Στο εσωτερικό της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed) εντείνεται η συζήτηση για το αν οι κεντρικοί τραπεζίτες θα έπρεπε να είναι έτοιμοι ν’ αυξήσουν τα επιτόκια δανεισμού προκειμένου να προλάβουν τη δημιουργία επικίνδυνης «φούσκας» που ενδεχομένως δεν αντιμετωπίζεται από το κανονιστικό πλαίσιο. Μετά το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2007-2009, πολλοί αναρωτήθηκαν αν η Fed θα έπρεπε τα χρόνια πριν από την κρίση να είχε αυξήσει πιο επιθετικά τα επιτόκια δανεισμού ώστε να προλάβει τη συσσώρευση ριψοκίνδυνου χρέους της αγοράς ακινήτων από επενδυτές της Wall Street. Σήμερα, έχοντας διατηρήσει τα επιτόκια δανεισμού κοντά στο μηδέν για πέντε χρόνια και έχοντας ρίξει τρισεκατομμύρια δολάρια στην αγορά μέσω της αγοράς ομολόγων, το ερώτημα ποια θα πρέπει να είναι η αντίδραση στην εμφάνιση των πρώτων σημαδιών που υποδηλώνουν τη δημιουργία «φούσκας» θα μπορούσε ν’ αποδειχτεί καθοριστικό για τη Fed και τη νέα της πρόεδρο, Τζάνετ Γέλεν. Αν η οικονομία εξακολουθήσει ν’ αναπτύσσεται και ο πληθωρισμός παραμείνει σε χαμηλό επίπεδο, ανησυχίες σχετικά με τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος θα μπορούσαν να σπρώξουν τη Γέλεν να περιορίσει πιο γρήγορα απ’ όσο σκόπευε τα μέτρα στήριξης της οικονομίας. Σε συνεντεύξεις τους και σε ομιλίες, αξιωματούχοι της Fed αναπτύσσουν επιχειρήματα για το αν η νομισματική πολιτική θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί, πέρα από την ενίσχυση της απασχόλησης και τη σταθερότητα των τιμών, και για την αντιμετώπιση κινδύνων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Η ανησυχία είναι ότι οι νέοι κανονισμοί που υιοθετήθηκαν μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση δεν θα αποδειχτούν επαρκείς από μόνοι τους προκειμένου να αποτρέψουν τους επενδυτές να αναλάβουν μεγάλα ρίσκα που θα μπορούσαν να θέσουν ξανά σε κίνδυνο την αμερικανική οικονομία. Ηδη, το επιτόκιο ομολόγων υψηλού κινδύνου έχει υποχωρήσει στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων πέντε χρόνων και τα μοχλευμένα δάνεια πολλαπλασιάζονται. Αν και η Γέλεν και οι περισσότεροι από τους συναδέλφους της θεωρούν ότι η αύξηση των επιτοκίων θα πρέπει να αποτελέσει το ύστατο μέτρο για την αντιμετώπιση τέτοιων προβλημάτων, άλλοι φαίνεται ότι είναι πιο πρόθυμοι να υποστηρίξουν την ιδέα. «Υποστηρίζω το επιχείρημα ότι ίσως να είναι αρκετά δύσκολο να αντιμετωπίσει κανείς εγκαίρως και με επιτυχία (κάποια “φούσκα”) χρησιμοποιώντας το κανονιστικό πλαίσιο. Γι’ αυτό είναι πιθανό να χρειαστεί να χρησιμοποιήσεις το εργαλείο των επιτοκίων δανεισμού», είπε την περασμένη εβδομάδα ο Τζέιμς Μπάλαρντ, πρόεδρος της περιφερειακής Ομοσπονδιακής Τράπεζας του Σεντ Λούις. «Είναι αμβλύ εργαλείο, θα πρέπει να το χρησιμοποιήσει κανείς μόνο όταν είναι ανάγκη», πρόσθεσε. Στη συνάντηση των Αμερικανών κεντρικών τραπεζιτών στα τέλη Ιανουαρίου, ορισμένοι εξ αυτών υποστήριξαν πως η επεκτατική νομισματική πολιτική «θα μπορούσε να οδηγήσει επενδυτές να αναλάβουν υπερβολικό ρίσκο και με αυτό τον τρόπο να υπονομεύσουν μακροπρόθεσμα τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα». Αρκετοί υποστήριξαν ότι η απόφαση για αύξηση των επιτοκίων δανεισμού θα έπρεπε να συνδεθεί ρητώς, μεταξύ άλλων, και με τους χρηματοπιστωτικούς κινδύνους. Ακόμη και η Γέλεν παραδέχτηκε, την περασμένη εβδομάδα, μιλώντας στο Κογκρέσο, ότι η διατήρηση επί μακρόν χαμηλών επιτοκίων δανεισμού «μπορεί να προκαλέσει τη δημιουργία “φούσκας”. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε τη χρήση της νομισματικής πολιτικής ως εργαλείου για την αντιμετώπισή τους». Πρόκειται για σημαντική αλλαγή στον τρόπο σκέψης των Αμερικανών κεντρικών τραπεζιτών μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση.