ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ-ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. «Το πρόγραμμα της Κύπρου παραμένει εντός τροχιάς, τα δε μακροοικονομικά και δημοσιονομικά αποτελέσματα είναι καλύτερα από ό,τι αναμένονταν». Αυτό δήλωσε, χθες, η κυπριακή τρόικα μετά την ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης στη Μεγαλόνησο. Η Κύπρος, που φαίνεται να ακολουθεί πιστά το πρόγραμμα της τρόικας, δέχτηκε για τρίτη φορά εύσημα, καθώς κατάφερε να πετύχει με άνεση τους δημοσιονομικούς στόχους του 2013 και να έχει πολύ λιγότερη από την αναμενόμενη ύφεση. Πιο συγκεκριμένα, το πρόγραμμα είχε προβλέψει ότι το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί 7,7% αλλά τελικά συρρικνώθηκε 6%, σχεδόν δύο μονάδες λιγότερο από ό,τι ήταν αναμενόμενο. «Η οικονομία προσαρμόζεται με ευελιξία, καθώς οι τιμές και οι μισθοί μειώνονται, βοηθώντας την απασχόληση. Παρόλα αυτά, η ανεργία παραμένει πολύ υψηλή» δηλώνει η κυπριακή τρόικα.
Σύμφωνα με την κοινή δήλωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Κύπρος θα συνεχίσει να έχει ύφεση 4,8% το 2014 και από το 2015 αναμένεται η επιστροφή της σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης περίπου 1%. Η ανάπτυξη προβλέπεται ότι θα προέλθει από τους τομείς του τουρισμού και των επαγγελματικών υπηρεσιών που -ακόμα και τώρα στην ύφεση του 6%- αποδείχθηκαν ανθεκτικοί. Το μεγαλύτερο πρόβλημα της κυπριακής οικονομίας δεν είναι άλλο από τις τράπεζές της. Φλέγοντα ζητήματα είναι το μεγάλο ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων και η αποτελεσματική αναδιάρθρωση των κυπριακών τραπεζών. Μέχρι σήμερα, η κουλτούρα αποπληρωμής δανείων στην Κύπρο ήταν αδύναμη, κατά την εκτίμηση που επικρατεί στις Βρυξέλλες, καθώς ορισμένοι δανειολήπτες δεν αποπλήρωναν τις υποχρεώσεις τους, περιμένοντας να δουν αν οι τράπεζες θα επιβίωναν μετά το «κούρεμα».
Ετσι μία σημαντική πρόκληση για την Κύπρο, τώρα, είναι να εξομαλυνθούν οι ροές πληρωμών στην οικονομία (να αρχίσουν να αποπληρώνονται δάνεια και οφειλές) και να ξεκινήσει και η δεύτερη φάση σταδιακής χαλάρωσης των περιορισμών στις αναλήψεις, καθώς και στο άνοιγμα καινούργιων λογαριασμών. Χθες, ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου, Χάρης Γεωργιάδης, δήλωσε πως αναμένεται «σημαντική χαλάρωση» των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων από την επόμενη εβδομάδα. Τον περασμένο Μάρτιο, η Κύπρος είχε επιβάλει αυστηρά όρια στην κίνηση των κεφαλαίων, όπως είναι η μεταφορά χρημάτων και οι αναλήψεις μετρητών, για να αποτρέψει μαζική φυγή καταθέσεων από το τραπεζικό σύστημα. Έκτοτε χαλαρώνει αυτά τα μέτρα σταδιακά και πολύ προσεκτικά. Η τρόικα δηλώνει ότι πρέπει να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες στην Κύπρο για να καταπολεμηθεί η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Οι διαρθρωτικές αλλαγές
Η βασική πρόκληση για το κυπριακό πρόγραμμα είναι η υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών που παίρνει περισσότερο χρόνο από τον προβλεπόμενο:
• Η πιο σημαντική μεταρρύθμιση είναι αυτή του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας. Θα πρέπει να θεσπιστεί ένα σύστημα εγγυημένου ελάχιστου εισοδήματος για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, που είναι μία από τις απαιτήσεις του μνημονίου και για τη χώρα μας.
• Επιπλέον, πρέπει να εντατικοποιηθεί η αύξηση των εσόδων κυρίως μέσω της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.
• Σημαντικό βήμα, σύμφωνα με την τρόικα, είναι η υιοθέτηση νόμου-πλαισίου που θα βοηθήσει στην ιδιωτικοποίηση κρατικών επιχειρήσεων και άρα στην προσέλκυση νέων επενδύσεων, γεγονός που θα οδηγήσει στη μείωση και του δημοσίου χρέους.
Αν τα ευρήματα από την τελευταία αξιολόγηση εγκριθούν από το Eurogroup, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και το ΔΝΤ, στις αρχές Απριλίου, τότε η Κύπρος πληροί τις προϋποθέσεις για περαιτέρω εκταμίευση των 150 εκατ. ευρώ από τον ΕΜΣ και 86 εκατ. από το ΔΝΤ.