Προσωρινή και εξαιρετικά βραχύβια αποδείχθηκε χθες η ανατίμηση της τουρκικής λίρας, αποτέλεσμα ακόμη ενός ανορθόδοξου τεχνάσματος με τα οποία επιχειρεί η κυβέρνηση Ερντογάν να στηρίξει το νόμισμα της χώρας χωρίς να αυξήσει τα επιτόκια. Η λίρα σημείωσε χθες άλμα 5,2% στην αρχή της συνεδρίασης, με την ισοτιμία της να διαμορφώνεται στις 16,5948 τουρκικές λίρες προς ένα δολάριο. Λίγο νωρίτερα, η εποπτική τραπεζική αρχή είχε ανακοινώσει ότι περιορίζει τις χορηγήσεις πιστώσεων σε τουρκικές λίρες προς όσες επιχειρήσεις διατηρούν μεγάλο μέρος του ενεργητικού τους και των περιουσιακών στοιχείων τους σε ξένο νόμισμα. Συγκεκριμένα, οι περιορισμοί αφορούν όσες τράπεζες διατηρούν περιουσιακά στοιχεία τους αξίας άνω των 890.000 δολ. σε ξένο νόμισμα και αυτές που το τμήμα των περιουσιακών στοιχείων τους σε ξένο νόμισμα υπερβαίνει το 10% του συνολικού ενεργητικού τους ή των ετήσιων πωλήσεών τους. Γρήγορα, πάντως, η λίρα έχασε τουλάχιστον τη μισή από την άνοδο που είχε σημειώσει νωρίτερα, καθώς οικονομολόγοι και αναλυτές εξέφρασαν ανησυχία για τις παρενέργειες του νέου τεχνάσματος και τις επιπτώσεις του στην τουρκική οικονομία. Οικονομολόγοι της Barclays Bank και της Deutsche Bank προειδοποίησαν ότι η νέα αυτή ρύθμιση μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να στερέψει πλήρως η ρευστότητα σε ξένο νόμισμα, πλήττοντας έτσι τις επενδύσεις και την ευρύτερη οικονομία. Σύμφωνα με τον Ερκάν Εργκιουζέλ, αναλυτή της Barclays, οι ξένες τράπεζες «ίσως αρνηθούν να μετακυλίσουν το υφιστάμενο χρέος όταν οι νέοι κανόνες θα τις αναγκάζουν να πουλήσουν όλη τη ρευστότητα που διαθέτουν σε συνάλλαγμα». Ο ίδιος αναλυτής εκτιμά πως «πολλές επιχειρήσεις ενδέχεται να αναβάλουν τις επενδύσεις μέχρις ότου έχουν σαφέστερη εικόνα για τους όρους με τους οποίους θα έχουν ρευστότητα σε ξένο νόμισμα και σε τουρκικές λίρες». Σε ανάλογες προειδοποιήσεις προέβησαν χθες και οι Φατίχ Ακτσελίκ και Κριστιάν Βιετόσκα, αναλυτές της Deutsche Bank, που τόνισαν ότι οι νέες ρυθμίσεις ενδέχεται να τονώσουν αρχικά τη λίρα, αλλά να δημιουργήσουν μεσοπρόθεσμα «καινούργιες προκλησεις» για την οικονομική δραστηριότητα.
Περιορίζονται τα δάνεια σε τουρκικές λίρες προς όσες επιχειρήσεις διατηρούν μεγάλο μέρος του ενεργητικού τους και των περιουσιακών στοιχείων τους σε ξένο νόμισμα.
Από τις τουλάχιστον 400 εισηγμένες εταιρείες στο χρηματιστήριο, οι 58 έχουν καταθέσεις σε ξένο νόμισμα που σίγουρα υπερβαίνουν τα όρια των νέων κανονισμών. Ανάμεσά τους σημαντικές εταιρείες της Τουρκίας όπως οι Enka Insaat, Turkcell, Ulker, Ford Otosan και Kardemir, που αναμένεται να πληγούν ιδιαιτέρως από τη νέα νομοθεσία εξαιτίας της μεγάλης ρευστότητας που διαθέτουν σε ξένο νόμισμα. Προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε δανεισμό σε τουρκικές λίρες, οι εταιρείες αυτές ενδέχεται να πουλήσουν έως και 5,6 δισ. δολάρια στην αγορά, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών ΤΕΒ Yatirim Menkul Degerler AS της Κωνσταντινούπολης. Οι εναλλακτικές τους θα ήταν να τοποθετήσουν κεφάλαια σε τουρκικά ομόλογα ή να μετατρέψουν τις καταθέσεις στις λεγόμενες «προστατευμένες καταθέσεις», δηλαδή σε τουρκικές λίρες. Αν το νέο μέτρο πλήξει όντως την τουρκική οικονομία δεν θα είναι η πρώτη φορά που το επιτυγχάνει αυτό η ανορθόδοξη πολιτική της κυβέρνησης Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος εμμένει σε μια πολιτική χαμηλών επιτοκίων παρά τον πληθωρισμό που πλησιάζει το 75%, καθώς η επιδίωξή του είναι να διασφαλίζει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης βάσει του εκτεταμένου δανεισμού. Επιχειρεί, έτσι, να στηρίξει το νόμισμα της χώρας με τέτοιου είδους τεχνάσματα και συχνότατα με επιθετικές παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος. Αμεση συνέπεια η συνεχής και ανεξέλεγκτη επιτάχυνση του πληθωρισμού και η συνεπακόλουθη πτώση του βιοτικού επιπέδου των Τούρκων, αλλά και η συνεχής διάβρωση των συναλλαγματικών διαθεσίμων της χώρας και η φυγή των ξένων επενδυτών.
Πηγή: Bloomberg