Οι ιδιωτικοποιήσεις δεν είναι πανάκεια αλλά σώζουν άσωτες κυβερνήσεις

Οι ιδιωτικοποιήσεις δεν είναι πανάκεια αλλά σώζουν άσωτες κυβερνήσεις

3' 29" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Φανταστείτε να σας έχουν πνίξει τα χρέη, να έχετε στην κατοχή σας ένα μεγάλο χαρτοφυλάκιο μετοχών και περιουσιακών στοιχείων που δεν χρησιμοποιείτε και να δυσκολεύεστε να περιορίσετε τα έξοδά σας, όπως δηλαδή οι περισσότερες δυτικές κυβερνήσεις. Δεν θα εξετάζατε τη δυνατότητα να ξεφορτωθείτε ορισμένα από τα περιουσιακά σας στοιχεία;

Οι πολιτικοί προωθούν τις ιδιωτικοποιήσεις δημοσίων επιχειρήσεων σε διάφορες εποχές και για διάφορους λόγους. Τη δεκαετία του 1980, για παράδειγμα, η τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας, Μάργκαρετ Θάτσερ, τις χρησιμοποίησε για να κάμψει τη δύναμη των εργατικών συνδικάτων. Αργότερα κατέφυγαν σε αυτές οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης για να αναδιαρθρώσουν τις οικονομίες τους. Σήμερα, που τα επίπεδα χρέους των κρατών είναι τα υψηλότερα σε καιρό ειρήνης, κίνητρο είναι κυρίως η άντληση ρευστότητας.

Ισως οι φορολογούμενοι πιστεύουν πως τα καλύτερα ασημικά της οικογένειας έχουν ήδη εκποιηθεί, αλλά παραμένουν πολλά στη βιτρίνα. Οι δημόσιες επιχειρήσεις στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι συνολικής αξίας περίπου δύο τρισ. δολαρίων. Υπάρχουν, επίσης, τα μειοψηφιακά πακέτα μετοχών που ελέγχουν σε επιχειρήσεις και τα δύο τρισ. δολάρια σε εταιρείες κοινής ωφελείας καθώς και άλλα περιουσιακά στοιχεία που ελέγχουν οι περιφερειακές αρχές. Οι πραγματικοί θησαυροί είναι, όμως, τα κτίρια, η γη και ο πλούτος από το υπέδαφος των χωρών, που το ΔΝΤ υπολογίζει πως αντιστοιχούν κατά μέσον όρο στα 3/4 του ΑΕΠ των πλούσιων οικονομιών. Στο σύνολο του ΟΟΣΑ έχουν αξία 35 τρισ. δολάρια. Ορισμένα από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία δεν θα μπορούσαν ή δεν θα έπρεπε να πουληθούν. Πόσο θα μπορούσε να αποτιμηθεί, για παράδειγμα, το Λούβρο ή ο Παρθενώνας; Τα σκοτεινά λογιστικά των κρατών δεν επιτρέπουν να γνωρίζει κανείς τι μερίδα του συνόλου των περιουσιακών τους στοιχείων αντιπροσωπεύουν αυτοί οι θησαυροί. Είναι, όμως, σαφές ότι όλος ο κατάλογος περιλαμβάνει χιλιάδες περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να εκποιηθούν και έχουν ελάχιστη ή και καθόλου αξία ως εθνική κληρονομιά.

Οι κυβερνήσεις φαίνονται παραδόξως απρόθυμες να εκμεταλλευθούν αυτές τις ευκαιρίες για άντληση εσόδων μερικώς, επειδή οι ιδιωτικοποιήσεις προσκρούουν πάντα σε αντιδράσεις. Οπως ανακάλυψε ο Ρόναλντ Ρέιγκαν όταν επιχείρησε να εκποιήσει εκτάσεις γης στη Δύση και η κυβέρνηση της Βρετανίας το 2010 όταν θέλησε να πουλήσει εθνικούς δρυμούς και πάρκα, η γη αγγίζει ιδιαίτερες ευαισθησίες. Τα τελευταία χρόνια οι μεγάλες συμφωνίες, εκτός των επανιδιωτικοποιήσεων τραπεζών, έχουν γίνει κυρίως στις αναδυόμενες αγορές. Αρχίζουν, βέβαια, να πυκνώνουν οι ιδιωτικοποιήσεις και στην Ευρώπη αλλά γενικά επικρατεί επιφυλακτικότητα. Η Ιταλία, για παράδειγμα, έχει δημόσιο χρέος 132% του ΑΕΠ και όμως οι ιδιωτικοποιήσεις που σχεδιάζει είναι λίγες μολονότι το κράτος έχει αναλογικά πολύ περισσότερα περιουσιακά στοιχεία από τις περισσότερες πλούσιες χώρες. Σε αυτά συγκαταλέγονται και μερίδια μετοχών αξίας 225 δισ. δολαρίων και περιουσιακά στοιχεία αξίας έως και 1,6 τρισ. δολαρίων. Τώρα που έχει επανέλθει ηρεμία στις αγορές, είναι καιρός να επιδείξει περισσότερη τόλμη.

Οι ιδιωτικοποιήσεις δεν αποτελούν, όμως, πανάκεια για τις άσωτες κυβερνήσεις. Η εκποίηση περιουσιακών στοιχείων προσφέρει μόνον προσωρινή ανακούφιση σε όσους έχουν εθιστεί στις υπερβολικές δαπάνες. Πρέπει, άλλωστε, να συνεκτιμάται και το ύψος των εσόδων που θα χαθούν ως συνέπεια μιας ιδιωτικοποίησης όταν πρόκειται για περιουσιακά στοιχεία που προσφέρουν σταθερή ροή εσόδων. Η Νορβηγία, για παράδειγμα, που είναι πλούσια σε πετρέλαιο αντλεί το 1/4 των εσόδων του κράτους από κρατικές επιχειρήσεις υπό καλή διαχείριση. Τέλος, το να πουλά κανείς όταν η αγορά βρίσκεται σε κρίση είναι γενικώς κακή ιδέα.

Μεγαλοϊδιοκτήτες

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει στην κατοχή της σχεδόν ένα εκατομμύριο κτίρια (εκ των οποίων τα 45.000 έχουν αποδειχθεί άχρηστα ή όχι επαρκώς αξιοποιούμενα κατά τον έλεγχο του 2011) και περίπου το 1/5 της γης σε όλη τη χώρα, στο υπέδαφος της οποίας βρίσκονται μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου, φυσικού αερίου και μετάλλων.

Τα μεγαλύτερα περιουσιακά στοιχεία του ελληνικού κράτους βρίσκονται στα τουλάχιστον 80.000 κτίρια και οικόπεδά του. Δεδομένου ότι δεν έχει παρά μόνον μια εξοχική κατοικία ανά 100 εξοχικές κατοικίες της Ισπανίας, η Ελλάδα θα έπρεπε να είναι σε θέσει να δελεάσει τους εργολάβους και τους επενδυτές με τις κατάλληλες τιμές.

Αναλυτές της PwC υπολογίζουν πως η Σουηδία έχει κρατικά περιουσιακά στοιχεία ικανά να πωληθούν, συνολικής αξίας 100 έως 120 δισ. δολαρίων. Αν αυτό είναι το σύνηθες στις χώρες του ΟΟΣΑ, οι κυβερνήσεις τους κάθονται πάνω σε γη και κτίρια που θα μπορούσαν να πουληθούν έναντι συνολικού τιμήματος 9 τρισ. δολαρίων, που αντιστοιχεί σε σχεδόν το 1/5 του αθροίσματος των χρεών τους.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή