Με το κεφάλι καλυμμένο με αραχνοΰφαντο κόκκινο τούλι, η Πουνάμ Τσαουντούρι νιώθει την αναπνοή της να κόβεται όταν ο αρραβωνιαστικός της ψέλλισε το «ναι», τη λέξη που θα τους ένωνε με τα δεσμά του γάμου. Λίγα λεπτά αργότερα, όλα είχαν τελειώσει. Οι δύο νέοι ήταν σύζυγοι. Οι προσκεκλημένοι τους χειροκρότησαν με ενθουσιασμό, ενώ ο γαμπρός και η νύφη χαμογελούσαν ντροπαλά και αμήχανα. Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, έπεσε η γραμμή και η σύνδεση στο Ιντερνετ, και η τελετή πήρε τέλος. Ενας γάμος σίγουρα είναι μια ιδιαίτερα σημαντική στιγμή για άτομα και ζευγάρια, αφού σηματοδοτεί μια νέα αρχή, ένα ξεκίνημα του κοινού βίου. Είναι, λοιπόν, πολύ σημαντικό να στεκόμαστε δίπλα στον άνθρωπο που επιλέξαμε για να μοιραστούμε τα πάντα. Ομως, σε αυτόν το γάμο, η νύφη και ο γαμπρός βρίσκονταν σε διαφορετικές ηπείρους, στις δύο άκρες του πλανήτη, και η τελετή κατέστη δυνατή χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία και στο Skype. Η κυρία Τσαουντούρι, Αμερικανίδα υπήκοος, βρισκόταν σε μουσουλμανικό τέμενος στο Τζάκσον Χάιτς στο Κουίνς, ενώ ο σύζυγός της, ο Ταμβίρ Αχμέντ, παρέμεινε στο Μπανγκλαντές.
Η γνωριμία και η σύντομη σχέση τους εξελίχθηκε αποκλειστικά μέσα από το Διαδίκτυο. Βέβαια, είχαν συναντηθεί πολλά χρόνια νωρίτερα σε κάποιο ταξίδι της νεαρής γυναίκας στην πατρίδα της. Αυτό, όμως, δεν αλλάζει την πραγματικότητα, που τώρα διαμορφώνεται. Πολλά νεαρά ζευγάρια γνωρίζονται και παντρεύονται μέσω Ιντερνετ. Αυτές οι γαμήλιες τελετές «δι’ αντιπροσώπου» αποτελούν θεσμό και επιτρέπουν να έρχονται «εις γάμου κοινωνία» τα ζευγάρια παρότι τα χωρίζουν πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα. Δεν πρόκειται, μάλιστα, για καινούργιο θεσμό, αλλά για διαδικασία που χρονολογείται εδώ κι εκατοντάδες χρόνια. Το πιο γνωστό παράδειγμα τέτοιου γάμου είναι αυτός της Μαρίας Αντουανέτας και του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΣΤ΄ της Γαλλίας, που αρχικά παντρεύτηκαν στην Αυστρία, παρά την απουσία του γαμπρού, και στη συνέχεια η νεαρή πριγκίπισσα πήγε στη Γαλλία για να τον γνωρίσει. Παλιότερα γίνονταν γάμοι δι’ αντιπροσώπου ακόμα και μέσω τηλεγραφημάτων. Στις ΗΠΑ τέτοιες πρακτικές χρησιμοποιούνταν σπανιότατα, αλλά τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί, ιδιαίτερα στις κοινότητες των μεταναστών. Βέβαια, σύμφωνα με τις αμερικανικές αρχές, η ευκολία με την οποία είναι δυνατό να τελεστεί ένας τέτοιος γάμος έχει αυξήσει τις πιθανότητες απάτης, προκειμένου να εξασφαλίσει κάποιος άδεια εισόδου και παραμονής στη χώρα.
Ο γάμος Τσαουντουρί – Αχμέντ θεωρητικώς έγινε στο Μπανγκαντές και καταγράφηκε στο ληξιαρχείο εκεί. Μόνο λίγες αμερικανικές πολιτείες επιτρέπουν τους γάμους εξ αποστάσεως και τις περισσότερες μόνο για την περίπτωση που ένας από τους δύο μελλόνυμφους υπηρετεί στις ένοπλες δυνάμεις και βρίσκεται μακριά. Ωστόσο, οι αμερικανικές αρχές αναγνωρίζουν τέτοιους γάμους που τελούνται μεταξύ αλλοδαπών εφόσον έχουν νομική ισχύ στην πατρίδα τους.
Ο Τζορτζ Αντριους είναι επικεφαλής της εταιρείας Proxy Marriage Now, που οργανώνει γάμους δι’ αντιπροσώπου σε όλο τον κόσμο. Οπως ο ίδιος λέει, τα πράγματα έχουν γίνει πολύ πιο εύκολα χάρη στη νέα τεχνολογία όπως το Skype και το Διαδίκτυο. Στα επτά χρόνια λειτουργίας της εταιρείας, η δουλειά πολλαπλασιάστηκε και τώρα τελούνται 400 έως 500 γάμοι μέσω Skype ετησίως, ενώ οι γάμοι δι’ αντιπροσώπου στις περιπτώσεις των στρατιωτικών έχουν πολλαπλασιαστεί κατά 40%.
Το πρόβλημα της νομοθεσίας
Πολλά από τα ζευγάρια που επιλέγουν να παντρευτούν με αυτόν τον τρόπο το κάνουν προσπαθώντας να υπερκεράσουν τη νομοθεσία στη χώρα τους, όπως παραδείγματος χάρη είναι η ισραηλινή, που αναγνωρίζει μεν τους γάμους μεταξύ αλλοθρήσκων, αλλά δεν επιτρέπει την τέλεσή τους μέσα στη χώρα. Αλλοι κάνουν τέτοιους γάμους αναζητώντας απλώς την άδεια εισόδου στις ΗΠΑ. Πολλά ζευγάρια, μάλιστα, καταφεύγουν στο Σαλβαδόρ, όπου δεν χρειάζεται να αντιμετωπίσουν μεγάλη γραφειοκρατία. Ωστόσο, όπως κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου πολλοί αξιωματούχοι, οι γάμοι εξ αποστάσεως εγκυμονούν πολλούς κινδύνους καθώς συχνά τα δίκτυα εμπορίας λευκής σαρκός χρησιμοποιούν τέτοιους τρόπους για να μπορέσουν να φέρουν τις γυναίκες στις ΗΠΑ και στη συνέχεια να τις εξωθήσουν στην πορνεία.
