπωνικού χρέους, εκτιμώντας ότι το κόστος ανοικοδόμησης μπορεί να ξεπεράσει τα 600 δισ. δολάρια. Σήμερα, οικονομικοί αναλυτές κάνουν ανοικτά λόγο για άσκηση συντονισμένης πολιτικής μεταξύ κυβέρνησης και κεντρικής τράπεζας για τη θωράκιση της οικονομίας σε ένα κρίσιμο στάδιο της ανάκαμψής της.
Αβεβαιότητα
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ιαπωνίας, Μασάακι Σιρακάβα, απέδωσε την άνοδο του γιεν στην αβεβαιότητα που επισκιάζει την παγκόσμια οικονομία, λόγω της δημοσιονομικής κρίσης στην Ευρώπη αλλά και της εύθραυστης αμερικανικής ανάκαμψης. Είναι προφανές ότι οι αγορές αναζητούν και καταφεύγουν μαζικά σε ασφαλή καταφύγια. Την Τετάρτη, η Τράπεζα της Ελβετίας αποφάσισε απρόσμενα τη μείωση των επιτοκίων στην αγορά Libor από το φάσμα 0% -0,75% στο 0% – 0,25%. Το νόμισμα της χώρας έχει ενισχυθεί το τελευταίο δίμηνο κατά 10% έναντι του ευρώ, πλήττοντας την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών της. Η ελβετική κεντρική τράπεζα δεσμεύτηκε, επίσης, για την ενίσχυση της ρευστότητας του διατραπεζικού συστήματος κατά 50 δισ. φράγκα, στα 80 δισ. φράγκα ή 73 δισ. ευρώ.
Εκτιμάται ότι η παρέμβαση από την Τράπεζα της Ιαπωνίας ήταν επιβεβλημένη μετά τη μείωση των ελβετικών επιτοκίων. Διαφορετικά, όλη η προσοχή των επενδυτών θα στρεφόταν στο γιεν, το οποίο δεν δέχονταν τελευταία τόσο μεγάλες πιέσεις όσο το φράγκο. Πάντως, η παρέμβαση της Τράπεζας της Ελβετίας δεν φαίνεται να έχει ασκήσει μεγάλη επίδραση στις δυνάμεις της αγοράς, αποτείνονται οικονομικοί αναλυτές. Χθες, το ευρώ υποχώρησε στα 1,08917 φράγκα από τα 1,09070 φράγκα, διότι οι επενδυτές έκριναν ανεπαρκή τα μέτρα της ΕΚΤ για την Ευρωζώνη. Την Τετάρτη, μετά την ανακοίνωση των μέτρων για την αποδυνάμωση του ελβετικού νομίσματος, το ευρώ είχε ενισχυθεί κατά 1,9%, στα 1,1050 φράγκα.