Η Ισπανία βρίσκεται πλέον και επίσημα σε ύφεση, τη δεύτερη σε διάστημα τριών χρόνων, καθώς χθες η Τράπεζα της Ισπανίας ανακοίνωσε ότι το δεύτερο τρίμηνο του έτους το ΑΕΠ της χώρας μειώθηκε κατά 0,4% σε τριμηνιαία βάση, εξαιτίας της έντονης πτώσης της εσωτερικής ζήτησης. Σε ετήσια βάση η μείωση του ισπανικού ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο του 2012 ανήλθε σε 1%, ενώ το πρώτο τρίμηνο το ισπανικό ΑΕΠ είχε μειωθεί κατά 0,3% σε τριμηνιαία βάση. Την ίδια στιγμή, τα νέα από τη δεύτερη μεγάλη χώρα της Ευρωζώνης που βρίσκεται στο στόχαστρο των αγορών επίσης δεν είναι ενθαρρυντικά, καθώς το ιταλικό δημόσιο χρέος ανήλθε το πρώτο τρίμηνο του 2012 στο 123,3% του ΑΕΠ από 119,5% ένα χρόνο πριν, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας.
«Το δεύτερο τρίμηνο συνεχίστηκε η διαδικασία προσαρμογής της ισπανικής οικονομίας, με σημαντικό περιορισμό της δημόσιας και ιδιωτικής δαπάνης», σε ένα περιβάλλον που επηρεάζεται από ασθενική ανάπτυξη σε παγκόσμιο επίπεδο, ασταθείς αγορές κεφαλαίων και αμφιβολίες σχετικά με τις οικονομικές προοπτικές της Ευρωζώνης, αναφέρει η Τράπεζα της Ισπανίας (ΤτΙ) στη μηνιαία έκθεσή της, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Δύο είναι οι μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ισπανική οικονομία, σύμφωνα με την ΤτΙ: Οι προβληματικές τράπεζες, που δέχονται πλήγματα από την κατάρρευση της αγοράς ακινήτων στα οποία είχαν επενδύσει, και η δεύτερη πηγή πρόκληση είναι η μείωση του πολύ υψηλού δημοσιονομικού ελλείμματος, το οποίο το 2011 ήταν 8,9% του ΑΕΠ, ενώ ο αναθεωρημένος στόχος για το 2012 είναι 6,3% του ΑΕΠ.
Οι αυτόνομες περιοχές
Πάντως, η προσπάθεια της Μαδρίτης να περιορίσει το έλλειμμά της το 2012 σίγουρα δεν διευκολύνεται από το γεγονός ότι η μία μετά την άλλη οι κυβερνήσεις των αυτόνομων περιοχών της Ισπανίας ετοιμάζονται να προσφύγουν για βοήθεια στην κεντρική κυβέρνηση. Την περασμένη Παρασκευή, η ανακοίνωση της κυβέρνησης της περιοχής της Βαλένθιας ότι θα χρειαστεί οικονομική διάσωση από την κεντρική κυβέρνηση προκάλεσε νέες ανησυχίες για νέα χρέη, τα οποία θα πρέπει να καλύψει η Μαδρίτη. Την Κυριακή, ένας αξιωματούχος από τη Λα Μάντσα δήλωσε ότι και αυτή η περιοχή θα ζητήσει βοήθεια, ενώ ο ισπανικός Τύπος αναφέρει ότι ακόμη πέντε αυτόνομες περιοχές είναι πιθανό να ζητήσουν βοήθεια, καθώς έχουν μεγάλες ανάγκες αναχρηματοδότησης του χρέους τους, ενώ ταυτόχρονα είναι αποκλεισμένες από τις αγορές. «Προσπαθούμε σκληρά να εξυπηρετήσουμε το χρέος μας, αλλά η πίεση που δεχόμαστε είναι πολύ μεγάλη, διότι οι αγορές έχουν κλείσει για εμάς», δήλωσε την Κυριακή στην ιταλική εφημερίδα La Repubblica ο υπουργός Οικονομικών της Καταλωνίας, Αντρέου Μας–Κολέλ. Η Καταλωνία είναι η αυτόνομη περιοχή με το υψηλότερο ΑΕΠ στην Ισπανία, δυστυχώς και με το υψηλότερο χρέος, ενώ τον Νοέμβριο θα πρέπει να αναχρηματοδοτήσει ομόλογο ύψους 2,6 δισ. ευρώ. Η ισπανική κυβέρνηση διαθέτει μηχανισμό βοήθειας που έχει στη διάθεσή του 18 δισ. ευρώ, ωστόσο όποια περιφερειακή κυβέρνηση ζητήσει να υπαχθεί σε αυτόν θα χάσει σημαντικό μέρος της αυτονομίας της. Για τις αγορές, η μεγαλύτερη ανησυχία είναι το νέο χρέος που πιθανώς θα αναλάβει η Μαδρίτη, γεγονός που ήδη έχει πολύ αρνητική επίδραση στα επιτόκια ομολόγων (σχετικό ρεπορτάζ στη σελ. 26).
Εν τω μεταξύ, ο Ιταλός τεχνοκράτης πρωθυπουργός Μάριο Μόντι, ο οποίος είδε την αναλογία ΑΕΠ προς χρέος της Ιταλίας να σπάει ρεκόρ από την ίδρυση της Ευρωζώνης και τα επιτόκια δανεισμού της Ιταλίας να κυμαίνονται κοντά στο 6,3% για το δεκαετές ομόλογο, δήλωσε χθες ότι «δεν είναι ακόμη καιρός» να συγκληθεί έκτακτη σύνοδος κορυφής με αντικείμενο την ευρωπαϊκή κρίση χρέους.