Κάνοντας αθέμιτη χρήση της παγκόσμιας πλέον εμβέλειας τραπεζικής κάρτας της Κίνας UnionPay, οι Κινέζοι παρακάμπτουν τους περιορισμούς στις κινήσεις κεφαλαίων και διοχετεύουν στο εξωτερικό δισεκατομμύρια δολάρια με όχι και τόσο διαφανείς διαδικασίες. Η εν λόγω τραπεζική κάρτα, που όχι μόνον ανταγωνίζεται σε συναλλαγές τη Visa, αλλά έρχεται πρώτη παγκοσμίως σε κυκλοφορία αριθμώντας 3,53 δισ. ατομικές κάρτες, γίνεται το όχημα που διέρχεται μέσα από τη βιομηχανία τυχερών παιχνιδιών του Μακάο, αυτόνομης περιοχής της Κίνας και γνωστού κέντρου των καζίνο. Γι’ αυτό και οι κινεζικές αρχές ανέχονται αυτές τις εκροές κεφαλαίων και δεν έχουν επιχειρήσει έως τώρα να πατάξουν την παράνομη δοσοληψία: αποφεύγουν να πλήξουν τη βιομηχανία τυχερών παιχνιδιών του Μακάο, που αντιπροσωπεύει το 80% των εσόδων της αυτόνομης αυτής επαρχίας.
Οι ελιγμοί γίνονται μέσα από ένα δαιδαλώδες δίκτυο καταστημάτων που περιβάλλουν τα καζίνο του Μακάο, κοσμηματοπωλεία, ανταλλακτήρια, ενεχυροδανειστήρια. Αυτά προσφέρουν ρευστό στους Κινέζους, επιτρέποντάς τους να κάνουν χρήση της κάρτας UnionPay ώστε να εμφανιστούν πως κάνουν αγορές χωρίς να τις κάνουν πραγματικά. Οι ενδιαφερόμενοι παρουσιάζουν την κάρτα τους, λαμβάνουν μετρητά –συνήθως ποσά πολύ υψηλότερα των 3.200 δολαρίων που είναι το νόμιμο όριο ημερήσιου εμβάσματος στο εξωτερικό–, υπογράφουν απόδειξη «γενικής πώλησης» και φεύγουν για το καζίνο δίπλα, που θα αναλάβει τη μεταφορά των χρημάτων εκτός της χώρας. Εγγραφα της εταιρείας της κάρτας και των οικονομικών αρχών του Μακάο και της Κίνας προδίδουν πως αυτό το είδος συναλλαγής γίνεται εκτεταμένα σε αυτά τα καταστήματα.
Η διαδικασία παραβιάζει όχι μόνο τους περιορισμούς στις κινήσεις κεφαλαίων, αλλά και τη νομοθεσία κατά του «ξεπλύματος» χρήματος. Οι κινεζικές αρχές εκτιμούν, άλλωστε, πως τη χρησιμοποίησαν διεφθαρμένοι αξιωματούχοι και επιχειρηματίες για να διοχετεύσουν ιλιγγιώδη ποσά στο εξωτερικό. Είναι γνωστό πως πολλοί κάτοχοι της κάρτας ακολουθούν τα χρήματά τους στο εξωτερικό. Σύμφωνα με σχετική έρευνα που εξεπόνησε η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας το 2008, 16.000 έως 18.000 κυβερνητικοί αξιωματούχοι, επιχειρηματίες αλλά και πολίτες με μεγάλο πλούτο κυριολεκτικά «εξαφανίστηκαν» από την Κίνα τα τελευταία 20 χρόνια παίρνοντας μαζί τους συνολικά 133 δισ. δολάρια με τέτοιες μεθόδους.
Το θέμα είναι, όμως, ότι οι κινεζικές αρχές δημιούργησαν μόνες τους το πρόβλημα της UnionPay, η οποία συχνά αντιμετωπίζεται ως ένας βραχίονας της πολιτικής του κράτους. Την εισήγαγαν το 2002 η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας και η κινεζική κυβέρνηση, ενώ οι αρχικοί μέτοχοί της ήταν 85 κινεζικές τράπεζες, των οποίων ηγούνταν οι πέντε μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας. Υψηλόβαθμα στελέχη της εταιρείας της UnionPay, όπως ο πρόεδρός της Σου Νινγκ και ο πρώην πρόεδρος Ξο Λουόντ, ήταν μέχρι προσφάτως στελέχη της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας. Η κάρτα έχει δεσπόζουσα θέση στην αγορά πιστωτικών καρτών της Κίνας καθώς η νομοθεσία επιβάλλει σε όλες τις εκδοτικές αρχές καρτών, συμπεριλαμβανομένων των ξένων, να προωθούν τις συναλλαγές τους σε γουάν μέσα από το ηλεκτρονικό δίκτυο συναλλαγών της UnionPay. Η πρόβλεψη αυτή προκάλεσε μάλιστα παρέμβαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, που τον Ιούλιο του 2012 απεφάνθη πως η Κίνα μεροληπτεί κατά των ξένων τραπεζικών καρτών, χωρίς ωστόσο να προβεί σε ειδικές συστάσεις.
Η εκτεταμένη και διαρκώς αυξανόμενη χρήση της UnionPay εντάσσεται, πάντως, στην ευρύτερη στρατηγική επιλογή του Πεκίνου να προωθήσει διεθνή ρόλο του γουάν και σταδιακά να ανοίξει το τραπεζικό σύστημα της χώρας. Οι κινεζικές αρχές έχουν ήδη χαλαρώσει τους περιορισμούς σε πολλά είδη κινήσεων κεφαλαίου, ενώ παράλληλα χαλαρώνουν τον έλεγχο του νομίσματος διευκολύνοντας την έξοδο χρημάτων από την Κίνα.
Σε ό,τι αφορά τις παράνομες συναλλαγές μέσω της κάρτας, οποιαδήποτε προσπάθεια να παταχθούν θα έπληττε την οικονομία του Μακάο, ύψους 43,6 δισ. δολαρίων, που εξαρτάται από τα καζίνο. Πρόκειται για το μεγαλύτερο κέντρο τυχερών παιχνιδιών στον κόσμο με έσοδα επταπλάσια από εκείνα του Λας Βέγκας. Πέρυσι τα έσοδά του από τα τυχερά παιχνίδια αυξήθηκαν κατά 19%, φθάνοντας στα 45,2 δισ. δολάρια, το 40% των οποίων κατέληξε στα ταμεία του κράτους ως φόροι.