Από την Ιρλανδία ώς την Ισπανία, η λιτότητα που επιβάλλουν οι πολιτικές ηγεσίες -σε αντάλλαγμα για την παροχή βοήθειας- αρχίζει να αποφέρει την ανταγωνιστικότητα που απαιτείται για την αποκατάσταση της οικονομικής ανάπτυξης, παρά τον κίνδυνο αναθέρμανσης της κρίσης εξαιτίας της Κύπρου.
Με τίμημα των διπλασιασμό της ανεργίας και μείωση του εργατικού κόστους, σχεδόν 10%, οι χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης βλέπουν να ανακάμπτει ο μεταποιητικός τους τομέας και το εμπόριο. Στην Ισπανία οι εξαγωγές έφθασαν το 2012 στο επίπεδο ρεκόρ των 222,6 δισ. ευρώ και η PSA Peugeot Citroen προχωρά σε προσλήψεις τόσο εκεί όσο και στην Πορτογαλία. Η ανεργία βρίσκεται ήδη σε επίπεδα άνω του 25% σε Ισπανία και Ελλάδα ενώ οι πρωτεύουσες των δύο χωρών γνώρισαν διαδηλώσεις, που στην Αθήνα τουλάχιστον σε δύο περιστάσεις οδήγησαν σε καταστροφές κτιρίων.
Οι αισιόδοξοι
Ο Τζοακόμ Φελς, επικεφαλής της ομάδας οικονομολόγων της Morgan Stanley, επικαλείται την αναβάθμιση της ανταγωνιστικότητας και εξηγεί την αισιοδοξία του για τη μακροπρόθεσμη επιβίωση της Ευρωζώνης αντικρούοντας τις προειδοποιήσεις οικονομολόγων όπως ο Πολ Κρούγκμαν και ο Μάρτιν Φελντστάιν πως ορισμένες χώρες πρέπει να αποχωρήσουν από το ευρώ για να αυξήσουν την αποτελεσματικότητά τους μέσω της υποτίμησης των νομισμάτων τους. Μια αντανάκλαση της βελτιωμένης ανταγωνιστικότητας είναι το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών μιας οικονομίας, που τώρα καταδεικνύει βελτίωση στις χώρες της περιφέρειας των οποίων το έλλειμμα και το χρέος είχαν απειλήσει το ευρώ.
Το άθροισμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών Ελλάδας, Ιρλανδίας, Ιταλίας, Πορτογαλίας και Ισπανίας παρουσίαζε στα τέλη του περασμένου έτους έναν μέσο όρο ελλείμματος ύψους 0,6% που καταγράφει μείωση από το 7% στο οποίο ανερχόταν το 2008. Σύμφωνα, άλλωστε, με τις εκτιμήσεις του Χόλγκερ Σμίντινγκ, επικεφαλής των οικονομολόγων της τράπεζας Berenberg Bank του Λονδίνου, μέσα στο 2013 θα φθάσει σε πλήρη ισοσκελισμό. Αν και μέρος της διόρθωσης οφείλεται στη μείωση των εισαγωγών, στην Ελλάδα καταγράφεται αύξηση των εξαγωγών εκτός Ε.Ε. κατά περίπου 30% το τέταρτο τρίμηνο του 2012 σε ετήσια βάση και στην Ιταλία κατεγράφη τον Ιανουάριο αύξηση 13% σε ετήσια βάση. Και οι επιχειρήσεις σπεύδουν να επωφεληθούν. Η δεύτερη σε μέγεθος αυτοκινητοβιομηχανία της Ιαπωνίας, η Nissan Motor, ανακοίνωσε τον Φεβρουάριο πως θα αρχίσει την παραγωγή νέου μοντέλου οικογενειακού αυτοκινήτου στη μονάδα της Βαρκελώνης και θα επενδύσει 130 εκατ. ευρώ. Η Ford Motor ανακοίνωσε στα τέλη του περασμένου έτους πως θα αυξήσει την παραγωγή κοντά στη Βαλένθια, ενώ έκλεισε μονάδες σε Βρετανία και Βέλγιο. Η Peugeot μειώνει την παραγωγή στη Γαλλία ενώ την αυξάνει σε Ισπανία και Πορτογαλία.
Στην Ιρλανδία αμερικανικές εταιρείες όπως οι eBay, Google και Facebook επεκτείνονται τα τελευταία δύο χρόνια επωφελούμενες από τον εταιρικό φόρο του μόλις 12,5% όταν ο αντίστοιχος στην Ισπανία είναι 30%. Οι επενδυτές μπορούν να επωφεληθούν από «τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που μετασχηματίζουν το ανταγωνιστικό τοπίο της Ευρώπης», σύμφωνα με τον Ααρών Μπαρνφάδερ που διαχειρίζεται 140 δισ. δολάρια ως διευθυντικό στέλεχος της Lazard Asset Management του Λονδίνου.
Εσωτερική υποτίμηση
Η μεταμόρφωση αυτή είναι γνωστή ως εσωτερική υποτίμηση και είναι το αποτέλεσμα των πολιτικών που επιβάλλει η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, ως τίμημα για τη στήριξη των προβληματικών οικονομιών. Για τους πολίτες της ευρωπαϊκής περιφέρειας η σκοτεινή πλευρά αυτών των αλλαγών είναι οι μειωμένοι μισθοί και η υψηλή ανεργία. Εν ολίγοις η περιφέρεια βρίσκεται περίπου στα μέσα του δρόμου προς την εξάλειψη των μεγάλων διαρθρωτικών ελλειμμάτων τρεχουσών συναλλαγών σύμφωνα με την Goldman Sachs. Σύμφωνα δε με μελέτη της τράπεζας Berenberg και του Lisbon Council, ερευνητικού ομίλου με έδρα τις Βρυξέλλες, από το 2009 ώς το 2012 το κόστος εργασίας υποχώρησε κατά 10,5% στην Ελλάδα, κατά 10,3% στην Ιρλανδία, κατά 6% στην Ισπανία και κατά 6,1% στην Πορτογαλία. Στο σύνολο της Ευρωζώνης αυξήθηκε κατά 1,5%. Σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιοποίησε χθες ο ΟΟΣΑ, το συγκριτικό κόστος της εργασίας σε Ισπανία και Πορτογαλία έχει υποχωρήσει κάτω από το αντίστοιχο της Γερμανίας για πρώτη φορά από το 2005.
