Μήπως η αναταραχή στις αγορές σάς φόβισε; Θα έπρεπε. Είναι σαφές ότι η οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008 δεν έχει σε καμία περίπτωση τελειώσει. Αλλά υπάρχει κι άλλο συναίσθημα που θα έπρεπε να νιώθετε: θυμό. Γιατί αυτό που βλέπουμε τώρα είναι αυτό που συμβαίνει όταν άνθρωποι με επιρροή εκμεταλλεύονται μια κρίση, αντί να προσπαθούν να την επιλύσουν.
Για πάνω από 1,5 χρόνο διεξάγουμε μια δημόσια συζήτηση που κυριαρχείται από την ανησυχία για τα ελλείμματα του προϋπολογισμού, αγνοώντας σχεδόν πλήρως την ανεργία. Η υποτιθέμενη επείγουσα ανάγκη για τη μείωση των ελλειμμάτων έχει κυριαρχήσει τόσο πολύ, που τη Δευτέρα, εν μέσω του πανικού των αγορών, ο πρόεδρος Ομπάμα αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος των σχολίων του στο έλλειμμα και όχι στον ξεκάθαρο και υφιστάμενο κίνδυνο μιας νέας ύφεσης.
Το περίεργο είναι ότι οι αγορές εξέπεμπαν σαφές μήνυμα ότι η ανεργία και όχι τα ελλείμματα είναι το μεγαλύτερό μας πρόβλημα. Σχεδόν φώναζαν, «δεν μας ανησυχεί το έλλειμμα, αλλά η αδύναμη οικονομία!» Γιατί μια αδύναμη οικονομία μεταφράζεται τόσο σε χαμηλά επιτόκια όσο και σε έλλειψη επιχειρηματικών ευκαιριών, που με τη σειρά τους σημαίνουν ότι τα κρατικά ομόλογα καθίστανται ελκυστική επένδυση, ακόμα και με πολύ χαμηλή απόδοση. Αν η υποβάθμιση του αμερικανικού χρέους είχε κάποια επίδραση, αυτή ήταν να ενισχύσει τους φόβους για υιοθέτηση πολιτικών λιτότητας που θα καταστήσουν την οικονομία ακόμα πιο αδύναμη.
Η ουσία είναι ότι αυτή τη στιγμή η οικονομία χρειάζεται επειγόντως μια γρήγορη λύση. Οταν αιμορραγείς από μια ανοιχτή πληγή, χρειάζεσαι ένα γιατρό που θα επουλώσει την πληγή, όχι ένα γιατρό που θα σου κάνει κήρυγμα για την σημασία ενός υγιούς τρόπου ζωής, καθώς μεγαλώνεις. Οταν εκατομμύρια υγιών και ικανών εργαζομένων είναι άνεργοι και χάνονται σχεδόν 1 τρισ. δολαρίων ετησίως σε οικονομική δυναμική, χρειάζονται νομοθέτες που θα εργαστούν πάνω σε μια ταχεία ανάκαμψη, όχι άνθρωποι που θα κηρύττουν την ανάγκη βιωσιμότητας των δημοσιονομικών μεγεθών σε βάθος χρόνου.
Επομένως, τι μέτρα θα περιλάμβανε μια πραγματική απάντηση στα προβλήματά μας; Κατ’ αρχάς, θα περιλάμβανε περισσότερες και όχι λιγότερες δημόσιες δαπάνες επί του παρόντος, καθώς με τεράστια ανεργία και εξαιρετικά χαμηλά κόστη δανεισμού, θα έπρεπε να ξαναχτίζουμε τα σχολεία μας, τους δρόμους μας, τα συστήματα ύδρευσής μας και άλλα. Θα περιλάμβανε επίσης επιθετικές κινήσεις για τη μείωση των χρεών των νοικοκυριών, μέσω διαγραφής χρεών από στεγαστικά δάνεια και αναχρηματοδότηση. Τέλος, θα περιλάμβανε μια συντεταγμένη προσπάθεια από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα να κινητοποιήσει την οικονομία, με κύριο στόχο τη δημιουργία υψηλότερου πληθωρισμού που θα ελάφρυνε τα προβλήματα χρέους.
Οι συνήθεις ύποπτοι βέβαια αποκηρύσσουν τέτοιες ιδέες ως ανεύθυνες. Αλλά ξέρετε τι είναι πραγματικά ανεύθυνο; Να καταλαμβάνεται η συζήτηση για μία κρίση, ώστε να προωθηθούν στην ημερήσια διάταξη τα ίδια πράγματα για τα οποία επιχειρηματολογούσαμε πριν από την κρίση, αφήνοντας στο μεσοδιάστημα την οικονομία να αιμορραγεί.