Ο Τζο Μπάιντεν θα ορκιστεί σε λίγους μήνες 46ος πρόεδρος των ΗΠΑ, έχοντας επικρατήσει του Ντόναλντ Τραμπ σε μία «πικρή» διαμάχη, η οποία δίχασε μία κοινωνία δοκιμαζόμενη από την πανδημία του νέου κορωνοϊού και μία νέα οικονομική κρίση. Διχασμένο, όπως δείχνουν τα έως τώρα στοιχεία, θα μείνει και το Κογκρέσο, με τη Γερουσία να παραμένει στον έλεγχο των Ρεπουμπλικάνων. Αυτό σημαίνει ότι η υλοποίηση της ατζέντας του πιθανότατα δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Σε κάθε περίπτωση καλείται να απαντήσει άμεσα σε 5 ερωτήματα:
- Πώς θα σώσει την οικονομία;
Οικονομολόγοι τονίζουν ότι η αμερικανική οικονομία έχει ανάγκη από ένα ισχυρότερο σχέδιο τόνωσης, αφού το δεύτερο κύμα της πανδημίας έχει πατήσει φρένο στην ανάκαμψη, μετά τους εντυπωσιακούς ρυθμούς του τρίτου τριμήνου. Προεκλογικά ο Μπάιντεν στήριξε σχέδια για διαγραφή χρέους φοιτητών, αύξηση των επιδομάτων για συνταξιούχους και ενίσχυση της ρευστότητας για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Έχει επίσης υποσχεθεί επενδύσεις 2 τρισ. δολαρίων σε υποδομές, δημόσιες μεταφορές και καθαρή ενέργεια. Θα πρέπει να δώσει σκληρές μάχες για να εξασφαλίσει το «ναι» της Γερουσίας. Είναι έτοιμος;
- Πώς θα αντιμετωπίσει τις ανισότητες;
Οι εισοδηματικές ανισότητες των ΗΠΑ έχουν διευρυνθεί στα υψηλότερα επίπεδα εδώ και περισσότερο από 50 χρόνια. Οι Δημοκρατικοί πιέζουν για υψηλότερη φορολόγηση των πλουσίων- ένα αίτημα που σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις έχει και τη στήριξη της κοινής γνώμης. Κατά την προεκλογική εκστρατεία ο Μπάιντεν ζήτησε την μερική άρση των φοροελαφρύνσεων της κυβέρνησης Τραμπ, ενώ υποσχέθηκε μεταξύ άλλων να αυξήσει τη φορολογία των επιχειρήσεων από το 21% στο 28%. Υπολογίζεται ότι το σχέδιό του θα μπορούσε να αποφέρει περισσότερα από 3 τρισ. δολάρια μέσα στην επόμενη δεκαετία στα κρατικά ταμεία. Και αυτό θα ήταν πολύ σημαντικό σε μία περίοδο κατά την οποία η πανδημία φουσκώνει το αμερικανικό χρέος. Αν και το σχέδιο Μπάιντεν για τη φορολογία είναι σχετικά μετριοπαθές σε σχέση με άλλων υποψηφίων του κόμματός του, θα συναντήσει ισχυρές αντιστάσεις από τους Ρεπουμπλικάνους στο Κογκρέσο.
- Μπορεί να πείσει για την ανάγκη δράσης κατά της κλιματικής αλλαγής;
Ακτιβιστές για την προστασία του περιβάλλοντος απογοητεύθηκαν όταν ο Μπάιντεν παρουσίασε το πρώτο του σχέδιο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Αλλά την άνοιξη επέστρεψε με μία πρόταση για σαρωτικές αλλαγές, που έπεισαν πολλούς από τους επικριτές του. Το σχέδιό του περιλαμβάνει επενδύσεις 400 δισ. δολαρίων στην έρευνα για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πιο αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο για τη ρύπανση από οχήματα, δημιουργία 500.000 σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων, τσουχτερά πρόστιμα σε επιχειρήσεις- ρυπαντές και μηδενικούς ρύπους από εργοστάσια λιγνίτη έως το 2035.
Οι Ρεπουμπλικάνοι προειδοποιούν ότι το σχέδιό του θα «θάψει» την οικονομία. Ακόμη όμως και μία «νερωμένη» εκδοχή του σχεδίου θα μπορούσε να σηματοδοτήσει θεαματική στροφή σε σχέση με την περίοδο διακυβέρνησης Τραμπ.
- Θα δώσει τέλος στους εμπορικούς πολέμους Τραμπ;
Όπως και ο Τραμπ έχει υποσχεθεί σκληρή στάση απέναντι στην Κίνα, ενώ στηρίζει την ρήτρα «buy American» στις δημόσιες δαπάνες (κάτι που έρχεται σε σύγκρουση με διεθνείς κανόνες εμπορίου) προκειμένου να στηριχθεί η αμερικανική μεταποίηση. Ωστόσο αυτό δεν θα σημαίνει ότι θα επιμείνει και στην πολιτική αμφισβήτησης των διεθνών οργανισμών ή απόρριψης της συνεργασίας με άλλους μεγάλους εμπορικούς εταίρους. Ενώ η Κίνα δεν περιμένει να δει μεγάλη αλλαγή στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, η Ε.Ε., ο Καναδάς, η Ιαπωνία ελπίζουν σε καλύτερη συνεννόηση ή τουλάχιστον σε πιο προβλέψιμες κινήσεις.
- Θα «σπάσει» τις Big Tech;
Οι πρακτικές των αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών έχουν μπει στο μικροσκόπιο ανά τον κόσμο, αλλά και στο εσωτερικό των ΗΠΑ, όπου πολιτικοί και των δύο μεγάλων κ ομμάτων ζητούν αυστηρότερους κανονισμούς από τον ανταγωνισμό έως την προστασία της ιδιωτικότητας των χρηστών. Ο Μπάιντεν έχει στηρίξει την διάσπαση των κολοσσών αυτών ως ύστατη λύση, ενώ έχει επικρίνει το Facebook και άλλες εταιρείες για ανεπαρκείς δράσεις στο μέτωπο του ελέγχου περιεχομένου παραπληροφόρησης. Ωστόσο σε καμία φάση της εκστρατείας δεν επέλεξε να ανεβάσει το θέμα ψηλά, αφού ο ίδιος και η Καμάλα Χάρις έλαβαν σημαντική στήριξη από τη Σίλικον Βάλεϊ.
Πηγή: BBC