Η θεαματική άνοδος των επιτοκίων της τουρκικής λίρας ανέστειλε προσωρινά την πτώση του νομίσματος της Τουρκίας και διέσωσε την αξιοπιστία της κεντρικής τράπεζας. Θα πλήξει, όμως, την ανάπτυξη σε μια στιγμή πολιτικά φορτισμένη για τον πρωθυπουργό, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, και ενδεχομένως να μην περιφρουρήσει για πολύ την Τουρκία από την εύθραυστη κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας.
Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας αγνόησε τις διαφωνίες του Ερντογά,ν καθώς ανέλαβε να υπερασπιστεί το νόμισμα της χώρας που τον τελευταίο καιρό σημείωνε το ένα χαμηλό ρεκόρ μετά το άλλο. Ωστόσο, η άνοδος 4% που άμεσα σημείωσε η λίρα εξανεμίστηκε σύντομα χθες, αφού η αγορά επικεντρώθηκε στην απόφαση της Federal Reserve. Ο Ερντογάν, ο οποίος θέλει να διατηρήσει τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης ενόψει ενός κύκλου εκλογικών αναμετρήσεων, που αρχίζει σε δύο μήνες, εναντιωνόταν σθεναρά στην αύξηση του κόστους δανεισμού και μιλούσε κατά αυτού που ο ίδιος περιγράφει ως «λόμπι των επιτοκίων», των κερδοσκόπων που θέλουν να ανακόψουν την ανάπτυξη και να υπονομεύσουν την οικονομία.
Σύμφωνα, όμως, με ανώτατη κυβερνητική πηγή, που προτίμησε την ανωνυμία, η κεντρική τράπεζα προχώρησε σε μια σκληρή αλλά αναγκαία επιλογή. «Η κίνηση θα έχει σίγουρα επιπτώσεις στην οικονομία, μείωση της κατανάλωσης, υψηλότερο κόστος δανεισμού και σε δεύτερο επίπεδο χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης», τόνισε ο αξιωματούχος και προσέθεσε πως διακυβεύεται ο στόχος του 4% που έχει θέσει η κυβέρνηση για την ανάπτυξη το 2014. Το 2013 η τουρκική οικονομία αναπτύχθηκε 3,6%, αλλά ο υψηλότερος πληθωρισμός και η απόσυρση του φθηνού χρήματος από τη Fed περιορίζουν τις ελπίδες για βελτίωση το τρέχον έτος. «Μολονότι δεν θα υπάρξει άμεσος πολιτικός αντίκτυπος, η εκλογική περίοδος εν μέσω χαμηλής ανάπτυξης θα έχει ασφαλώς κόστος», τόνισε ο ίδιος.
Ο οίκος Fitch, που έχει βαθμολογήσει την Τουρκία με ΒΒΒ-, εξέφρασε την εκτίμηση πως η κίνηση ενίσχυσε την αξιοπιστία της κεντρικής τράπεζας, αλλά θα κάμψει την εγχώρια ζήτηση και ίσως μειώσει την ανάπτυξη. Η κεντρική τράπεζα είχε προσπαθήσει να αναχαιτίσει την ιλιγγιώδη πτώση της λίρας, ενώ η εμπιστοσύνη των επενδυτών έχει διαβρωθεί από τα σκάνδαλα διαφθοράς και από τον αντίκτυπο που έχει η απόφαση της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας να περιορίσει την προσφορά φθηνού χρήματος. Απρόθυμη ώς τώρα να προχωρήσει σε άνοδο των επιτοκίων, η κεντρική τράπεζα προσπάθησε να υπερασπιστεί το νόμισμα «καίγοντας» τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα.
Σύμφωνα, πάντως, με τον Νιλ Σίρινγκ, οικονομικό αναλυτή επί θεμάτων αναδυόμενων αγορών στην Capital Economics, «ό,τι κι αν γινόταν, η Τουρκία θα αντιμετώπιζε επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης, επειδή ζούσε πάνω από τις δυνάμεις της». Ο ίδιος εκτιμά πως η επιβολή περιοριστικής νομισματικής πολιτικής δεν είναι συνολικά αρνητική εξέλιξη, καθώς «μια απώλεια της εμπιστοσύνης θα ήταν πολύ πιο επιζήμια». Ο Τούρκος υπουργός Οικονομικών, Μεχμέτ Σιμσέκ, επιχείρησε να υποβαθμίσει τον αντίκτυπο στην ανάπτυξη, υποστηρίζοντας πως η οικονομία θα δεχόταν ισχυρότερο πλήγμα αν υπονομευόταν η αξιοπιστία της κεντρικής τράπεζας.
Τα προβλήματα της Τουρκίας οξύνθηκαν τις τελευταίες ημέρες από τις μαζικές πωλήσεις που έπληξαν τις αναδυόμενες αγορές παγκοσμίως. Ωστόσο, για μεγάλο μέρος της πίεσης που υπέστη, την ευθύνη φέρει η ίδια η Αγκυρα. Ο Ερντογάν εποπτεύει την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη από τη στιγμή που ανέλαβε τα ηνία της χώρας, το 2002, αναβαθμίζοντας τη φήμη της Τουρκίας ύστερα από πληθώρα οικονομικών κρίσεων και προβληματικών ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών που γνώρισε η χώρα τη δεκαετία του 1990 υπό σειρά ασταθών κυβερνήσεων. Η απόφαση της κεντρικής τράπεζας να προχωρήσει στην αύξηση των επιτοκίων παρά τις αντιρρήσεις του πρωθυπουργού ενισχύει το επιχείρημα ότι οι θεσμοί της χώρας εξακολουθούν να λειτουργούν ανεξάρτητα.