H κρίση στην Ευρωζώνη είναι, σε μεγάλο βαθμό, κρίση αξιοπιστίας. Υπάρχουν, ασφαλώς, βασικά προβλήματα όπως το υψηλό χρέος ή η έλλειψη ανταγωνιστικότητας κρατών-μελών στην περιφέρεια της Ευρωζώνης. Αλλά αυτά είναι ζητήματα που μπορούν να επιλυθούν και ώς έναν βαθμό αντιμετωπίζονται. Την ίδια ώρα, όμως, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για να βρεθεί λύση στην κρίση αξιοπιστίας. Το πικρό φάρμακο των μεταρρυθμίσεων, σε κάθε περίπτωση, είναι αναγκαίο. Ειδάλλως, το πλήγμα αξιοπιστίας θα συνεχίζει να υποσκάπτει κάθε απόπειρα εξόδου από την κρίση, σε πολλαπλά επίπεδα. Επιχειρηματίες, τραπεζίτες και πολίτες χάνουν την πίστη τους σε μια βελτίωση στο άμεσο οικονομικό μέλλον αλλά και σε όλο το εγχείρημα του ευρώ. Αυτή η κατάσταση πυροδοτεί αλυσιδωτές αντιδράσεις.
Η Ισπανία και η Ιταλία είναι το επίκεντρο του προβλήματος. Η νότα αισιοδοξίας από την τελευταία σύνοδο κορυφής της Ε.Ε., η οποία πραγματοποιήθηκε τον περασμένο μήνα, έχει πλέον εξαλειφθεί. Οι αποδόσεις των ιταλικών και των ισπανικών 10ετών ομολόγων έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, καθιστώντας ολοένα και πιο ανέφικτο το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους αυτών των χωρών. Η εξήγηση για την αποτυχία των Ευρωπαίων ηγετών να επινοήσουν μια αποτελεσματική φόρμουλα στην καταπολέμηση της κρίσης είναι ότι κάθε φορά επιδιώκουν να βρουν μια ημιτελή, προσωρινή λύση στο πρόβλημα. Παράλληλα, οι υψηλές αποδόσεις για την εξυπηρέτηση του χρέους αυτών των δύο οικονομιών λειτουργεί ως θερμόμετρο που καταγράφει την αδυναμία τους, πυροδοτώντας κλίμα αμφιβολίας για τη βιωσιμότητα της ίδιας της Ευρωζώνης. Οι μαζικές εκροές κεφαλαίων κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Οι ανισορροπίες που καταγράφονται στο πρόγραμμα Target 2 απεικονίζουν το πρόβλημα. Οι υποχρεώσεις της Τράπεζας της Ισπανίας αυξήθηκαν στα 408 δισ. ευρώ στα τέλη Ιουνίου από 303 δισ. ευρώ μόλις δύο μήνες πριν. Οι αντίστοιχες υποχρεώσεις της κεντρικής τράπεζας της Ιταλίας δεν έχουν αυξηθεί τόσο, αλλά παραμένουν σταθερές στα 272 δισ. ευρώ.
Η απώλεια εμπιστοσύνης στην Ευρωζώνη έχει ξεκάθαρες επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία. Το ΑΕΠ της Ισπανίας εκτιμάται ότι θα συρρικνωθεί 2,15%, φέτος, και ένα ακόμη 3,1% μέσα στο επόμενο έτος, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Citigroup. Οι προοπτικές για την Ιταλία είναι λίγο καλύτερες, εφόσον η συρρίκνωση της οικονομίας αναμένεται να περιοριστεί στο 2,6%, φέτος, και 2% το 2013. Μια λύση, η οποία έχει απορριφθεί από τη Γερμανία και την ΕΚΤ, θα ήταν θα δοθεί αρκετή μόχλευση στον μόνιμο μηχανισμό διάσωσης (ESM) ούτως ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες της Ισπανίας και της Ιταλίας. Αλλά δεν θα μπορούσε να δανειστεί από τις αγορές; Μια άλλη επιλογή θα ήταν η επιδότηση του υψηλού κόστους δανεισμού Ισπανίας και Ιταλίας από τη Γερμανία και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη του πυρήνα της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με το Reuters θα χρειαστούν 75 δισ. ευρώ την επόμενη επταετία προκειμένου να γεφυρωθεί το ήμισυ του χάσματος των διαφορετικών επιτοκίων δανεισμού μεταξύ πυρήνα και περιφέρειας στην Ευρωζώνη. Ωστόσο, θα πρέπει να υπάρχουν όροι. Σε αυτό το σημείο, η Γερμανία έχει δίκιο. Θα πρέπει όμως να ισορροπήσει το μαστίγιο με ένα μεγαλύτερο καρότο. Διαφορετικά, το κοινό νόμισμα από το οποίο ωφελείται τόσο θα μπορούσε να καταρρεύσει.
*Αρθρογράφος του ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters