Ο καλύτερος δρόμος για να αποπληρώσει μια χώρα τα χρέη της

Ο καλύτερος δρόμος για να αποπληρώσει μια χώρα τα χρέη της

3' 1" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η μακροχρόνια δικαστική διαμάχη της Αργεντινής με ομάδα πιστωτών, οι οποίοι την περασμένη εβδομάδα κέρδισαν μία σημαντική δικαστική μάχη, φέρνει στο προσκήνιο ένα κρίσιμο ζήτημα στη διαχείριση οικονομικών και χρηματοπιστωτικών κρίσεων: Τι πρέπει να γίνει όταν μια χώρα είτε δεν μπορεί είτε δεν θέλει να αποπληρώσει τα χρέη της.

Η υπόθεση της Αργεντινής ξεκινάει το 2001, όταν μια σοβαρή οικονομική ύφεση άφησε την κυβέρνηση ανήμπορη να εξυπηρετήσει δημόσιο χρέος περίπου 95 δισ. δολαρίων. Οι κάτοχοι άνω του 90% του χρέους αποδέχτηκαν νέα ομόλογα με αξία περίπου στο 30% της αρχικής αξίας των δανείων, ωστόσο μια ομάδα πιστωτών στοιχημάτισε ότι μπορεί να εξαναγκάσει την κυβέρνηση να πληρώσει περισσότερα. Την περασμένη εβδομάδα το αμερικανικό Ανώτατο Δικαστήριο ουσιαστικά πήρε το μέρος αυτών των πιστωτών: Αν η κυβέρνηση της Αργεντινής επιθυμεί να εξακολουθήσει να εξυπηρετεί το αναδιαρθρωμένο χρέος, θα πρέπει να πληρώσει και αυτούς που δεν συμφώνησαν με την αναδιάρθρωση. Η δικαστική απόφαση μπορεί να περιπλέξει ακόμη περισσότερο ένα ήδη πολύ δύσκολο πρόβλημα. Οταν μια κυβέρνηση αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα εξυπηρέτησης του χρέους της, η καλύτερη λύση για το κοινό καλό είναι να βρει έναν συντεταγμένο τρόπο να μειώσει το χρέος της και να οδηγήσει την οικονομία σε φάση ανάκαμψης. Ωστόσο, τα εμπλεκόμενα μέρη τείνουν να δυσκολεύονται να συμφωνήσουν στο τι συνιστά «δίκαιη» μοιρασιά των βαρών.

Το έργο να επιτευχθεί συμφωνία και να τηρηθεί συχνά πέφτει στους ώμους τρίτων όπως το ΔΝΤ, το οποίο έχει τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσει κυβερνήσεις. Οπως φάνηκε κατά τη διάρκεια των έντονων διαπραγματεύσεων για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους το 2012, συχνά αναγκάζονται ν’ απαντήσουν σε δύσκολες ερωτήσεις και να πάρουν δύσκολες αποφάσεις. Η κυβέρνηση έχει χρεοκοπήσει ή απλώς έχει προσωρινό πρόβλημα ρευστότητας; Πόσα χρήματα και πότε μπορεί πράγματι να πληρώσει; Πώς θα κλείσουν περίπλοκες συμφωνίες αναδιάρθρωσης όπου εμπλέκονται πολλά μέρη; Πώς εξασφαλίζεται η συμμόρφωση όλων των εμπλεκομένων μερών, οφειλετών και πιστωτών; Δικαίως το ΔΝΤ αναζητεί καλύτερο τρόπο διαχείρισης παρόμοιων κρίσεων. Στο παρελθόν, συχνά είχε να επιλέξει μεταξύ δύο λύσεων: Να διασώσει τους ιδιώτες επενδυτές ή να απαιτήσει να αποδεχτούν «κούρεμα» αμέσως. Οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ εξετάζουν μια τρίτη εναλλακτική λύση, σύμφωνα με την οποία θα επιμηκύνεται η διάρκεια αποπληρωμής του υπάρχοντος χρέους για όσο διάστημα η κυβέρνηση μιας χώρας θα προσπαθεί να επιλύσει τα οικονομικά της προβλήματα με τη βοήθεια του ΔΝΤ. Η μέση οδός που προτείνει το ΔΝΤ φέρνει στον νου την επιτυχημένη αναδιάρθρωση χρέους της Ουρουγουάης και πριν απ’ αυτή τα νέα ομόλογα που αναγκάστηκαν να δεχτούν οι τράπεζες μετά την κρίση δημοσίου χρέους της Λατινικής Αμερικής τη δεκαετία του ’80. Η ιδέα είναι απλή, αλλά πολύ καλή: Να εξασφαλιστεί η εμπλοκή όλων των πιστωτών ώστε όλοι να συνεισφέρουν σε μια καλά συντονισμένη, ευνοϊκή προς την οικονομική ανάπτυξη, λύση. Αν και η εφαρμογή της μπορεί να είναι δύσκολη, υπάρχει το σημαντικό πλεονέκτημα ότι κερδίζεται χρόνος προκειμένου να συλλεχθούν πληροφορίες, να γίνει εκτίμηση της κατάστασης και να βρεθούν οι κατάλληλες λύσεις. Απώτερος στόχος είναι να βρεθούν δημιουργικές και εφαρμόσιμες λύσεις ώστε να προωθηθεί αυτό που οι θεωρητικοί ονομάζουν συνεργατικό παιχνίδι, σε αντίθεση με το άλλο όπου αντιμαχόμενα συμφέροντα επιδιώκουν να μεγιστοποιήσουν το δικό τους κέρδος χωρίς να νοιάζονται για το συνολικό αποτέλεσμα. Είναι δύσκολο να εξαναγκαστεί να συμμετάσχει ο ιδιωτικός τομέας στη διάσωση (bail-in) χωρίς να προκληθούν αναταράξεις. Οι οικονομικές διασώσεις με χρήματα του δημόσιου τομέα (bail-out) είναι αντιδημοφιλείς και άδικες. Η αδυναμία εφαρμογής είτε της πρώτης είτε της δεύτερης λύσης έχει ως αποτέλεσμα οι χώρες και οι πολίτες τους να περιέρχονται σε χειρότερη κατάσταση. Προφανώς η αποτροπή κρίσεων είναι ο καλύτερος τρόπος ώστε να αποφεύγονται τέτοια πρακτικά διλήμματα. Οπου αποτυγχάνει η πρόληψη, ας ελπίσουμε πως οι προσπάθειες του ΔΝΤ θα συνεισφέρουν στην εξεύρεση καλύτερων λύσεων.

* Υψηλόβαθμος σύμβουλος της ασφαλιστικής εταιρείας Allianz.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή