Για μια ακόμη φορά, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) παρενέβη απρόσμενα στις αγορές ομολόγων Ιρλανδίας και Πορτογαλίας σε μια προσπάθεια να αναχαιτιστεί η υφιστάμενη κρίση χρέους που απειλεί να περάσει τα σύνορα της Ιταλίας. Η παρέμβαση αυτή αποσυμπίεσε, προσωρινά, τις πιέσεις στις αγορές ομολόγων Ισπανίας και Ιταλίας. Αλλά, η κίνηση αυτή της ΕΚΤ, εν τέλει, λειτούργησε ως μπούμερανγκ στα χρηματιστήρια της Ευρώπης και των ΗΠΑ, οδηγώντας τους γενικούς δείκτες σε μεγάλες απώλειες. Η κατάσταση υποτροπίασε όταν ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν-Κλοντ Τρισέ, προειδοποίησε για επικείμενους κινδύνους όταν, παράλληλα, ο όγκος των ομολόγων που τελικά απορρόφησε η ΕΚΤ δεν ήταν αντάξιος των προσδοκιών της αγοράς.
Οι εξελίξεις επιδεινώθηκαν τη στιγμή που ο κορυφαίος Ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε ότι η συμφωνία που επιτεύχθηκε προ δύο εβδομάδων για την αναχαίτιση της δημοσιονομικής κρίσης δεν φέρνει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, παρότρυνε τους Ευρωπαίους ηγέτες να ενισχύσουν με περισσότερα κεφάλαια τον υφιστάμενο μηχανισμό στήριξης της Ε.Ε. Τον περασμένο μήνα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν να δώσουν τη δικαιοδοσία στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) -δηλαδή το ευρωπαϊκό ταμείο διάσωσης των αδύναμων κρατών-μελών στην περιφέρεια της Ευρωζώνης- να αγοράζει ομόλογα στη δευτερογενή αγορά, δηλαδή την αγορά ανοικτής διαπραγμάτευσης αξιών. Ετσι, η κεντρική τράπεζα της Ευρωζώνης απαλλάχθηκε, με βάση τους όρους της συμφωνίας, από την ευθύνη αυτή. Αλλά θα χρειαστεί να περάσουν μήνες μέχρι να ξεκινήσει το EFSF τη λειτουργία του αυτή. Επιπροσθέτως, οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν αποφάσισαν να αυξήσουν τα κονδύλια του ταμείου.
Εκκληση Μπαρόζο
Ο κ. Μπαρόζο παροτρύνει τους πολιτικούς της Ευρώπης να πάρουν περισσότερα και πιο γενναία μέτρα, ώστε να βγει η Ευρωζώνη από την άβυσσο της δημοσιονομικής κρίσης. Σε επιστολή του, την Πέμπτη, απηύθυνε έκκληση για «άμεση επανεξέταση όλων των στοιχείων» που σχετίζονται με το Ταμείο Σταθερότητας, ούτως ώστε να είναι «επαρκώς εφοδιασμένο για την αντιμετώπιση των κινδύνων μετάδοσης της κρίσης».
Επέκρινε, ταυτόχρονα, τους Ευρωπαίους πολιτικούς «για την χωρίς πειθαρχία επικοινωνία, την περιπλοκότητα και την ανεπάρκεια» του πακέτου που συμφωνήθηκε στη σύνοδο κορυφής της 21ης Ιουλίου. «Δεν έχουν πειστεί οι αγορές ότι λάβαμε τα κατάλληλα μέτρα για την επίλυση της κρίσης», σημείωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην επιστολή του. «Οποιοι και αν είναι οι παράγοντες που υποθάλπουν αυτήν την αποτυχία, σε κάθε περίπτωση, καθίσταται σαφές ότι δεν διαχειριζόμαστε μια κρίση αποκλειστικά περιορισμένη στην περιφέρεια της Ευρωζώνης».
Στο πλαίσιο της συμφωνίας, η ΕΚΤ ανέλαβε να ενισχύσει τη ρευστότητα των αδύναμων τραπεζών που, ενδεχομένως, να συναντήσουν εμπόδια στην άντληση κεφαλαίων από τη διατραπεζική αγορά, επεκτείνοντας τον δανεισμό της σε χρηματοπιστωτικούς ομίλους της Ευρωζώνης με το βασικό της επιτόκιο. Η κεντρική τράπεζα της Ευρωζώνης άφησε αμετάβλητα τα επιτόκια στο 1,5% μετά τις τελευταίες δύο αυξήσεις, ενώ τα επιτόκια της Τράπεζα της Αγγλίας παραμένουν στο ιστορικό χαμηλό του 0,5%. Ο κ. Τρισέ, επίσης, δεν διευκρίνισε την κατηγορία ομολόγων που θα αγόραζε, ούτε τον όγκο των τοποθετήσεων.