Σε ένα πρόσφατο γεύμα, ο νομπελίστας οικονομολόγος Χριστόφορος Πισσαρίδης πρότεινε, αστειευόμενος, να «σφραγισθούν» τα μισά χαρτονομίσματα της Ευρωζώνης με τη λέξη «Νότος» και να υπάρχουν δύο διαφορετικά νομίσματα: αυτό που θα αντιπροσωπεύει τη συνετή βόρεια όψη της Ευρώπης και το δεύτερο τη νότια «λατινική» Ευρώπη. « Η Γαλλία ανήκει στον Νότο», υποστήριξε ο ίδιος.
Ο κ. Πισσαρίδης, καθηγητής στο London School of Economics, δεν αναφερόταν στο γεγονός ότι ο Γάλλος πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, προσφάτως αναμείχθηκε σε ένα… λατινικού τύπου ερωτικό σκάνδαλο με μία ηθοποιό. Αντίθετα, αναφερόταν στο κόστος εργασίας ανά μονάδα της Γαλλίας, που αυξάνεται ταχύτερα από αυτό της Ελλάδας· στον λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ, που είναι μεγαλύτερος από αυτόν της Ισπανίας, και στην ανεργία στους νέους, που σε ορισμένα πολυπολιτισμικά γαλλικά προάστια θυμίζει αυτή της Ιταλίας.
Ενα ερώτημα που έχει κεντρική θέση στο μυαλό των Ευρωπαίων το 2014 είναι το εξής: Θα μπορέσει η Γαλλία να διακόψει την καθοδική της πορεία προς τη δεύτερη κατηγορία της Ευρώπης; Η ευρωπαϊκή κρίση μετέτρεψε τη Γαλλία σε ένα πείραμα σχετικό με τη δυνατότητα επιβίωσης του ευρωπαϊκού κράτους πρόνοιας, που παρά τις ποικίλες ενσαρκώσεις του αποτελεί κεντρικό πυλώνα της μεταπολεμικής ευρωπαϊκής ταυτότητας. Εάν η Γαλλία με την υπερήφανη ιστορία της και τα ισχυρά εργατικά συνδικάτα κατορθώσει να καταστήσει το κοινωνικό της μοντέλο βιώσιμο, οποιοσδήποτε από τους γείτονές της μπορεί να το κάνει.
Ο υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης του Ολάντ, Πιερ Μοσκοβισί, επιμένει πως ο Γάλλος πρόεδρος γνωρίζει την επείγουσα φύση του ζητήματος. «Στο τέλος της χρονιάς κατάλαβε πως είχε μία ξεκάθαρη επιλογή», είπε ο Μοσκοβισί σε πρόσφατη συνέντευξή του. «Είτε θα συνεχίσουμε όπως πριν είτε θα πραγματοποιήσουμε ιστορικές αλλαγές, ώστε να φέρουμε το κοινωνικό μας σύστημα στον 21ο αιώνα», είχε υπερτονίσει ο κ. Ολάντ.
Εως προσφάτως, η Γαλλία συχνά φαινόταν να κάνει βήματα όπισθεν. Ο κ. Ολάντ μείωσε το όριο συνταξιοδότησης στα 60 χρόνια. Η Γερμανία και η Ελλάδα το αύξησαν στα 67 χρόνια. Ο τόνος, ωστόσο, έχει αλλάξει στο Παρίσι. Τον περασμένο μήνα ο πρόεδρος Ολάντ ανακοίνωσε μια «συμφωνία υπευθυνότητας», υποσχόμενος τη μείωση του κόστους εργασίας κατά 30 δισ. ευρώ. Σε αντάλλαγμα οι εταιρείες θα δεσμεύονταν να προσλάβουν εργαζομένους. «Η πιο φιλόδοξη μεταρρύθμιση στην αγορά εργασίας τα τελευταία σαράντα χρόνια», όπως την αποκαλεί ο Μοσκοβισί, προστέθηκε σε μία προηγούμενη υπόσχεση της Γαλλίας να μειώσει τις δημόσιες δαπάνες κατά 50 δισ. ευρώ και το δημόσιο έλλειμμα στο 3% του ΑΕΠ έως το 2015.
Οι επιχειρήσεις έχουν αρχίσει να ακούν. «Υπάρχει μια νέα αποφασιστικότητα», δήλωσε η Βιρζινί Μοργκόν, γενική διευθύντρια της Eurazeo, μιας μεγάλης κεφαλαιουχικής εταιρείας. Ακόμη και ο Νίκολας Σπίρο, διευθύνων σύμβουλος της Spiro Sovereign Strategy, που αρεσκόταν να αποκαλεί τη Γαλλία «ασθενή της Ευρώπης», σχολίασε ότι «ο Ολάντ εκφέρει ένα λόγο ασυνήθιστο για σοσιαλιστική κυβέρνηση». Μπορεί ο Γάλλος πρόεδρος να γίνει ο Γκέρχαρντ Σρέντερ της χώρας του, που ως σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος της Γερμανίας επαινέθηκε για την πραγματοποίηση των αλλαγών, οι οποίες θεμελίωσαν τη γερμανική οικονομική ισχύ πριν από μία δεκαετία; Αυτό ήταν το μήνυμα από τους διεθνείς επικεφαλής των επιχειρήσεων που συναντήθηκαν με τον Ολάντ στο διαμέρισμά του τη Δευτέρα και ενθαρρύνθηκαν να επενδύσουν. Οι ξένες νεοϊδρυθείσες επιχειρήσεις θα απαλλαχθούν από τη φορολογία και οι εταιρικοί φόροι θα σταθεροποιηθούν, δεσμεύθηκε ο Γάλλος πρόεδρος.
Οι περισσότεροι παρατηρητές συμφωνούν ότι χρειάζεται ένας σοσιαλιστής, ώστε να αλλάξει το γαλλικό κράτος πρόνοιας. Ο Φρανσουά Ολάντ, ωστόσο, αντιμετωπίζει τις συνέπειες μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης. «Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι πολύ δυσκολότερες τη στιγμή που η γαλλική οικονομία είναι γονατισμένη», είπε ο Σπίρο. Η μείωση του κόστους για τις επιχειρήσεις δεν αρκεί. Η αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης και η αντιμετώπιση της αντίληψης που προωθεί τις μόνιμες συμβάσεις εργασίας υψηλής ασφάλειας θα βοηθούσε τη Γαλλία να προσεγγίσει την ευελιξία και την ταυτόχρονη αλληλεγγύη του σκανδιναβικού μοντέλου, που ισχυρίζεται ότι επιθυμεί να μιμηθεί. «Ορισμένοι ονειρεύονται ότι η Γαλλία θα γίνει μια αγγλοσαξονική χώρα, αλλά δεν είναι αυτό που είμαστε ή που θέλουμε να είμαστε», είχε δηλώσει ο Μοσκοβισί. «Πρέπει να αλλάξουμε το σύστημα, ιδιαίτερα επειδή θέλουμε να το διατηρήσουμε και να παραμείνουμε πιστοί σε αυτό που είμαστε πραγματικά», σχολίασε η Μοργκόν.
Οταν τον περασμένο μήνα ο πρόεδρος Ολάντ φωτογραφήθηκε να οδηγεί το σκούτερ του προς το διαμέρισμα της ηθοποιού Ζιλί Γκαγέ, το γείσο του κράνους του ήταν προφανώς κατεβασμένο. Αυτό που τον πρόδωσε ήταν τα αισθητικά «συνετά» παπούτσια του.
