Οι διαφορετικοί κανόνες που ισχύουν για τα επισφαλή δάνεια και τις πιστώσεις ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης προβληματίζουν την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Eίναι ισχυρή η πιθανότητα να αλλοιωθούν τα αποτελέσματα από την αξιολόγηση της φερεγγυότητάς τους όταν είναι αναγκαίο να αποκατασταθεί η αξιοπιστία στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρωζώνης. Οπως αναφέρεται σε εσωτερικό έγγραφο της ΕΚΤ που δόθηκε στη δημοσιότητα από το πρακτορείο Bloomberg, «οι διαφορές στην κατηγοριοποίηση των επισφαλών δανείων, εάν δεν ληφθούν υπόψη, θα επηρεάσουν πολύ τη συνοχή και την αξιοπιστία της άσκησης». Η ποιοτική αξιολόγηση (ΑQR) των ισολογισμών των τραπεζών της Ευρωζώνης είναι απαραίτητη για να αποσαφηνιστεί η φερεγγυότητά τους πριν αναλάβει η ΕΚΤ την εποπτεία τους, τον Νοέμβριο του 2014.
Ούτως ή άλλως, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, έχει δεσμευτεί ότι οι προδιαγραφές για την αξιολόγηση των τραπεζών θα είναι πολύ αυστηρές. Τελικά, η ΕΚΤ φαίνεται πως εξετάζει να στηριχθεί στον ορισμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων με 90 ημέρες καθυστέρηση και να τον εφαρμόσει σε πάσης φύσεως πίστωση. Πάντως, κατέστη σαφές ότι η ΕΚΤ δεν θα απαιτήσει από τις τράπεζες να τιμολογήσουν στις τρέχουσες αξίες της αγοράς τα κρατικά ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους. Περαιτέρω λεπτομέρειες για τα τεστ κοπώσεως των τραπεζών στο πλαίσιο της αξιολόγησης θα ανακοινωθούν τέλη Ιανουαρίου ή αρχές Φεβρουαρίου.
Η ποιοτική αξιολόγηση των τραπεζών της Ευρωζώνης θα πραγματοποιηθεί σε τρία στάδια και θα επικεντρωθεί σε 130 τράπεζες των 18 κρατών-μελών. Εάν εφαρμοστεί στην ποιοτική αξιολόγηση ένας αυστηρός ορισμός για τα επισφαλή δάνεια, τότε ελλοχεύουν κίνδυνοι για τράπεζες με έδρα στα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης που έχουν δεχτεί το μεγαλύτερο χτύπημα από την κρίση χρέους. Εάν εφαρμοστεί ένας χαλαρός ορισμός, τότε δεν θα αντικατοπτρίζει την ακριβή κατάσταση του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην Ευρωζώνη. Ο προβληματισμός αυτός εκφράζεται και στην προαναφερόμενη επιστολή, που συντάχθηκε στα μέσα Νοεμβρίου. «Ενας πιο φιλόδοξος ορισμός συνάδει με την ανάγκη να αποσαφηνιστεί στους εξωτερικούς παρατηρητές ότι η ποιοτική αξιολόγηση είναι μια σχολαστική άσκηση», αναφέρεται στο εμπιστευτικό έγγραφο.
Η ΕΚΤ άφησε να εννοηθεί πως προτίθεται να εφαρμόσει ως βασική αρχή την απλουστευμένη εκδοχή της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (ΕΒΑ) για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Αναφερόμαστε στα δάνεια με καθυστέρηση 90 ημερών στην πληρωμή των μηνιαίων δόσεων. Σε αυτήν την αρχή θα στηρίξει την ποιοτική αξιολόγηση η ΕΚΤ για όλους τους τύπους πιστώσεων ανεξαιρέτως. Κατά περίπτωση, όμως, μπορεί να κριθεί αναγκαίο να ζητήσει μια πιο λεπτομερή ανάλυση των δανείων. Αντίθετα, η ΕΒΑ προβλέπει διαφορετικά κριτήρια για πιστώσεις πλην των συμβατικών δανείων με καθυστέρηση 90 ημέρες στην εξυπηρέτησή τους.
Επίσης, λαμβάνει υπόψη πρόσθετα στοιχεία σε περίπτωση ρύθμισης ενός δανείου. Αλλά, επειδή μόνο το ήμισυ των χωρών μπορεί να παρέχει αυτά τα πιο περίπλοκα στοιχεία, η ΕΚΤ θα εστιάσει στον ορισμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων με 90 ημέρες καθυστέρηση.
Τραπεζικό «τσεκάπ» ανά πενταετία
Η Δανία, η Φινλανδία, η Νορβηγία και η Πολωνία συμπεριλήφθηκαν στη λίστα των 25 χωρών που κρίνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) ότι θα πρέπει υποχρεωτικά να επαναξιολογούνται ανά πενταετία για την κατάσταση των χρηματοπιστωτικών κλάδων τους. Πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-09, οι αξιολογήσεις αυτές ήταν εθελοντικές, αλλά το ΔΝΤ θεωρεί πλέον ότι είναι υποχρεωτικές, ώστε να μην επαναληφθεί ένα τόσο καταστροφικό φαινόμενο για την παγκόσμια οικονομία. Επιπροσθέτως, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ανακοίνωσε ότι δεν θα αξιολογείται μόνο η έκθεση μιας χώρας στον τραπεζικό κλάδο μιας άλλης, αλλά θα λαμβάνονται υπόψη οι τοποθετήσεις των τραπεζών σε κρατικά ομόλογα. Η αξιολόγηση του χρηματοπιστωτικού κλάδου σε αυτές τις 29 χώρες θεωρείται απαραίτητη από το ΔΝΤ, διότι μια εσωτερική κρίση θα μπορούσε να προκαλέσει την αποσταθεροποίηση της παγκόσμιας οικονομίας. Στη λίστα των χωρών με «συστημικούς τραπεζικούς κλάδους», οι μισές βρίσκονται στην Ευρώπη.