Οι Ευρωπαίοι επιχειρηματίες στρέφονται σε τράπεζες εκτός Ε.E. και σε εναλλακτικές πηγές πίστωσης για να χρηματοδοτήσουν τις δραστηριότητές τους. Αν και οι ευρωπαϊκές τράπεζες ισχυρίζονται ότι δεν κλείνουν τις πόρτες τους στις επιχειρήσεις, η πραγματικότητα φαίνεται να είναι αρκετά διαφορετική. Από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-08, οι τράπεζες της Ε.Ε. συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας, έχουν συρρικνώσει τα χαρτοφυλάκια δανείων τους άνω των 5,5 τρισ. δολαρίων ή 4,1 τρισ. ευρώ, περιορίζοντας έτσι ασφυκτικά την πίστωση στις επιχειρήσεις. Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, ως εκ τούτου, καταφεύγουν στην έκδοση ομολόγων, σε ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια (private equity funds) αλλά ακόμη και σε μεγαλύτερες εταιρείες με τις οποίες μοιράζονται μακροχρόνια συνεργασία.
Κάποτε οι τράπεζες παρείχαν τα δύο τρίτα της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, διπλάσιο επίπεδο σε σχέση με τις ΗΠΑ. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις δοκιμάζουν την τύχη στην αγορά εταιρικών ομολόγων, εκμεταλλευόμενες ένα περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων. Οι επενδυτές δεν αντιδρούν πολύ θετικά. Πέρσι ήταν η πρώτη φορά που ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard & Poor’s βαθμολόγησε 175 εταιρείες, εξαιρουμένου του χρηματοπιστωτικού κλάδου, στη Δυτική Ευρώπη. Σε αυτές τις 175 εταιρείες συμπεριλαμβάνονταν ο ιταλικός κατασκευαστικός όμιλος Salini, η φινλανδική εταιρεία κεραμικών για είδη μπάνιου πολυτελείας Sanitec και ο όμιλος ειδών ρουχισμού New Look. Το 2013, οι εκδόσεις στην αγορά εταιρικών ομολόγων υψηλών αποδόσεων ήταν υπερδιπλάσιες από το 2012.
Πιστώσεις παρέχουν, επίσης, μεγάλοι όμιλοι σε μικρότερους πελάτες. Στη Βρετανία, οι 35 ισχυρότερες μεταποιητικές εταιρείες παρείχαν πέρσι πιστώσεις 16 δισ. στερλινών σε μικρότερους πελάτες, αντανακλώντας άνοδο 50% από το 2008, σύμφωνα με στοιχεία της LMP Outsourcing. Η περιορισμένη προσφορά δανείων από τις τράπεζες στην Ευρώπη αναμένεται να συνεχιστεί μέχρι την ολοκλήρωση των τεστ κοπώσεως από την ΕΚΤ για τις τράπεζες της Ευρωζώνης και την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή για την υπόλοιπη Ε.Ε. Μέχρι τότε, οι τράπεζες θα είναι πολύ επιφυλακτικές στη δανειοδοτική πολιτική τους, διότι δεν έχουν ακόμη αποσαφηνιστεί τα κριτήρια για την αξιολόγηση της κεφαλαιακής τους επάρκειας και κατ’ επέκταση της φερεγγυότητάς τους.
Ομόλογα και fund
Ελληνικές, ιταλικές και ισπανικές μεσαίου μεγέθους εταιρείες καταφεύγουν στην αγορά εταιρικών ομολόγων για την άντληση κεφαλαίων, καθώς οι τράπεζες κρατούν ερμητικά κλειστές τις κάνουλες δανεισμού, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά σε δημοσίευμα του πρακτορείου Reuters. Τα κοινοπρακτικά τραπεζικά δάνεια σε μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες μειώθηκαν στο 27% των νέων πιστώσεων που δόθηκαν το 2013 έναντι του 62% που ίσχυε το 2007. Η έκδοση ομολόγων, αν και είναι η επικρατέστερη λύση για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων, δεν είναι η μοναδική που εξελίσσεται κάτω από τις σημερινές συνθήκες. Τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια φαίνεται πως προσελκύουν τους Ευρωπαίους επιχειρηματίες. «Οι εταιρείες είναι σήμερα πολύ πιο ανοικτές στο να ζητήσουν πίστωση από ένα private equity fund, διότι δεν έχουν εισπράξει τη στήριξη που ανέμεναν από τις τράπεζες κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους», σχολιάζει ο Μιγκέλ Ρουέδα, στέλεχος του ιδιωτικού επενδυτικού κεφαλαίου JZCP. Τέλος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διερευνά τρόπους για την αξιοποίηση των μακροπρόθεσμων αποταμιεύσεων για τη χρηματοδότηση μικρών επιχειρήσεων, έργων υποδομής και άλλων αναπτυξιακών έργων.
