Από αμερικανικές, βρετανικές και λατινοαμερικανικές τράπεζες αναζητούν ρευστό οι εταιρείες υψηλής κεφαλαιοποίησης που εδρεύουν στην αδύναμη περιφέρεια της Ευρωζώνης, δηλαδή στον ευρωπαϊκό Νότο. Είναι μια από τις αλυσιδωτές αντιδράσεις της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη, που πλέον οδεύει στον τρίτο της χρόνο και δεν φαίνεται να εκτονώνεται σύντομα, καθώς δεν έχει βρεθεί ακόμη λύση.
Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας αναλύσεων Dealogic που επικαλείται η αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal, ο δανεισμός σε εταιρείες της Ευρωζώνης μέσα στο διάστημα Ιανουαρίου-Αυγούστου έχει μειωθεί κατά 43% σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας, επιπροσθέτως, τα δάνεια προς επιχειρήσεις έχουν μειωθεί κατά 68%. Στην Ελλάδα ο δανεισμός προς τις επιχειρήσεις έχει υποχωρήσει κατά 84%.
Μια από τις περιπτώσεις που αναφέρει η WSJ είναι η ελληνική εταιρεία συστημάτων λογισμικού για ηλεκτρονικά τυχερά παίγνια Intralot, η οποία αντλεί το 95% των εσόδων της από το εξωτερικό. Η Ιntralot ανανέωσε πρόσφατα γραμμή πίστωσης με βρετανική τράπεζα. Οπως δηλώνει ο Γιάννης Παντολέον, οικονομικός διευθυντής της εταιρείας, η συμφωνία επιτεύχθηκε ύστερα από μακρές και δύσκολες διαπραγματεύσεις, με την εταιρεία να αποκτά δάνειο 300 εκατ. ευρώ αλλά με υψηλότερο επιτόκιο. «Είναι, όμως, αποδεκτό σε σχέση με τα επιτόκια που πληρώναμε το 2007», υπογραμμίζει ο ίδιος.
Στην Πορτογαλία, η εταιρεία τηλεπικοινωνιών Portugal Telecom έπρεπε να ανανεώσει γραμμή πίστωσης 1,2 δισ. ευρώ. Οι μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας συμφώνησαν να της παράσχουν πιστώσεις μέχρι 800 εκατ. ευρώ. Τα υπόλοιπα 100 εκατ. ευρώ απέκτησε από τη βραζιλιάνικη Banco de Brazil και ακόμη 400 εκατ. ευρώ διασφάλισε από την έκδοση ομολόγου στην Πορτογαλία.
Η ισπανική τσιμεντοβιομηχανία Cementos Portland Valderrivas κατάφερε να πουλήσει εξαετές ομόλογο με απόδοση 10% στην αμερικανική Blackstone Group, βάζοντας ενέχυρο τη θυγατρική της στις ΗΠΑ για 430 εκατ. ευρώ. Ετσι εξασφάλισε τα απαιτούμενα κεφάλαια για την αναχρηματοδότηση δανείου 1,53 δισ. ευρώ με τους υφιστάμενους πιστωτές της, οι οποίοι της είχαν ζητήσει αρχικά να πουλήσει θυγατρικές της.
Οι υγιείς ευρωπαϊκές τράπεζες διστάζουν να παράσχουν κεφάλαια σε τράπεζες κρατών-μελών που υπόκεινται σε δανειοδοτικά προγράμματα της τρόικας ή βρίσκονται στο στόχαστρο των τραπεζών λόγω του υψηλού δημόσιου χρέους. Αυτό το «κενό» στη ροή κεφαλαίων αναπληρώνεται εν μέρει από τη διοχέτευση ρευστότητας εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Αλλά φαίνεται ότι τα δάνεια της ΕΚΤ στις τράπεζες της αδύναμης περιφέρειας δεν επαρκούν για να αποκατασταθεί η ροή πίστωσης στην πραγματική οικονομία, δηλαδή στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Ακόμη και στις περιπτώσεις που οι τράπεζες του ευρωπαϊκού Νότου μπορούν να χορηγήσουν δάνεια, επιβάλλουν ιδιαίτερα υψηλά επιτόκια.
Ετσι, οι επιχειρήσεις αυτών των χωρών στρέφονται σε ξένες τράπεζες ή επιλέγουν την έκδοση ομολόγων. Η δυσκολία των τραπεζών του ευρωπαϊκού Νότου να παράσχουν δάνεια αναμένεται να επιδεινωθεί περαιτέρω το φθινόπωρο, όταν θα πρέπει η ΕΚΤ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να αποφασίσουν εάν η Ελλάδα έχει λάβει επαρκή μέτρα για να δαμάσει το χρέος της. Ακόμη ένας επιβαρυντικός παράγοντας είναι η Ισπανία και το ενδεχόμενο να υποβάλει αίτημα για εξωτερική οικονομική βοήθεια.
Η Blackstone διαβλέπει ότι θα πραγματοποιήσει συμβάσεις δανείων με περισσότερες εταιρείες της περιφέρειας στην Ευρωζώνη. Δεν είναι τυχαίο ότι η ΕΚΤ προωθεί «πάγωμα» της Βασιλείας ΙΙΙ, των νέων κανόνων για την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, σε παγκόσμια κλίμακα. Οικονομικοί αναλυτές σχολιάζουν εδώ και καιρό ότι, αν και η Βασιλεία ΙΙΙ καθιστά ασφαλέστερη τη λειτουργία των τραπεζών, δεν θα ήταν φρόνιμο να εφαρμοστεί κάτω από τις τρέχουσες συνθήκες, διότι παρεμποδίζει τον δανεισμό σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.