Η μέτρια οικονομική ανάκαμψη της Ευρωζώνης δημιουργεί κάποιες νέες θέσεις εργασίας. Ακόμη σημαντικότερο είναι ότι οι χώρες στην «περιφέρεια» που εφάρμοσαν μεταρρυθμίσεις αρχίζουν να απολαμβάνουν τους καρπούς των προσπαθειών τους, όπως φαίνεται από τα στοιχεία της Eurostat για την απασχόληση στο πρώτο τρίμηνο του 2014.
Τους πρώτους τρεις μήνες του έτους η απασχόληση στα κράτη-μέλη της Ζώνης του Ευρώ αυξήθηκε κατά μέσο όρο 0,1% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Η ανεργία μειώθηκε στο 11,7% τον Απρίλιο και τα καλά σημάδια για τις προοπτικές της απασχόλησης από διάφορες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η απασχόληση είναι πιθανό να επιταχυνθεί τους επόμενους μήνες. Πολλά από τα καλά νέα προέρχονται από τις χώρες της περιφέρειας που υπό την πίεση της κρίσης μεταρρύθμισαν τις αγορές εργασίας τους.
Στην Ισπανία η απασχόληση αυξήθηκε κατά 0,6% το τέταρτο τρίμηνο του 2013 και κατά 0,2% το πρώτο τρίμηνο του 2014. Ακόμα και στην Ελλάδα η απασχόληση αυξήθηκε κατά 0,2% στις αρχές του 2014 έπειτα από συρρίκνωση 0,7% στα τέλη του προηγούμενου έτους. Στην Πορτογαλία μπορεί η απασχόληση να μειώθηκε κατά 0,3% το πρώτο τρίμηνο, είχε όμως προηγηθεί ισχυρή αύξηση το προηγούμενο τρίμηνο.
Αν συγκρίνουμε τα στοιχεία της απασχόλησης σε σχέση με ένα χρόνο πριν, οι πρόσφατες θετικές εξελίξεις γίνονται λιγότερο σαφείς, ωστόσο σε γενικές γραμμές επιβεβαιώνεται η θετική τάση. Με αύξηση της απασχόλησης κατά 1,8% σε ετήσια βάση, η Πορτογαλία προηγείται κατά πολύ της Γερμανίας (0,8%) και κοντά στην Ιρλανδία (2,3%) και τη Βρετανία (2,5%). Στην Ελλάδα η απασχόληση εξακολουθεί να είναι κατά 0,5% χαμηλότερη απ’ ό,τι πριν ένα χρόνο, παρά τη μικρή αύξησή της στις αρχές του 2014. Παρόλα αυτά πρόκειται για τη μικρότερη υποχώρηση της απασχόλησης από την αρχή της κρίσης. Με αυτό το μέτρο, η Ελλάδα τα πήγε καλύτερα από την Ολλανδία (-1%) και το ίδιο καλά με τη Φινλανδία (-0,5%).
Ουραγοί παραμένουν οι δύο χώρες της Ευρωζώνης που ακόμη δεν έχουν μεταρρυθμίσει επαρκώς τις αγορές εργασίας τους. Η απασχόληση παρέμεινε στάσιμη στη Γαλλία στις αρχές του 2014, για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο, ενώ εξακολούθησε να μειώνεται στην Ιταλία, αν και μόλις κατά 0,1% σε τριμηνιαία βάση, έπειτα από μείωση 0,2% τα δύο τελευταία τρίμηνα του 2013.
Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η απασχόληση αυξάνεται έστω και ελαφρώς από το φθινόπωρο του 2013 αν ληφθεί υπόψη ότι το ΑΕΠ της Ευρωζώνης αυξήθηκε με τον θλιβερό ρυθμό του 0,2%. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο για τις χώρες που παρασύρθηκαν από την κρίση, διότι εκεί η αγορά εργασίας πηγαίνει πολύ καλύτερα απ’ αυτό που θα περίμενε κανείς με βάση την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ.
Είναι ακόμη νωρίς για οριστικά συμπεράσματα, φαίνεται όμως ότι στην «περιφέρεια» αποδίδουν ο μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας. Τα οφέλη των μεταρρυθμίσεων στην απασχόληση δεν φαίνονται αμέσως μόλις ψηφιστούν οι σχετικοί νόμοι, αλλά όταν αρχίζει η ανάκαμψη της οικονομίας, όπως έγινε στη Γερμανία το 2006, δύο χρόνια αφότου πρωτοεφαρμόστηκαν οι μεταρρυθμίσεις. Οταν, όμως, η οικονομία αρχίσει και πάλι ν’ αναπτύσσεται, τότε η απασχόληση αυξάνεται ταχύτερα απ’ όσο θα περίμενε κανείς με βάση τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ. Και πάλι, ακόμη βρισκόμαστε στην αρχή, ωστόσο τα στοιχεία για την απασχόληση ενισχύουν την άποψη ότι οι χώρες της περιφέρειας που εφάρμοσαν μεταρρυθμίσεις πολύ σύντομα μπορεί να έχουν την αναπτυξιακή δυναμική της Γερμανίας. Τα στοιχεία αποτελούν και σημαντική προειδοποίηση προς τους πρωθυπουργούς της Γαλλίας και της Ιταλίας, κ. Βαλς και Ρέντσι αντίστοιχα, ότι καλύτερα να σοβαρευτούν στο θέμα των μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας.
* Ο κ. Holger Schmieding είναι επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank.