Οι πρόσφατες αναταράξεις στις χρηματαγορές αντανακλούν μια πικρή αλήθεια: η ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας παραπαίει σε μια στιγμή που έχει περιορισθεί σημαντικά η δυνατότητα των κεντρικών τραπεζών να τη βοηθήσουν. Στις ΗΠΑ η καταναλωτική εμπιστοσύνη έχει υποχωρήσει στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων τριών ετών. Βρίσκεται σε χαμηλότερα επίπεδα ακόμη και από εκείνα της εφιαλτικής περιόδου που ακολούθησε μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers τον Σεπτέμβριο του 2008. Οι τελευταίες έρευνες περί του κλάδου της μεταποίησης κατατείνουν σε μια επικείμενη ύφεση. Και στο μεταξύ, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει περιορίσει τα επιτόκια στα χαμηλότερα επίπεδα στα οποία μπορούν να φθάσουν, σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα, και προσφάτως υποσχέθηκε να τα διατηρήσει σε αυτά τα επίπεδα μέχρι τα μέσα του 2013.
Οι αγορές προσβλέπουν στον πρόεδρο της Federal Reserve και στα μέτρα που αυτή θα λάβει για να τονώσει την ανάπτυξη. Το ζητούμενο δεν είναι ένας νέος γύρος ποσοτικής χαλάρωσης με νέες αγορές ομολόγων, αλλά μια εθνική πολιτική απασχόλησης. Αυτό είναι που χρειάζεται τώρα η οικονομία προκειμένου να σπάσει ο φαύλος κύκλος της υψηλής ανεργίας, της αναιμικής καταναλωτικής ζήτησης και της χαμηλής επιχειρηματικής εμπιστοσύνης. Προτείνουμε μερικές καλές λύσεις για μια εθνική πολιτική απασχόλησης:
– Οι δαπάνες σε δημόσια έργα μπορούν να τονώσουν τη ζήτηση και να επαναφέρουν τον κόσμο στη δουλειά σε βιομηχανίες εντάσεως κεφαλαίου όπως είναι οι κατασκευαστικές.
– Κάποιες φοροελαφρύνσεις σε επιχειρήσεις που αυξάνουν το προσωπικό τους μπορούν να ενθαρρύνουν τους επιφυλακτικούς εργοδότες να προχωρήσουν σε προσλήψεις με ελαχιστοποιημένο κόστος για τους φορολογουμένους.
– Προγράμματα για την πληρωμένη εργασία των προσφάτως προσληφθέντων που τους δίνουν τη δυνατότητα μιας επαγγελματικής κατάρτισης και απευθύνονται στους μακροχρόνια ανέργους.
– Μια δυνατότητα να επωφελούνται οι άνεργοι από τα κοινωνικά επιδόματα ενώ έχουν αρχίσει να δημιουργούν τη δική τους δουλειά. Κάτι τέτοιο θα βοηθούσε τους μεγαλύτερης ηλικίας και καλύτερα κατηρτισμένους ανέργους να δημιουργήσουν τη δική τους ευκαιρία.
– Επιπλέον, ο πρόεδρος Ομπάμα θα μπορούσε να καταργήσει τμήμα της γραφειοκρατίας που λειτουργεί ανασταλτικά κατά των προσλήψεων και της οικονομικής ανάπτυξης.
Συνολικά ένα καλά μελετημένο πρόγραμμα δημιουργίας θέσεων εργασίας θα κόστιζε στους φορολογουμένους περίπου 200 δισ. δολάρια μέσα στα επόμενα ένα-δύο χρόνια. Προκειμένου να προσφέρει το περιθώριο που χρειάζεται για να τονώσει την οικονομία βραχυπρόθεσμα, πρέπει η αρμόδια επιτροπή του Κογκρέσου, η οποία έχει αναλάβει να εντοπίσει νέες περικοπές δαπανών ύψους 1,5 τρισ. δολαρίων μέσα στα επόμενα 10 χρόνια, να προτείνει έναν συνδυασμό νέων εσόδων, περικοπών δαπανών, φορολογικών μεταρρυθμίσεων και αλλαγών στα κοινωνικά επιδόματα, που θα θέσουν μακροπρόθεσμα τα οικονομικά της κυβέρνησης σε μια βιώσιμη πορεία. Η ελπίδα για να αποφύγει η Αμερική έναν ιαπωνικού τύπου συνδυασμό στασιμότητας και υψηλού χρέους είναι μια εθνική πολιτική απασχόλησης, και αυτή πέφτει στους ώμους της κυβέρνησης.