Καλή χρονιά! Για πρώτη φορά από το 2008, εμείς, οι επενδυτές, οι οικονομολόγοι και οι επιχειρηματίες μιλάμε χωρίς ειρωνεία! Ενώ η περασμένη χρονιά ήταν στατιστικώς απογοητευτική, με τους παγκόσμιους αναπτυξιακούς ρυθμούς να επιβραδύνονται ελαφρώς συγκριτικά με το 2012 και να μειώνουν την αισιοδοξία που μας είχε καταλάβει από τις αρχές του 2013, το πόρισμα των χρηματοπιστωτικών αγορών και η ψυχολογία του επιχειρηματικού κόσμου ήταν στο πλαίσιο των εκτιμήσεών μου. Παρά την προφανή επιβράδυνση, οι χρηματιστηριακές αγορές γνώρισαν την καλύτερη χρονιά τους από τη δεκαετία του ’90, τα μακροπρόθεσμα επιτόκια εκτινάχθηκαν και η καταναλωτική εμπιστοσύνη σημείωσε παγκοσμίως άνοδο κατά τη διάρκεια του 2013. Το προφανές αυτό παράδοξο εξηγείται εύκολα: οι στατιστικά καταγεγραμμένες αδυναμίες του 2013 οφείλονταν αποκλειστικά στις αδυναμίες που χαρακτήρισαν την περίοδο του περυσινού χειμώνα και σχετίζονταν με τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ και την αλλαγή ηγεσίας στην Κίνα. Από το δεύτερο τρίμηνο, όμως, οι αναπτυξιακοί ρυθμοί ανέκαμψαν στις ΗΠΑ και στην Κίνα, ενώ επιταχύνθηκαν σημαντικά στη Βρετανία και την Ιαπωνία.
Το ότι οι βασιζόμενες τον περασμένο Ιανουάριο στις παραδοσιακές παραμέτρους εκτιμήσεις για τις οικονομικές εξελίξεις ήταν εξόχως απαισιόδοξες, αποδεικνύεται από τη μετέπειτα «συμπεριφορά» των χρηματοπιστωτικών αγορών, όπου οι αποδόσεις των μετοχών ξεπέρασαν εκείνες των ομολόγων, με τη μεγαλύτερη ετήσια διαφορά από τότε που άρχισαν να τηρούνται σχετικά στοιχεία. Σήμερα όμως, σχεδόν όλοι δηλώνουν αισιόδοξοι. Ποιες είναι λοιπόν οι απροσδόκητες εξελίξεις που θα μπορούσαν να εκπλήξουν φέτος τις χρηματαγορές και να ανατρέψουν το επιχειρηματικό κλίμα; Ακολουθούν πέντε προσωπικές εκτιμήσεις, ορισμένες ακραίες, άλλες οφθαλμοφανείς, που δεν αντικατοπτρίζονται προς το παρόν στις τιμές των αγορών:
Πιστεύω ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας θα αγγίξουν φέτος το 4% και όχι το 2,5% με 3% που εκτιμάται από το ΔΝΤ. Για την εκτίμησή μου αυτή στηρίζομαι στο γεγονός ότι τα τελευταία στοιχεία τριμήνου που δημοσιοποιήθηκαν φέρουν την οικονομία των ΗΠΑ να αναπτύσσεται ήδη με ρυθμούς 4,1% και τον ιδιωτικό τομέα κατά 4,9%.
Οι βασικές χρηματοπιστωτικές τάσεις του 2013 θα έχουν συνέχεια. Αν και η κατά άνω του 20% πορεία των χρηματιστηριακών δεικτών στις μεγάλες αγορές ίσως δεν επαναληφθεί φέτος, οι τιμές των μετοχών αναμένεται να συνεχίσουν να κινούνται ανοδικά και των ομολόγων πτωτικά. Η ονομαστική διεύρυνση του παγκόσμιου ΑΕΠ αναμένεται να φθάσει φέτος το 6% έως και 7% και εκτιμώ πως ανάλογη θα είναι και η αύξηση του τζίρου και των εταιρικών κερδών. Ωστόσο, πρόβλημα για τις χρηματιστηριακές αγορές ενδέχεται να αποτελέσει η αύξηση των επιτοκίων, δεδομένου ότι αν επιταχυνθούν οι ρυθμοί ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας, το επιτόκιο των δεκαετών ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου θα φτάσει τουλάχιστον το 3,5%.
Δυστυχώς, οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρώπης βλέπουν τα πράγματα πολύ διαφορετικά. Θεωρούν ότι οι ταχείς αναπτυξιακοί ρυθμοί δημιουργούν πληθωριστικούς κινδύνους και θα αρχίσουν να αυξάνουν τα επιτόκια άμα τη εμφανίσει τους. Οι ευρωεκλογές ενδέχεται να αναδείξουν ισχυρά τα ακροδεξιά και νεοφασιστικά κόμματα, δημιουργώντας πανικό στη Γερμανία, που θα κάνει στροφή προς αναπτυξιακές νομισματοπιστωτικές και δημοσιονομικές πολιτικές. Ως αποτέλεσμα, το ευρώ θα αποδυναμωθεί και οι οικονομίες του ευρωπαϊκού Νότου θα αρχίσουν, επιτέλους, να ανακάμπτουν, αλλά από το δεύτερο εξάμηνο του 2014. Η ιαπωνική είναι εκείνη η μεγάλη οικονομία που πιθανότατα θα απογοητεύσει –εκ νέου– μέσα στο 2014. Η αύξηση του φόρου κατανάλωσης από τον Απρίλιο ισοδυναμεί με την κατά 2% ως ποσοστό του ΑΕΠ μείωση των δημοσίων δαπανών, γεγονός που θα βυθίσει την ιαπωνική οικονομία σε νέα ύφεση έως το δεύτερο εξάμηνο του 2014 και θα δημιουργήσει έντονα πτωτικές πιέσεις στις χρηματιστηριακές τιμές στην αγορά του Τόκιο.
Τέλος, ανάκαμψη αναμένεται φέτος στις αναδυόμενες αγορές, καθώς οι επενδυτές θα συνειδητοποιήσουν ότι οι περισσότερες από αυτές έχουν περισσότερα να κερδίσουν από τη βελτίωση της κατάστασης της παγκόσμιας οικονομίας και την αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων παρά να χάσουν από τα ελαφρώς υψηλότερα επιτόκια.