Ο τραπεζικός δανεισμός προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά της Ευρωζώνης συρρικνώθηκε και άλλο τον Φεβρουάριο, για 22ο συνεχόμενο μήνα, σημάδι τόσο της απροθυμίας των τραπεζών να δανείσουν, όσο και της μειωμένης ζήτησης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε χθες η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ο τραπεζικός δανεισμός προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά της Ευρωζώνης μειώθηκε κατά 2,2% σε ετήσια βάση τον Φεβρουάριο σε σχέση με τον Ιανουάριο, οπότε και η συρρίκνωση του τραπεζικού δανεισμού είχε ανέλθει σε 2,3%.
Το πρόβλημα δεν είναι νέο, αντιθέτως αποτελεί μια ακόμη απόδειξη ότι τα μέτρα επεκτατικής νομισματικής πολιτικής που έχει λάβει τα τελευταία χρόνια η ΕΚΤ, όπως η μείωση των επιτοκίων δανεισμού και η χορήγηση μακροχρόνιων φθηνών δανείων (LTRO) προς τις τράπεζες, δεν έχουν μεταφραστεί σε δάνεια προς την πραγματική οικονομία.
Με την ΕΚΤ να έχει σχεδόν εξαντλήσει τα συμβατικά μέτρα χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής, την περασμένη Δευτέρα ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης, Γενς Βάιντμαν, επανέφερε στη δημόσια συζήτηση το θέμα της αγοράς κρατικών ομολόγων και τραπεζικών δανείων από την ΕΚΤ, γνωστά ως ποσοτική χαλάρωση. Το γεγονός δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει, έγραψε χθες στους Financial Times ο κ. Λορέντσο Μπίνι Σμάγκι, πρώην μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, διότι όσο η τράπεζα παραμένει αδρανής τόσο μεγαλύτερη θα πρέπει να είναι η παρέμβασή της για να ενισχύσει τον πληθωρισμό και συνεπώς γίνεται πιθανότερη η υιοθέτηση της ποσοτικής χαλάρωσης. Οι ισολογισμοί των τραπεζών της Ευρωζώνης συρρικνώθηκαν κατά περίπου 20% του ΑΕΠ το 2013, δήλωσε την προηγούμενη Τρίτη ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, ενώ το ίδιο θα γίνει και το 2014.
Καθώς οι τράπεζες προετοιμάζονται για τον έλεγχο ποιότητας των περιουσιακών τους στοιχείων (AQR), στον οποίο θα τις υποβάλει η ΕΚΤ προτού αναλάβει την άμεση εποπτεία των μεγαλύτερων τραπεζών της Ευρωζώνης τον ερχόμενο Νοέμβριο, συρρικνώνουν το χαρτοφυλάκιο των δανείων τους και αναλαμβάνουν λιγότερο ρίσκο. Ο δανεισμός προς επιχειρήσεις συρρικνώθηκε κατά 2,9% σε ετήσια βάση τον Φεβρουάριο, ενώ τον Ιανουάριο είχε συρρικνωθεί κατά 3%. Ασχημη είναι η κατάσταση και στην Ισπανία όπου τα δάνεια προς επιχειρήσεις μειώθηκαν κατά 9,5% σε ετήσια βάση, ενώ τον Ιανουάριο είχαν μειωθεί 10,7%. Στην Ιρλανδία ο δανεισμός προς επιχειρήσεις μειώθηκε 6,5% τον Φεβρουάριο, το μεγαλύτερο ποσοστό από τον Οκτώβριο του 2011. Πιστωτική επέκταση καταγράφτηκε τον Φεβρουάριο μόνο σε πέντε χώρες της Ευρωζώνης.
Αναβιώνουν οι τιτλοποιήσεις
Στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του μειωμένου τραπεζικού δανεισμού, η Κομισιόν ανακοίνωσε χθες ότι θα λάβει μέτρα για την αναβίωση των τιτλοποιήσεων, ότι θα ενισχύσει τη δυνατότητα των επαγγελματικών συνταξιοδοτικών ταμείων να επενδύουν σε χρηματοπιστωτικά προϊόντα και ότι θα ενισχύσει τον τομέα της online συμμετοχικής χρηματοδότησης μέσω Ιντερνετ. Η ευρωπαϊκή αγορά τιτλοποιήσεων έχει παγώσει από την κρίση του 2008 και μετά εξαιτίας της κακής φήμης που απέκτησαν τα τιτλοποιημένα προϊόντα. Το 2013 τα τιτλοποιημένα ενυπόθηκα δάνεια έφτασαν τα 180,9 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 38,7% από το 2012. Ταυτόχρονα, τα νέα δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην περιφέρεια της Ευρωζώνης μειώθηκαν πάνω από 50% στη διάρκεια των τελευταίων πέντε χρόνων, ενώ το επιτόκιο που καλούνται να πληρώσουν είναι υπερδιπλάσιο αυτού που πληρώνουν παρόμοιες επιχειρήσεις στη Βόρεια Ευρώπη. «Το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα πρέπει ν’ ανακτήσει και να ενισχύσει την ικανότητά του να χρηματοδοτεί την πραγματική οικονομία», δήλωσε χθες ο επίτροπος για τις Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες, Μισέλ Μπαρνιέ.