Πολλαπλές επιθέσεις φαίνεται να δέχεται αυτή την περίοδο ο Τζούλιο Τρεμόντι, ευρισκόμενος στο «μάτι του κυκλώνα». Ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας καλείται να διαχειριστεί την εκτίναξη του κόστους δανεισμού για τη χώρα του και όλα τα ερωτήματα, τα οποία εγείρουν κατά τον συνήθη τους επιτακτικό τρόπο οι αγορές ως προς τις δυνατότητές της να αντεπεξέλθει στο έλλειμμα και το χρέος της. Οι σχέσεις του με τον πρωθυπουργό Σίλβιο Μπερλουσκόνι είναι τεταμένες, ενώ ο τελευταίος τον κατηγορεί για «έλλειψη ομαδικότητας» στην ήδη κατακερματισμένη κυβέρνησή του. Την ίδια στιγμή πρέπει να επιβλέψει την προώθηση των μέτρων λιτότητας, τα οποία κατάρτισε ο ίδιος με στόχο να αποτρέψει τα κακά σενάρια περί πακέτου σωτηρίας για την Ιταλία. Αν και τα περισσότερα έχουν μετατεθεί μετά τις εκλογές του 2013, ίσως αναγκαστεί να τα εφαρμόσει εσπευσμένα λόγω των πιέσεων των αγορών. Πέραν τούτου, ο Τζούλιο Τρεμόντι θα πρέπει να απαντήσει και σε μία πρόκληση. «Κι εσύ τέκνον, Ιούλιε;» θα τον ρωτούσαν πολλοί με αφορμή την εμπλοκή του ονόματός του σε υπόθεση μη δηλωθέντος εισοδήματος αλλά και τις φημολογούμενες στενές σχέσεις με πρώην συνεργάτη του ύποπτο για παράνομες αναθέσεις έργων και δωροδοκία. Ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας επέχει θέση θεματοφύλακα της δημοσιονομικής πειθαρχίας για τη διεθνή χρηματοοικονομική κοινότητα και λογίζεται ως ασπίδα στον μπερλουσκονικό λαϊκισμό και τις ακραίες σπατάλες. Ωστόσο, υπέπεσε σε σφάλμα ασύμβατο με τη γενικότερη πολιτική του στάση, βάσει της οποίας έχει διατρανώσει την πρόθεσή του να πατάξει τη φοροδιαφυγή. Σύμφωνα με τα όσα κατέθεσε ο πρώην στενός συνεργάτης του Τζούλιο Τρεμόντι και ανακρινόμενος για διαφθορά, Μάρκο Μιλανέζε, είχε παραχωρήσει στον υπουργό διαμέρισμα πολυτελείας στη Ρώμη και ελάμβανε από αυτόν 1.000 ευρώ ενοίκιο την εβδομάδα.
Δημόσια συγγνώμη
Ο κ. Τρεμόντι εγκατέλειψε την κατοικία του, αν και όχι αμέσως. Ζήτησε δημοσίως συγγνώμη και δήλωσε απερίφραστα πως δεν πρόκειται να παραιτηθεί. «Εσφαλα, αλλά δεν παρανόμησα», δήλωσε μετανιωμένος. Τα ερωτήματα, όμως, παραμένουν: Υπήρχε συμβόλαιο μεταξύ των δύο ανδρών; Αληθεύουν οι αποκαλύψεις ότι στην πραγματικότητα το ενοίκιο κατέβαλλε η ιταλική κατασκευαστική εταιρεία Edil Ars με αντάλλαγμα διάφορες «χάρες», δηλαδή συμβάσεις με το Δημόσιο; Γιατί ο Τζούλιο Τρεμόντι επέλεξε τον Μάρκο Μιλανέζε για προσωπικό του σύμβουλο, έναν άνθρωπο, ο οποίος φέρεται να διοχέτευε εμπιστευτικές πληροφορίες με αποδέκτη επιχειρηματία και αντάλλαγμα χρήματα, ακριβά ρολόγια και κοσμήματα, Φεράρι και Μπέντλεϊ και διακοπές στο εξωτερικό και για τον οποίο εξεδόθη ένταλμα συλλήψεως; Επίσης, ο κ. Μιλανέζε φέρεται να προσέφερε εργασία στο υπ. Οικονομικών σε δύο άνδρες, οι οποίοι τον είχαν προηγουμένως κι εκείνοι «εξυπηρετήσει». Στην Ιταλία είναι συνηθισμένη τακτική αδήλωτα εισοδήματα να λαμβάνουν τη μορφή ενοικίου, αγοράς ολόκληρου σπιτιού, ιατρικών επισκέψεων, ώστε να μη φορολογούνται. «Πώς είναι δυνατόν όμως ο άνθρωπος, ο οποίος θέλει να πατάξει τη φοροδιαφυγή και να αυξήσει τα κρατικά έσοδα να λανθάνει ότι κάνει κι εκείνος το ίδιο;» διερωτάται η Corriere della Sera. Συν τοις άλλοις, στο νομοσχέδιο για το πρόγραμμα λιτότητας των 40 δισ. ευρώ είχε ληφθεί ειδική πρόβλεψη, ώστε ο βασικός μοχλός των επιχειρήσεων του πρωθυπουργού, ο όμιλος Fininvest, να απαλλαγεί προστίμου 750 εκατ. ευρώ. Μετά τις καταγγελίες από την αντιπολίτευση και τον Τύπο για το συγκεκριμένο μέτρο, το οποίο ανέστειλε οποιαδήποτε πληρωμή, μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία των εφέσεων, ο κ. Μπερλουσκόνι το απέσυρε. Ερωτηθείς, γιατί συμπεριελήφθη στο πακέτο λιτότητας, απάντησε πως συζητήθηκε στο υπουργικό συμβούλιο και ο Τζούλιο Τρεμόντι το είχε χαρακτηρίσει «ιερό και όσιο». Ο ίδιος ο υπουργός αντέτεινε ότι το μέτρο ήταν μία καθαρή παρέμβαση του πρωθυπουργικού γραφείου.
Καλλιτέχνης της επιβίωσης
Παρά το ότι η εικόνα του Τζούλιο Τρεμόντι έχει αμαυρωθεί, παραμένει ο μόνος άνθρωπος από την μάλλον αναξιόπιστη κυβέρνηση Μπερλουσκόνι, ο οποίος μπορεί να μιλήσει με σοβαρότητα για την ιταλική οικονομία. Οι δε αγορές, όσο κι αν σφυροκοπούν τα ιταλικά ομόλογα, πιστεύουν ότι ο υπουργός Οικονομικών μπορεί να ακολουθήσει μία απαρέγκλιτη γραμμή δημοσιονομικής πειθαρχίας. Ωστόσο, ήταν ο Μπερλουσκόνι «αυτός ο καλλιτέχνης της επιβίωσης», κατά τους FT Deutschland, ο oποίος απηύθυνε από τη Βουλή ένα ασαφές διάγγελμα στον ιταλικό λαό, ζητώντας συσπείρωση για την οικονομία και άμεσα μέτρα για τη στήριξή της. Οχι ο Τρεμόντι. Ισως αυτό να δείχνει και την απομόνωσή του, αν και καθόταν δίπλα στον πρωθυπουργό κατά την ομιλία του ως σπάνιο δείγμα ενότητας. Είχε προηγηθεί η συνάντηση του υπουργού με τον πρόεδρο του Eurogroup, Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, λόγω της εκτίναξης των spread των ιταλικών (αλλά και των ισπανικών) ομολόγων, καθώς και η καθησυχαστική παρέμβαση του προέδρου της Κομισιόν.
Στοχοποίηση
Υστερα από τον ορυμαγδό των τελευταίων ημερών, η εύλογη αντίδραση είναι το γιατί στοχοποιείται η Ιταλία. Σε σχετική της έκθεση, η Credit Suisse εξηγεί πως η οικονομία της έχει ακινητοποιηθεί, το χρέος της φθάνει στο 120% του ΑΕΠ, διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις δεν προβλέπονται και οι προτεινόμενες περικοπές και αυξήσεις δημοσίων εσόδων από τον Τζούλιο Τρεμόντι θα εφαρμοστούν στην πλειονότητά τους το 2013. Εν τω μεταξύ, θα έχουν προηγηθεί εκλογές, οπότε η έκβασή τους είναι απρόβλεπτη. Επιπλέον, προσθέτει η Credit Suisse, οι επενδυτές αναζητούν προστασία έναντι της βιωσιμότητας του ευρώ. Εφόσον υπάρχει η πιθανότητα αθέτησης υποχρεώσεων -κατά τα δεδομένα των αγορών-, τότε η αγορά των CDS αποκτά ενδιαφέρον παράλληλα με την αγορά των κρατικών ιταλικών ομολόγων. Πέραν όλων τούτων, το πολιτικό σύστημα φαίνεται ιδιαζόντως εύθραυστο, με τελευταίο κρούσμα το «πρόστιμο Μπερλουσκόνι» αλλά και κυρίως το «ενοίκιο Τρεμόντι». Οταν παραιτήθηκε ο Μάρκο Μιλανέζε από τη θέση του συμβούλου του υπουργού Οικονομικών, οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων αυξήθηκαν. «Η εναντίον μου πολιτική επίθεση θέτει σε κίνδυνο το ευρώ και τα ιταλικά ομόλογα», είχε αναφέρει στην Corriere della Sera ο κ. Τρεμόντι, ο οποίος κατάγεται από παλιά βενετσιάνικη οικογένεια. «Η προστιθέμενη αξία του Τρεμόντι είναι φτιαγμένη από τα υλικά των spread μεταξύ των ιταλικών και των γερμανικών ομολόγων, τα οποία μέχρι πρότινος δεν προκαλούσαν ανησυχία». Ο υπουργός και ενεργός καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Παβία με ειδίκευση στα δημοσιονομικά ήρθε εφέτος σε ευθεία αντίθεση με την υπόλοιπη κυβέρνηση, η οποία ζητούσε νέες φοροαπαλλαγές, ενώ εκείνος επέμενε σε λιτότητα. Ο πρώην σοσιαλιστής Τρεμόντι έχει υπηρετήσει από την ίδια θέση και σε προηγούμενες κυβερνήσεις Μπερλουσκόνι, αν και σε πολλές προσεγγίσεις του κλίνει περισσότερο προς τη Λίγκα του Βορρά. Εμφανίζεται σκεπτικιστής ως προς την παγκοσμιοποίηση και τάσσεται υπέρ μεγαλύτερης αυτονομίας της Β. Ιταλίας.