Τα πρώτα θετικά δείγματα από την εφαρμογή των ρυθμίσεων χορήγησης αδειών παραμονής σε αγοραστές ακινήτων εκτός Ε.Ε. καταγράφονται ήδη τόσο στην Πορτογαλία όσο και στην Ισπανία. Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα, η σχετική δραστηριότητα παραμένει ισχνή. Μάλιστα, η υστέρηση της ελληνικής αγοράς προκύπτει, παρά το γεγονός ότι το όριο αγοράς που έχει θέσει η κυβέρνηση για τη λήψη άδειας παραμονής είναι 250.000 ευρώ, το μισό, δηλαδή, από το αντίστοιχο ποσό που απαιτείται στις χώρες της Ιβηρικής Χερσονήσου και το οποίο ανέρχεται σε 500.000 ευρώ.
Μέχρι σήμερα, παρότι έχουν μεσολαβήσει πάνω από 12 μήνες εφαρμογής της σχετικής ρύθμισης στην Ελλάδα, οι αγορές ακινήτων που έχουν πραγματοποιηθεί από πολίτες εκτός Ε.Ε. είναι ελάχιστες, τουλάχιστον με βάση τα όσα προκύπτουν από αναφορές μεσιτικών γραφείων και συμβούλων ακινήτων, καθώς το υπουργείο Ανάπτυξης έχει σταματήσει την ενημέρωση για την πορεία του προγράμματος εδώ και αρκετούς μήνες. Με βάση σχετική έρευνα της Ενωσης Μεσιτών Ακινήτων και Πιστοποιημένων Πραγματογνωμόνων Ελλάδας (ΕΠΠΑ), κατά τους πρώτους μήνες του έτους (στοιχεία έως το τέλος Μαΐου), μόλις το 3% των αγοραπωλησιών που πραγματοποιήθηκαν αφορούσε ξένους αγοραστές με στόχο τη λήψη άδειας παραμονής. Ειδικότερα, οι ξένοι αγοραστές κατοικιών στην Ελλάδα άγγιξαν το 28% του συνόλου. Εξ αυτών, το 14% αφορούσε αγορές από πολίτες εκτός Ε.Ε., από τους οποίους μόνο το 22% κινήθηκε για πολυτελείς κατασκευές, αξίας τουλάχιστον 250.000 ευρώ, που δικαιούνται άδειας παραμονής.
Επιχειρώντας να ερμηνεύσει την ένδεια συναλλαγών στην ελληνική αγορά, ο κ. Γιώργος Κοροντζής, διευθύνων σύμβουλος της Solum Property Services, τονίζει ότι απουσιάζουν από την αγορά τα οργανωμένα συγκροτήματα κατοικιών, είτε πρόκειται για εξοχικά είτε για κύριες κατοικίες, τα οποία και αποτελούν την κύρια στόχευση των ξένων αγοραστών. Η εν λόγω εταιρεία ήταν από τις πρώτες που επιχείρησε να διαθέσει ελληνικά ακίνητα σε Κινέζους αγοραστές, μέσω σχετικής συνεργασίας με κινεζικό πρακτορείο. «Μέχρι σήμερα έχουν γίνει κάποιες πωλήσεις σε μη Ευρωπαίους, αλλά σε καμία περίπτωση δεν προσεγγίζουν τον όγκο που προσδοκούσαμε. Βασικός λόγος είναι το γεγονός ότι άλλες χώρες και κυρίως η Πορτογαλία, προσφέρουν περισσότερα πλεονεκτήματα σε ό,τι αφορά το νομοθετικό πλαίσιο», αναφέρει ο κ. Κοροντζής.
Συγκεκριμένα, παρά το υψηλότερο ποσό επένδυσης (500.000 ευρώ) που απαιτείται για τη λήψη άδειας παραμονής, η εν λόγω άδεια μετατρέπεται σε μόνιμη με το πέρας της πενταετίας. «Οι επενδυτές θέλουν να γνωρίζουν ότι η επένδυσή τους είναι διασφαλισμένη. Η μονιμοποίηση που προσφέρεται στην Πορτογαλία το επιτυγχάνει αυτό, με αποτέλεσμα οι υποψήφιοι αγοραστές να είναι πιο διστακτικοί απέναντι στην Ελλάδα», επισημαίνει.
Τα αποτελέσματα είναι ήδη κάτι παραπάνω από ορατά στη Πορτογαλία. Σύμφωνα με αναφορές του πορτογαλικού γραφείου της Colliers International, οι πωλήσεις ακινήτων προς ξένους υπηκόους που αναζητούν βίζα, αναμένεται να αγγίξουν το 1 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους. Από τον Οκτώβριο του 2012 έως σήμερα, έχουν εκδοθεί 1.100 βίζες, που μεταφράζονται σε επενδύσεις 650 εκατ. ευρώ στην τοπική αγορά ακινήτων. Μέχρι σήμερα, η μεγαλύτερη ομάδα αγοραστών προέρχεται από την Κίνα, ενώ έπονται οι αγοραστές από τη Ρωσία, τη Βραζιλία, την Ανγκόλα, τη Νότιο Αφρική και την Ινδία.
Η επίδραση του εν λόγω αγοραστικού κύματος στις τιμές είναι ήδη έκδηλη. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία του RICS (Royal Institute of Chartered Surveyors) και της Confidencial Imobiliario (CI), οι τιμές των πολυτελών κατοικιών της χώρας της Ιβηρικής Χερσονήσου αυξήθηκαν κατά 54% το 2013 και ανήλθαν σε 4.266 ευρώ/τ.μ. κατά μέσο όρο, δείγμα της κατακόρυφης αύξησης της ζήτησης.
Αμερικανοί και Ρώσοι προτιμούν Ισπανία
Στον «χορό» με τις άδειες παραμονής εισέρχεται πλέον και η Ισπανία. Σύμφωνα με στοιχεία του ισπανικού συλλόγου συμβολαιογράφων, κατά το φετινό πρώτο τρίμηνο, οι πλέον δυναμικές ομάδες αγοραστών στην αγορά κατοικίας προήλθαν από τις ΗΠΑ, την Κίνα και τη Ρωσία, άνθρωποι δηλαδή που επιθυμούν να λάβουν άδεια παραμονής. Οι αγορές ακινήτων από Αμερικανούς σημείωσαν ετήσια αύξηση της τάξεως του 89%, ενώ αυξήσεις της τάξεως του 83,1% και 62,6% καταγράφηκαν και από τους Κινέζους και Ρώσους αγοραστές αντίστοιχα. Μάλιστα, οι Ρώσοι αποτελούν πλέον την τρίτη μεγαλύτερη ομάδα ξένων αγοραστών συνολικά, με μερίδιο 8,4% του συνόλου των αγοραπωλησιών, πίσω από τους Βρετανούς (μερίδιο 13,8%) και τους Γάλλους (μερίδιο 10,5%). Οπως προκύπτει, η εισαγωγή της ρύθμισης για τη χορήγηση αδειών παραμονής σε πολίτες εκτός Ε.Ε., η οποία ξεκίνησε να εφαρμόζεται τον Σεπτέμβριο του 2013, έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς. Η μέση τιμή πώλησης κατοικιών προς ξένους αγοραστές διαμορφώθηκε σε 1.486 ευρώ/τ.μ.