Το μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων –που εθεωρείτο το πιο δύσκολο πολιτικά ζήτημα που είχε να χειριστεί η κυπριακή κυβέρνηση– έκλεισε ανώδυνα, παρά το πολεμικό κλίμα που επικράτησε κατά την ψήφιση του επίμαχου νόμου στις αρχές Μαρτίου. Τα δύσκολα, όμως, δεν έχουν περάσει. Η επόμενη –τέταρτη κατά σειρά– αξιολόγηση του κυπριακού προγράμματος, τον Μάιο, αναμένεται να αγγίξει ακόμη πιο ευαίσθητες χορδές: τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Η αντιμετώπιση του ζητήματος θεωρείται κρίσιμης σημασίας για να επανέλθει σε ομαλές συνθήκες το τραπεζικό σύστημα.
«Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα το πρόγραμμα. Στόχος των ρυθμίσεων που προγραμματίζονται είναι η ενθάρρυνση όσων μπορούν να εξυπηρετούν τα δάνειά τους», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα στο ΡΙΚ η επικεφαλής του κλιμακίου του ΔΝΤ για την Κύπρο, Ντέλια Βελκουλέσκου, οριοθετώντας το πλαίσιο της επόμενης αξιολόγησης. «Οι προκλήσεις είναι τεράστιες ιδίως σε σχέση με τα προβλήματα στις μεγάλες τράπεζες. Τα προβλήματα με τα μη εξυπηρετούμενα είναι πολύ μεγάλα», ανέφερε ο διευθυντής του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ, Ρέζα Μογκχάνταμ, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, στο πλαίσιο της 24ης συνόδου του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Οι ρυθμίσεις στις οποίες αναφέρεται η κ. Βελκουλέσκου αφορούν στην ουσία τη νομοθέτηση εργαλείων που θα επιτρέπουν στις τράπεζες να πιέζουν τους δανειολήπτες. Σήμερα, επί της ουσίας δεν υφίσταται διαδικασία πλειστηριασμών, με το υφιστάμενο πλαίσιο να απαιτεί δικαστικές διαδικασίες που φτάνουν τη δεκαετία για να βγει ένα ακίνητο «στο σφυρί». Αν και τα νούμερα είναι εφιαλτικά –τα μη εξυπηρετούμενα χρέη των νοικοκυριών είναι 11 δισ. ευρώ και των επιχειρήσεων 15,3 δισ. ευρω, ποσά που αντιστοιχούν στο 160% του κυπριακού ΑΕΠ–, υπάρχουν δύο «λεπτομέρειες» που αν αντιμετωπιστούν μπορούν να αλλάξουν την εικόνα:
1ον) Ενα σεβαστό ποσό δανείων, ύψους 6 δισ. (δεν είναι όλο μη εξυπηρετούμενο), έχει δοθεί από την Τρ. Κύπρου σε μικρό αριθμό επιχειρήσεων, περίπου 50. Η διαδικασία ρύθμισης και ανάκτησης των εν λόγω δανείων αποτελεί ουσιαστικά το μοναδικό θέμα με το οποίο ασχολείται η διοίκηση της τράπεζας.
2ον) Tραπεζικά στελέχη παραδέχονται ότι υπάρχει ένα «κίνημα δεν πληρώνω». Η κυβέρνηση έχει μιλήσει για λήψη μέτρων υπέρ των ευάλωτων ομάδων, αλλά η μη θεσμοθέτηση που πλαισίου δημιουργεί προσδοκίες ακόμη και «κουρέματος» δανείων. Το μήνυμα που έχει στείλει η τρόικα προς τις κυπριακές αρχές είναι ότι προκρίνει μια ολιστική αντιμετώπιση του προβλήματος της αναδιάρθρωσης των χρεών προς τις τράπεζες, χωρίς να ευνοείται η μαζική εκποίηση ακινήτων (ιδίως των νοικοκυριών).