Προσωρινή απεδείχθη χθες η ανάκαμψη που προκάλεσε στις αγορές η υπόσχεση της Fed πως θα εξακολουθήσει να εφαρμόζει αναπτυξιακή νομισματική πολιτική για δύο χρόνια, διατηρώντας μέχρι τα μέσα του 2013 τα επιτόκια του δολαρίου στα υφιστάμενα -σχεδόν μηδενικά- επίπεδα. Η ανησυχία για την κρίση χρέους της Ευρωζώνης επέστρεψε δριμύτερη, με αιχμή το ενδεχόμενο υποβάθμισης της Γαλλίας σε συνδυασμό με τους φόβους για την ισχύ όσων ευρωπαϊκών τραπεζών έχουν μεγάλη έκθεση σε ομόλογα ελληνικά ή άλλης υπερχρεωμένης χώρας. Αντιστράφηκε, έτσι, το θετικό κλίμα που επικρατούσε στην αρχή της συνεδρίασης στην Ευρώπη, με τους χρηματιστηριακούς δείκτες να κλείνουν τελικά με σημαντικές απώλειες.
Σε ό,τι αφορά τις εκτιμήσεις ορισμένων παραγόντων της αγοράς πως στην αντιστροφή του θετικού κλίματος συνεισέφερε και η απογοήτευση των επενδυτών για το ότι η Fed δεν ανακοίνωσε νέο γύρο ποσοτικής χαλάρωσης, πολλοί οικονομικοί αναλυτές, αρχής γενομένης από την Goldman Sachs, εκτιμούν πως αυτό θα συμβεί σύντομα και πιθανώς στις αρχές του επόμενου έτους. Η Goldman Sachs δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο τέλος της ανακοίνωσης της Fed, στο οποίο τονίζει πως εξέτασε μια σειρά από μέτρα τα οποία δήλωσε «έτοιμη να επιστρατεύσει αναλόγως με το πώς θα κρίνει απαραίτητο». Εκτιμά, έτσι, ότι η ομοσπονδιακή τράπεζα είναι πλέον ανοικτή σε νέο γύρο αγοράς ομολόγων και θεωρεί πως αυξάνεται η πιθανότητα να καταφύγει σε αυτό το μέτρο στις αρχές του 2012 ή και τα τέλη του 2011.
Δεν λείπει, πάντως, η μερίδα των αναλυτών που αποδίδει την αντιστροφή του αρχικά θετικού κλίματος και την εκ νέου υποχώρηση των δεικτών Dow Jones και Nasdaq στη στάση της Fed, καθώς εκτιμά ότι αυτή είχε διττό νόημα: δήλωσε μεν πρόθυμη να κάνει ό,τι χρειάζεται για να διατηρήσει την οικονομία σε λειτουργία, πλην όμως, με τον τρόπο αυτό παραδέχθηκε πόσο αποδυναμωμένη είναι η αμερικανική οικονομία.
Μέσα σε αυτό το κλίμα ανησυχίας ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε χθες πως ο Αμερικανός πρόεδρος συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Fed, Μπερν Μπερνάνκι, ενώ είχε προγραμματίσει συνάντηση με επιτροπή του Κογκρέσου για να εξετάσουν από κοινού τρόπους για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος.
Σε ό,τι αφορά την Ευρώπη, δέχθηκε καίριο πλήγμα από την αγωνία για την εκτίναξη του κόστους δανεισμού της Γαλλίας την οποία μάλλον ενέτεινε η έκτακτη διάσκεψη που συγκάλεσε ο Γάλλος πρόεδρος. Η ανησυχία ενετάθη όταν διέρρευσε η είδηση πως τα κέρδη της γερμανικής τράπεζας Commerzbank μειώθηκαν το β΄ τρίμηνο κατά 93% σε ετήσια βάση μετά τις διαγραφές για τα ελληνικά ομόλογα. Ακολούθησε, έτσι, γενικευμένη πτώση των μετοχών ευρωπαϊκών τραπεζών με τη γαλλική Societe Generale να κάνει βουτιά 23% και τα ασφαλιστήρια συμβόλαια έναντι πτώχευσής της να εκτινάσσονται κατά 29 μ.β. στο επίπεδο ρεκόρ των 299 μ.β. Η γαλλική τράπεζα προέβη μάλιστα διά της εκπροσώπου της σε μία «διάψευση κάθε φημολογίας» χωρίς, ωστόσο, να επεκταθεί. Ετσι ο δείκτης CAC 40 του γαλλικού χρηματιστηρίου έκλεισε με πτώση 5,45% την οποία πλησίασε, άλλωστε, ο DAX της Φρανκφούρτης που έκλεισε έχοντας χάσει 5,13%. Κι ενώ ο FTSE 100 του Λονδίνου έκλεισε έχοντας υποχωρήσει κατά 3,05%, βουτιά κατά 5,49% και 6,65% αντιστοίχως έκαναν οι δείκτες ΙΒΕΧ της Ισπανίας και ΜΙΒ της Ιταλίας. Η Wall Street, επίσης, σημείωσε πτώση, με τους δείκτες Dow Jones και Nasdaq να κλείνουν με απώλειες 4,63% και 4,09% αντιστοίχως.
Το αρνητικό κλίμα στη Wall Street επέτεινε τα στοιχεία που έδειξαν ότι στο δεκάμηνο του δημοσιονομικού έτους το έλλειμμα των ΗΠΑ αναρριχήθηκε στα 1,100 τρισ. δολ. (στοιχεία Ιουλίου 2011).
Σε αυτό το κλίμα δεν εκπλήσσει το νέο ρεκόρ που σημείωσε και πάλι χθες ο χρυσός, που κάποια στιγμή ξεπέρασε τα 1.800 δολάρια η ουγγιά, ενώ αργά το βράδυ υποχώρησε στα 1.790 δολάρια η ουγγιά. Πτωτική πορεία ακολούθησε το ευρώ, που αργά το βράδυ υποχωρούσε κατά 1,43%, στα 1,4186 δολάρια, από τα 1,4392 δολάρια του προηγούμενου κλεισίματος. Αλμα 4,5% έκανε και η τιμή του πετρελαίου μετά την ανακοίνωση για μείωση των αποθεμάτων στις ΗΠΑ, αλλά στη συνέχεια υποχώρησε.