Εχοντας αναγκαστικά αναβάλει επ’ αόριστον την επιστροφή στην παραδοσιακή γερμανική λιτότητα, ώστε να αντιμετωπίσει τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας, το Βερολίνο σχεδιάζει νέο δανεισμό ύψους 96,2 δισ. ευρώ για το επόμενο έτος. Τη νέα έκδοση χρέους προβλέπει ο προϋπολογισμός που ενέκρινε χθες ο κυβερνητικός συνασπισμός υπό την Αγκελα Μέρκελ.
Με τον προϋπολογισμό αυτόν αναστέλλεται, άλλωστε, για δεύτερο συναπτό έτος το λεγόμενο «φρένο χρέους» που έχει ενσωματωθεί στο γερμανικό σύνταγμα. Εν ολίγοις, η Γερμανία θα εκμεταλλευθεί ξανά την ισχυρή δημοσιονομική της θέση και θα εκδώσει χρέος για να διευκολύνει την οικονομία της να ανακάμψει από τη χειρότερη ύφεση των τελευταίων δεκαετιών.
Ιδια πορεία
«Θα δράσουμε αποφασιστικά, έστω κι αν μας κοστίσει πολλά χρήματα», σχολίασε χθες ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Ολαφ Σολτς, ενώ υπενθύμισε στους Γερμανούς ότι «έως τώρα η δημοσιονομική μας πολιτική έχει βοηθήσει τη χώρα να αντιμετωπίσει την κρίση επιτυχώς γι’ αυτό και συνεχίζουμε στην ίδια πορεία».
Ο νέος δανεισμός που αποφάσισε το Βερολίνο είναι σαφώς μικρότερος από το ρεκόρ των περίπου 218 δισ. ευρώ που δανείστηκε στη διάρκεια του τρέχοντος έτους. Στόχος του πρωτοφανούς δανεισμού ήταν να χρηματοδοτήσει με το υπερβολικό για τα γερμανικά δεδομένα ποσό των 460 δισ. ευρώ τα μέτρα στήριξης της γερμανικής οικονομίας. Η πανδημία στάθηκε καθοριστική για το Βερολίνο, καθώς τον Μάρτιο ανάγκασε την κυβέρνηση Μέρκελ να διακόψει την πολιτική των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, τη γνωστή ως πολιτική «μηδενικού ελλείμματος».
Επενδύσεις
Η Γερμανίδα καγκελάριος και ο υπουργός Οικονομικών Ολαφ Σολτς έχουν, αντισταθεί έως τώρα στις πιέσεις μερίδας στελεχών του κυβερνητικού συνασπισμού και ιδιαιτέρως του συντηρητικού Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) που ζητούν επιστροφή στη δημοσιονομική πειθαρχία από το επόμενο έτος.
Αντιθέτως, το επόμενο έτος οι δαπάνες του Βερολίνου αναμένεται να φτάσουν στα 413,4 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 55,2 δισ. προορίζονται για επενδύσεις.
Η κυβέρνηση ενέκρινε, άλλωστε, σχέδιο δαπανών για την περίοδο των τριών ετών που ακολουθούν, από το 2022 μέχρι και το 2024, που προβλέπουν, πάντως, σημαντική μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και σταδιακή επαναφορά του θεσμοθετημένου ορίου για τον δανεισμό. Η Γερμανία προβλέπει, άλλωστε, τώρα πως παρά τη λαίλαπα της πανδημίας, το ΑΕΠ της θα συρρικνωθεί φέτος μόνον κατά 5,2%, όπως είναι και η τελευταία εκτίμηση του γερμανικού οικονομικού ινστιτούτου Ifo και όχι κατά 6% όπως ήταν η αρχική δυσοίωνη εκτίμηση της κυβέρνησης.
Οπως τονίζει, πάντως, σχετικό ρεπορτάζ του Bloomberg, παραμένει ορατός ο αντίκτυπος της κρίσης. Σύμφωνα με στοιχεία και εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών, τα φορολογικά έσοδα θα εξακολουθήσουν να μειώνονται. Εκτιμάται, έτσι, ότι στο διάστημα από το τρέχον έτος μέχρι και το 2023 θα υπολείπονται συνολικά κατά 173,5 δισ. ευρώ σε σύγκριση με τις προ πανδημίας προβλέψεις της κυβέρνησης.
Οπως έχει ήδη καταστήσει σαφές η κυβέρνηση, θα χρειαστεί να ληφθούν πρόσθετα μέτρα για να γεφυρωθεί το χάσμα χρηματοδότησης. Η τοποθέτησή της αυτή σηματοδοτεί έμμεσα την έναρξη μιας δημόσιας αντιπαράθεσης περί του κατά πόσον θα χρειαστούν αυξήσεις φόρων ή περικοπές δαπανών.
Ηδη, ο Ερικ Σβάιτζερ, επικεφαλής της ένωσης γερμανικών επιχειρήσεων DIHK, έχει τοποθετηθεί στο θέμα τονίζοντας ότι «τελικά όσες επιχειρήσεις πληγούν από την πανδημία θα μπορούν να ανακάμψουν και να αντεπεξέλθουν στον διεθνή ανταγωνισμό μόνον αν δεν έχουν να αντιμετωπίσουν σημαντικά υψηλότερους φόρους από τους ανταγωνιστές τους».
Πράσινο ομόλογο
Στο πλαίσιο του εκτεταμένου για τα γερμανικά δεδομένα δανεισμού, το Βερολίνο εξέδωσε στις αρχές Σεπτεμβρίου το πρώτο πράσινο ομόλογο της χώρας. Πρόκειται για δεκαετές ομόλογο που συγκέντρωσε παραγγελίες ύψους 30 δισ. ευρώ. Το Βερολίνο σχεδιάζει μάλιστα να εκδώσει το τέταρτο τρίμηνο του έτους ένα ακόμα πράσινο ομόλογο αλλά με διαφορετικό χρόνο ωρίμανσης. Αν υλοποιήσει το σχέδιό της αυτό, τότε η Γερμανία θα έχει εκδώσει φέτος πράσινο χρέος συνολικής αξίας περίπου 11 δισ. ευρώ.
Η Γερμανία είχε μείνει πίσω σε σχέση με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες σε ό,τι αφορά την έκδοση πράσινων ομολόγων, των ομολόγων που εκδίδονται με στόχο τη χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων και σχεδίων φιλικών προς το περιβάλλον. Στα τέλη του περασμένου μήνα, όμως, ο Γερμανός υφυπουργός Οικονομικών Γκεργκ Κούκις δήλωσε πως η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης σχεδιάζει τώρα να εξελιχθεί σε χώρα αναφοράς σε ό,τι αφορά τις εκδόσεις πράσινου χρέους στη Γηραιά Ηπειρο. Εν ολίγοις, η Γερμανία επιδιώκει να καταλάβει στην αγορά πράσινων ομολόγων θέση ανάλογη με εκείνη της συμβατικής αγοράς χρέους.