Ετοιμη να προχωρήσει σε ποσοτική χαλάρωση τυπώνοντας χρήμα για την αγορά τίτλων, αλλά και σε συμβατική χαλάρωση με νέα μείωση των επιτοκίων, αρνητικά επιτόκια στις καταθέσεις των ευρωπαϊκών τραπεζών ή νέες ενέσεις ρευστότητας, είναι η ΕΚΤ αν υποχωρήσει περαιτέρω ο πληθωρισμός ή ανατιμηθεί το ευρώ. Την πρόθεση της Τράπεζας υπογράμμισε χθες από το Αμστερνταμ ο πρόεδρός της Μάριο Ντράγκι, τονίζοντας πως το Δ.Σ. «έχει ομόφωνα δεσμευθεί να χρησιμοποιήσει τόσο μη συμβατικά όσο και συμβατικά εργαλεία για να αντιμετωπίσει τους κινδύνους μιας παρατεταμένης περιόδου χαμηλού πληθωρισμού». Εδωσε, επίσης, έμφαση στην ισοτιμία του ευρώ υπογραμμίζοντας ότι «αυξάνεται διαρκώς η σημασία της ως παράγοντα στις εκτιμήσεις μας». Μετά την ομιλία του το ευρώ υποχώρησε αρχικά στα 1,3815 δολάρια, για να ανακάμψει αργότερα στα 1,3830 δολάρια.
Ο κ. Ντράγκι επανέλαβε πως η Τράπεζα δεν διαβλέπει σήμερα κίνδυνο αποπληθωρισμού στην Ευρωζώνη, αλλά «σε αυτές τις περιστάσεις, ο πληθωρισμός είναι πιο ευάλωτος σε οποιοδήποτε νέο οικονομικό πλήγμα». Προεξόφλησε πως ο δείκτης, που βρίσκεται στο 0,5%, θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα για παρατεταμένη περίοδο, αλλά προέβλεψε και πάλι ότι σταδιακά θα επανέλθει στο 2%, το επίπεδο που η ΕΚΤ έχει ορίσει ως σταθερότητα των τιμών. Δεν αναφέρθηκε, πάντως, σε εκτιμήσεις της Τράπεζας για τον χρόνο της επαναφοράς του στα επιθυμητά επίπεδα.
Σε ό,τι αφορά την ισοτιμία του ευρώ, ο κ. Ντράγκι υπογράμμισε ότι δεν αποτελεί αφ’ εαυτή στόχο, αλλά «μια άνοδός της με όλες τις άλλες παραμέτρους αμετάβλητες συνεπάγεται περιοριστικές συνθήκες, πτωτικές τάσεις του πληθωρισμού και ενδεχόμενη υπονόμευση της ανάκαμψης». Προσέθεσε, έτσι, ότι «αυτός είναι ο λόγος που η ισοτιμία αποκτά διαρκώς μεγαλύτερη σημασία ως παράγων στην αποτίμηση των συνθηκών». Οπως, πάντως, επισημαίνουν οικονομικοί αναλυτές, η ΕΚΤ έχει επανειλημμένως προειδοποιήσει πως θα δράσει αν χρειαστεί, αλλά μέχρι στιγμής έχει μείνει στα λόγια. Οπως χαρακτηριστικά τόνισε ο Κρίστιαν Σουλτζ, οικονομολόγος της τράπεζας Berenberg, «έχουμε ακούσει τόσα, όμως δεν βλέπουμε δράση και εφόσον η οικονομία ενισχύεται, γίνεται δυσκολότερη η επίτευξη ομοφωνίας για μια χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής τον Μάιο ή τον Ιούνιο».
Συρρίκνωση της ρευστότητας
Ενας ακόμη παράγοντας πιέζει την ΕΚΤ να προχωρήσει σε περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής της πολιτικής: η ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης υποχώρησε στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Σεπτέμβριο του 2011, εξωθώντας ανοδικά τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια της αγοράς. Η πλεονασματική ρευστότητα πέραν εκείνης που χρειάζονται οι τράπεζες για την καθημερινή τους λειτουργία υποχώρησε χθες στα 92,937 δισ. ευρώ, και είναι πρώτη φορά ύστερα από δυόμισι χρόνια που βρίσκεται κάτω από τα 100 δισ. ευρώ. Το επιτόκιο overnight της διατραπεζικής αγοράς έφθασε χθες στο 0,22% σημειώνοντας άνοδο δύο μονάδων βάσης. Παραμένει, πάντως, κάτω από το 0,25%, που χρεώνει η ΕΚΤ στις τράπεζες για τον δανεισμό τους από τα ταμεία της. Τον Σεπτέμβριο του 2011, όταν υποχώρησε η ρευστότητα των τραπεζών κάτω των 100 δισ., η ΕΚΤ χορήγησε στο τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης σειρά χαμηλότοκων δανείων. Σύμφωνα με τον Ελβιν ντε Γκρουτ, οικονομολόγο της Rabobank, «καθώς το overnight πλησιάζει το επιτόκιο που χρεώνει η ΕΚΤ, μπορεί να αποτελέσει το πρόσχημα για να προχωρήσει σε πρόσθετα μέτρα στην επόμενη συνάντησή της».