O υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τίμοθι Γκάιτνερ, χαρακτήρισε το αμερικανικό χρέος το ασφαλέστερο του κόσμου, ακόμη και μετά την υποβάθμιση από τη S&P. Οι τραπεζίτες της Αμερικής στην Ασία όμως ίσως να έχουν πολύ διαφορετική άποψη. Η Ασία έχει στην κατοχή της αμερικανικά κρατικά ομόλογα αξίας 2,6 τρισ. δολαρίων, σε μια περίοδο που ένας εκ των επισήμων αξιολογητών πιστοληπτικής ικανότητας μόλις παρέδωσε στις ΗΠΑ μία ψήφο μειωμένης εμπιστοσύνης. Προκειμένου να βγάλουν τις οικονομίες τους ανέπαφες, οι ηγέτες της Ασίας πρέπει να σκεφτούν τα παρακάτω:
1. Αντιμετώπιση μιας κρίσης των αξιολογήσεων ΑΑΑ. Η κίνηση της S&P αποτελεί μια ακόμη απόδειξη ότι οι ΗΠΑ ακολουθούν ένα μονοπάτι μακροπρόθεσμης οικονομικής συρρίκνωσης. Ακόμα και έτσι, το δολάριο είναι η βάση του παγκόσμιου συστήματος. Θα πρέπει να αναμένεται μια διαδικασία προσαρμογής, που ενδεχομένως να στερήσει από αρκετές χώρες την αξιολόγηση ΑΑΑ. Αυτό θα σημάνει μια αξιοσημείωτη διαδικασία προσαρμογής για την Ασία, με μείωση της έκθεσης σε δολαριακές επενδύσεις, χωρίς να υπονομευθούν οι αγορές και να μειωθεί η αξία των επενδύσεών της.
2. Διπλή ύφεση. Η πρόσφατη συμφωνία αύξησης του ορίου χρέους των ΗΠΑ σηματοδότησε την έναρξη της εξόδου κεφαλαίων από την αμερικανική οικονομία, την ίδια ώρα που η Ευρώπη καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους. Η Ασία έχει αποδείξει ότι μπορεί να αναπτυχθεί χωρίς ιδιαίτερη βοήθεια από τους Αμερικανούς και Ευρωπαίους καταναλωτές για δύο με τρία χρόνια. Μπορεί όμως να το καταφέρει για μια περίοδο τεσσάρων ή πέντε ετών; Η Ασία ίσως να χρειαστεί να προσαρμοστεί σε μια ζωή με χαμηλότερη ανάπτυξη.
3. Πλεόνασμα χρήματος. Ζούμε σε έναν κόσμο μηδενικών επιτοκίων, στον οποίο η Fed, η Τράπεζα της Ιαπωνίας και η ΕΚΤ προσφέρουν ουσιαστικά δωρεάν χρήματα. Οι οικονομίες από τη Ταϊλάνδη έως τη Νότια Κορέα που πριν από ένα χρόνο ανησυχούσαν για τις εισροές κεφαλαίων και τις «φούσκες», δεν έχουν δει ακόμη τίποτα.
4. Ευρωπαϊκή κατάρρευση. Οι ΗΠΑ αποτελούν απλώς μια μικρή παράσταση σε σχέση με αυτό που συμβαίνει στην Ευρωζώνη. Ενα ελληνικό default φαίνεται να είναι αναπόφευκτο, όπως είναι και η επιδείνωση των συνθηκών σε Ιρλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία. Ωστόσο, αυτό που θα έπρεπε να τρομάζει στην πραγματικότητα τις αγορές είναι το θέαμα μιας ιταλικής συντριβής. Η Ιταλία μπορεί να είναι πολύ μεγάλη για να διασωθεί. Τι θα μπορούσε να συμβεί εάν οι Γερμανοί αποφάσιζαν ότι έχουν κουραστεί να σπεύδουν σε διάσωση των αδύναμων κρίκων της Ευρωζώνης και ζητούσαν την επιστροφή τους στο γερμανικό μάρκο;
5. Αποπληθωρισμός και όχι πληθωρισμός. Η εξασθένηση της παγκόσμιας ζήτησης στηρίζει την άποψη υπέρ μιας πτώσης των τιμών καταναλωτή. Το αντεπιχείρημα είναι ότι η ρευστότητα που παρέχεται από την Ουάσιγκτον, το Τόκιο και τη Φρανκφούρτη θα καταστήσει τον πληθωρισμό τον πραγματικό κίνδυνο. Τα «γεράκια» του πληθωρισμού επικαλούνται το άλμα στην τιμή του χρυσού προκειμένου να στηρίξουν τις απόψεις τους. Η δική μου άποψη πλησιάζει στο σενάριο του αποπληθωρισμού. H ασθενής ζήτηση αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα.
6. Μείωση των δημοσίων εγγραφών IPO. Ακόμα και πριν από την υποβάθμιση των ΗΠΑ, οι μετοχές των Blackstone και KKR υποχωρούσαν λόγω των ανησυχιών ότι η αναταραχή στις αγορές θα μπορούσε να περιορίσει την ικανότητα των εταιρειών να προχωρήσουν σε αύξηση του μετοχικού τους κεφαλαίου. Να αναμένετε μια μείωση στον αριθμό των IPO. Αυτό σημαίνει λιγότερα κεφάλαια για επέκταση, έρευνα, προσλήψεις, ανάπτυξη μισθών και δημιουργία πλούτου.
7. Υπερθέρμανση της κινεζικής οικονομίας. Στον πυρήνα της εντυπωσιακής μετα-Lehman Brothers ασιατικής απόδοσης έχει βρεθεί η κινεζική ανάπτυξη του άνω 10%. Αυτό κινδυνεύει να θέσει τον εγχώριο πληθωρισμό εκτός ελέγχου. Ενα πρόβλημα της κινεζικής οικονομίας είναι ίσως το τελευταίο πράγμα που θα χρειαζόταν τόσο η Ασία όσο και ο υπόλοιπος κόσμος.