«Ψαλίδι» στις επιδοτήσεις για φθηνότερη ενέργεια

«Ψαλίδι» στις επιδοτήσεις για φθηνότερη ενέργεια

2' 50" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

 Οι επιδοτήσεις στις τιμές της ενέργειας τίθενται τον τελευταίο χρόνο στο στόχαστρο των πολιτικών που υιοθετούν εκστρατείες λιτότητας. Τον Ιούνιο, η κυβέρνηση της Ινδονησίας αύξησε τις τιμές του πετρελαίου κατά 44%, μειώνοντας το ετήσιο κονδύλι των εν λόγω επιδοτήσεων κατά 20 δισ. δολάρια. Τα ίδια χνάρια ακολούθησε πρόσφατα η Μαλαισία, ελπίζοντας να κλείσει μια τρύπα στον προϋπολογισμό της, που αντιστοιχούσε στο 4,5% του ΑΕΠ της. Ετσι, μείωσε τις επιδοτήσεις στο πετρέλαιο και από την 1η Ιανουαρίου οι λογαριασμοί που πληρώνουν τα νοικοκυριά για την ενέργεια αυξήθηκαν κατά 15%. Χώρες όπως η Αίγυπτος και η Ινδία μελετούν τη λήψη ανάλογων μέτρων για να περιορίσουν τα αυξανόμενα δημόσια ελλείμματά τους. Μάλιστα, της Αιγύπτου ανέρχεται πλέον στο 14% του ΑΕΠ.

Οπως αναφέρει το στέλεχος της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας, Φατί Μπιρόλ, το ενδιαφέρον των κυβερνήσεων για τη μείωση των επιδοτήσεων των τιμών της ενέργειας συνδέεται με το αυξανόμενο κόστος τους –των επιδοτήσεων– παρά με την ανησυχία τους για τις επιπτώσεις της κατανάλωσης ως προς τις κλιματικές αλλαγές. Οι εν λόγω επιδοτήσεις είναι πλέον ασύμφορες, με δεδομένο ότι οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου υπερδιπλασιάστηκαν από το 2009 έως το 2012. Στην Ιορδανία, για παράδειγμα, το κόστος αυτών των επιδοτήσεων υπερδεκαπλασιάστηκε μέσα σε μια διετία. Σε πολλές άλλες χώρες αντιστοιχούν πλέον στο 5% του ΑΕΠ. Οι παγκόσμιες κρατικές επιδοτήσεις για τα καύσιμα αυξήθηκαν από τα 311 δισ. δολάρια το 2009 στα 544 δισ. το 2012, σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας. Αν συμπεριληφθούν και τα απολεσθέντα φορολογικά έσοδα, το ποσό φθάνει περίπου στα 2 τρισ. δολάρια, υπερβαίνοντας το 8% των κρατικών εσόδων, σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ.

Μελέτες αποκαλύπτουν ότι οι περισσότερες από αυτές τις δαπάνες επιφέρουν μεγάλες «καθαρές απώλειες», πράγμα που σημαίνει απώλειες της αποδοτικότητας της οικονομίας ως αποτέλεσμα των κρατικών παρεμβάσεων. Σε ό,τι αφορά τις επιδοτήσεις των τιμών των καυσίμων μόνο για τις οδικές μεταφορές, των οποίων η αξία έφθασε παγκοσμίως στα 110 δισ. δολάρια, οι απώλειες ανήλθαν στα 44 δισ. δολάρια, εκτιμά ο Λούκας Ντέιβις, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ.

Ωστόσο, δεν είναι μόνο το κόστος αυτών των επιδοτήσεων που τις φέρνει στο προσκήνιο. Υπάρχουν και άλλοι, σημαντικοί λόγοι για τις περικοπές τους. Οι χώρες που διαθέτουν υψηλές επιδοτήσεις στις τιμές των καυσίμων είναι περισσότερο εκτεθειμένες σε εξωτερικά σοκ, καθώς η προσπάθειά τους να διατηρήσουν χαμηλά τις τιμές διογκώνει τα δημόσια ελλείμματά τους και τις καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτες στις αυξήσεις των επιτοκίων παγκοσμίως. Προς το παρόν, οι μειώσεις των εν λόγω επιδοτήσεων τις βοηθάει να προετοιμαστούν για την αύξηση του κόστους του χρήματος, όταν θα αρχίσουν να περιορίζονται οι πολιτικές της ποσοτικής χαλάρωσης. Ετσι θα εξοικονομηθούν και πόροι για την υλοποίηση αναπτυξιακών πολιτικών, όπως είναι οι επενδύσεις σε μεγάλα έργα υποδομών.

Η μείωση αυτών των επιδοτήσεων θα περιορίσει και τις ανισότητες. Ερευνα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου φέρει μόλις το 7% των επιδοτήσεων των τιμών των καυσίμων να απορροφάται στις φτωχές χώρες από το 20% των νοικοκυριών με τα χαμηλότερα εισοδήματα. Το 43% καταλήγει στις τσέπες του πλουσιότερου 20% των νοικοκυριών. Οι επιδοτήσεις στις τιμές της βενζίνης είναι εξαιρετικά άνισες, καθώς οι πλούσιοι κατά κανόνα οδηγούν αυτοκίνητα με μεγαλύτερη κατανάλωση. Οι πόροι που θα εξοικονομηθούν από τη μείωση των επιδοτήσεων μπορούν να διατεθούν μέσω δημοσίων προγραμμάτων για την ενίσχυση των νοικοκυριών με χαμηλά εισοδήματα, όπως δρομολογείται στη Μαλαισία. Αξιο αναφοράς είναι επίσης το γεγονός ότι, αν και οι περικοπές των όποιων επιδοτήσεων πυροδοτούν πληθωριστικές πιέσεις, ο κίνδυνος που αυτές εγκυμονούν σε έναν κόσμο πτώσης των τιμών είναι πλέον αμελητέος…

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή