Το υπουργείο Οικονομικών της Γερμανίας έσπευσε να διορθώσει τις εντυπώσεις μετά τις δηλώσεις συμπαράστασης του Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, του Σοσιαλδημοκράτη αντικαγκελαρίου στην κυβέρνηση συνασπισμού της Αγκελα Μέρκελ, στη Γαλλία. «Ούτε συζήτηση για χαλάρωση του πλαισίου για μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων», ξεκαθάρισε το υπουργείο Οικονομικών. Αλλά οι εντυπώσεις είχαν ήδη δημιουργηθεί. Ηταν ξεκάθαρη η διαφορά απόψεων μεταξύ Σοσιαλδημοκρατών και Χριστιανοδημοκρατών πάνω στη δημοσιονομική διαχείριση των χωρών-μελών της Ευρωζώνης που καλούνται να φέρουν εις πέρας βαθιές μεταρρυθμίσεις υπό εξαιρετικά δύσκολες πολιτικές και οικονομικές συνθήκες.
Ο κ. Γκάμπριελ εξέφρασε τη συμπαράστασή του στο Παρίσι, δηλώνοντας ότι η Γερμανία και η Γαλλία επιδιώκουν τη χαλάρωση των κανόνων για το ύψος του δημοσιονομικού ελλείμματος των κρατών-μελών της Ευρωζώνης. «Οι χώρες που προχωρούν σε μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να έχουν περισσότερο χρόνο για να μπορέσουν να περιορίσουν το δημοσιονομικό τους έλλειμμα», δήλωσε ο κ. Γκάμπριελ, ηγέτης του κόμματος των Σοσιαλδημοκρατών και νυν υπουργός Οικονομίας και Ενέργειας, τονίζοντας δε πως Βερολίνο και Παρίσι θα παρουσιάσουν σχετική πρόταση στον επόμενο πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Μόλις λίγες ώρες αργότερα, η Μαριάνε Κότε, εκπρόσωπος του υπουργείου Τύπου στο υπουργείο Οικονομικών όπου ηγείται ο Χριστιανοδημοκράτης Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, εξέδωσε την εξής ανακοίνωση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου: «Ουδείς στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση αμφισβητεί το Σύμφωνο Ανάπτυξης και Σταθερότητας. Οι υπάρχοντες κανόνες δημιουργούν τις σωστές προϋποθέσεις για μια δημοσιονομική εξυγίανση που να είναι φιλική στην ανάπτυξη».
Γεγονός είναι ότι η Ευρωζώνη δεν έχει επανέλθει σε φυσιολογικούς ρυθμούς ανάπτυξης μετά το ξέσπασμα της κρίσης χρέους, το 2009. Διανύει ένα στάδιο ασθενούς ανάπτυξης με υψηλή ανεργία. Εκτιμάται δε πως οι άνεργοι δεν θα απορροφηθούν εξ ολοκλήρου, ακόμη και αν επιταχυνθεί η ανάκαμψη. Ηταν επακόλουθο να ενισχυθούν ακραίες πολιτικές παρατάξεις, όπως, εξάλλου, έχει συμβεί και στο παρελθόν υπό δυσμενείς οικονομικές συνθήκες.
Η απάντηση
Ο κ. Γκάμπριελ δεν αποφεύγει να θίξει ευθέως την οικονομική και πολιτική πτυχή αυτής της προβληματικής κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει η Ευρωζώνη. «Η Γερμανία θέλει να σταθεί στο πλευρό του κ. Ολάντ», δήλωσε ο αντικαγκελάριος. Ο ίδιος απέδωσε την ενίσχυση των ακροδεξιών πολιτικών παρατάξεων στην Ευρώπη, σαν το γαλλικό κόμμα της Μαρίν Λεπέν, στις «αποτυχημένες πολιτικές λιτότητας» που εφαρμόζονται τα τελευταία χρόνια τόσο στην περιφέρεια όσο και στον πυρήνα της Ευρωζώνης. Το κεντροδεξιό κόμμα της καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ θεωρεί, αντίθετα, πως οι πολιτικές λιτότητας ήταν το κατάλληλο αντίδοτο για επαναφορά της Ευρωζώνης σε ρυθμούς ανάπτυξης.
Τα τελευταία στοιχεία για το ΑΕΠ των 18 κρατών-μελών, ωστόσο, δεν ήταν καθόλου αισιόδοξα. Στο διάστημα του α΄ τριμήνου του 2014, ο ρυθμός ανάπτυξης περιορίστηκε στο 0,2%. Σε μεμονωμένη βάση υπήρξε συρρίκνωση στην Κύπρο (-4,1%), στην Ελλάδα (-1,1%), στη Φινλανδία (-0,8%), στην Ιταλία (-0,5%) και στην Ολλανδία (-0,5%). Η ασθενής ανάπτυξη έχει πυροδοτήσει έντονες αντιπληθωριστικές τάσεις. Ο κίνδυνος αποπληθωρισμού είναι ορατός. Εξ ου και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δρομολόγησε αυτόν τον μήνα ένα πρωτοφανές πακέτο μέτρων για την αύξηση του δανεισμού, αποβλέποντας στην ενίσχυση των επενδύσεων και της κατανάλωσης. Ο πρόεδρός της, Μάριο Ντράγκι, είχε ήδη εκφράσει τις ανησυχίες του για την έλλειψη κεφαλαίων κίνησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ). Ενα μήνα πριν είπε από την Πορτογαλία πως οι ΜμΕ είναι η ραχοκοκαλιά της απασχόλησης στην Ευρωζώνη διότι παρέχουν τέσσερις από τις πέντε θέσεις εργασίας.
Σήμερα, ο κ. Γκάμπριελ προτείνει το κόστος των μεταρρυθμίσεων να λαμβάνεται υπόψη στο δημοσιονομικό έλλειμμα μιας οικονομίας, αναφερόμενος στη Γαλλία, που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης και έτσι εκπροσωπεί μεγάλο ποσοστό του ΑΕΠ της.
Ομως, η Κομισιόν πιέζει το Παρίσι για μείωση του ελλείμματος στο 3% μέχρι το 2015. Εάν θα υπάρξει ή όχι μια αναθεώρηση των κριτηρίων για το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι ένα ερώτημα που, ίσως, απαντηθεί εν μέρει στα τέλη Ιουνίου, όταν δηλαδή θα έχει επιλεγεί ο νέος πρόεδρος της Κομισιόν. Είναι, όμως, αβέβαιο εάν τελικά η όποια αναθεώρηση, που θα ήταν το αισιόδοξο σενάριο, θα καταφέρει να αντιστρέψει το μεγάλο πρόβλημα της Ευρωζώνης σήμερα. Και αυτό δεν είναι άλλο από την υψηλή ανεργία σε ένα περιβάλλον ασθενούς ανάπτυξης.