Οι εξαρτημένοι θέλουν πάντα κάτι περισσότερο. Δεδομένου ότι οι αγορές υποχωρούν τις τελευταίες δύο εβδομάδες, οι επενδυτές ήλπιζαν πως στις 9 Αυγούστου η Federal Reserve θα ανακοίνωνε έναν τρίτο γύρο ποσοτικής χαλάρωσης για να στηρίξει τις τιμές των μετοχών. Ανακοινώνοντας τον δεύτερο γύρο τον Αύγουστο του 2010, προκάλεσε ράλι των αγορών στα τέλη του περασμένου έτους.
Αντί για καθαρή ηρωίνη όμως, οι επενδυτές πήραν μεθαδόνη υπό τη μορφή μιας δέσμευσης της Fed να διατηρήσει τα επιτόκια στα υφιστάμενα επίπεδα για ακόμη δύο χρόνια. Κι ενώ η Wall Street σημείωσε άνοδο το βράδυ της ίδιας ημέρας, η ώθηση που της έδωσε η Fed ήταν βραχύβια. Οι τιμές των μετοχών υποχώρησαν εκ νέου στις 10 Αυγούστου.
Αντίθετα, ήταν μεγαλύτερη η θετική αντίδραση των αγορών στην κίνηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να αγοράσει ιταλικά και ισπανικά ομόλογα.
Μολονότι δεν ήταν γνωστό το εύρος του προγράμματος, ο αντίκτυπος στις αγορές ομολόγων ήταν δραματικός. Οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων του ισπανικού Δημοσίου υποχώρησαν σε δύο ημέρες στο 5% από το άνω του 6% στο οποίο είχαν εκτιναχθεί.
Τουλάχιστον οι κεντρικές τράπεζες κατορθώνουν να επιφέρουν κάποιο θετικό αντίκτυπο, έστω και προσωρινό. Οι πολιτικοί, αντιθέτως, έχουν αφήσει τους επενδυτές να αμφιβάλλουν για την ικανότητά τους να διαχειριστούν την κρίση. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες μετακινήθηκαν από την αρχική στάση μιας άρνησης σχετικά με τη σοβαρότητα της κρίσης χρέους σε μια σειρά από λύσεις μιας χρήσης όταν άρχισε να επεκτείνεται το κακό. Οι πολιτικοί της Αμερικής, από την πλευρά τους, φλέρταραν με την προοπτική μιας πτώχευσης προτού καταλήξουν σε συμφωνία που ούτε την οικονομία θα βοηθήσει βραχυπρόθεσμα ούτε θα βελτιώσει μακροπρόθεσμα τα οικονομικά του κράτους.
Σύμφωνα με το επιχειρηματικό βαρόμετρο Economist/FT, η πολιτική αστάθεια είναι το δεύτερο πράγμα που απασχολεί τα στελέχη. Ανάμεσα στον Μάιο και τον Ιούλιο, το ποσοστό των στελεχών επιχειρήσεων που προσέβλεπαν σε βελτίωση των συνθηκών μέσα στους επόμενους έξι μήνες υποχώρησε από το 38,3% στο 23,2%, ενώ εκείνων που δήλωσαν ότι προβλέπουν επιδείνωση αυξήθηκε από το 19% στο 33,7%. Επιπλέον, η πενιχρή δέσμευση που ανέλαβε η Fed καταδεικνύει την ανησυχία της για την ευρωστία της οικονομίας, πράγμα κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικό για τα χρηματιστήρια. Την ημέρα που έφθασε στα ανώτερα επίπεδα του έτους, στις 29 Απριλίου, ο δείκτης S&P 500 είχε διπλασιασθεί σε σύγκριση με τα χαμηλά επίπεδα στα οποία είχε υποχωρήσει τον Μάρτιο του 2009. Μια υποχώρηση ήταν αναμενόμενη, ιδιαιτέρως εφ’ όσον υποχωρούσαν τους τελευταίους μήνες οι αποδόσεις των ομολόγων του Δημοσίου (εκτός της Ευρωζώνης), καταδεικνύοντας ανησυχία για την κατάσταση της οικονομίας. Η αποφυγή του κινδύνου έχει εκδηλωθεί, άλλωστε, στην τιμή του χρυσού που έχει σημειώσει αλλεπάλληλα ρεκόρ, αλλά και στην ισχύ του ελβετικού φράγκου, που κατέγραψε ρεκόρ έναντι του δολαρίου στις 9 Αυγούστου παρά τις προσπάθειες της Τράπεζας της Ελβετίας να το αποδυναμώσει.
Αντιθέτως, οι τιμές των εμπορευμάτων έχουν υποχωρήσει κατά 12% από τις 26 Απριλίου. Αυτό μπορεί να αποτελεί θετική εξέλιξη καθώς οι υψηλές τιμές των πρώτων υλών έχουν λειτουργήσει ως φόρος στους καταναλωτές. Δεν ήταν, όμως, εξίσου θετική εξέλιξη η διολίσθηση των τραπεζικών μετοχών, που φέτος σημείωσαν απόδοση κατώτερη εκείνης της ευρύτερης αγοράς. Μόνον στη συνεδρίαση της 8ης Αυγούστου, οι μετοχές της Citigroup και της Bank of America υποχώρησαν κατά 16% και 20% αντιστοίχως. Μετά την περαιτέρω υποχώρηση της 10ης Αυγούστου, η πτώση της Bank of America στο σύνολο του έτους έφθασε στο 49% εν μέσω φόβων πως η τράπεζα χρειάζεται ενίσχυση κεφαλαίου.
Αν συνεχισθεί η επιβράδυνση της οικονομίας, η Fed ίσως αναγκασθεί να καταφύγει σε νέα ποσοτική χαλάρωση στα τέλη του έτους. Πολλοί παρατηρητές, όμως, εκτιμούν πως θα έχει την τύχη του προηγούμενου γύρου – θα έχει μόνον προσωρινό αντίκτυπο.