Θα μπορούσαν οι γυναίκες θα ηγηθούν αυτού του κόσμου καλύτερα από τους άντρες;
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Αγκελα Μέρκελ που είναι η μακροβιότερη και δημοφιλέστερη ηγέτης μιας χώρας των G7, δηλαδή των επτά ισχυρότερων χωρών του ανεπτυγμένου κόσμου. Προ μιας δεκαετίας, η πρώην χημικός γιόρτασε τα 50 της χρόνια παρακολουθώντας μια διάλεξη με τίτλο «Ο εγκέφαλος: Ενα περίπλοκο σύστημα χωρίς μαέστρο: Επιπτώσεις της εικόνας του εαυτού μας».
Για τα 60 στα γενέθλια της, η κ. Μέρκελ έκανε στον εαυτό της δώρο μια ακόμη διάλεξη. Αυτήν τη φορά, η ομιλία επικεντρώνονταν στην παγκοσμιοποίηση και την έδινε ο Γιόργκεν Οστεχαμελ, ιστορικός στο πανεπιστήμιο του Κόμπλεντζ, ο οποίος περιέγραψε τις ρίζες του κόσμου χωρίς σύνορα μέχρι τον Μεσαίωνα.
Αυτήν τη φορά κανένας δεν θα ήταν απών από τους 1.000 και πλέον καλεσμένους, εκτός εάν επρόκειτο για ασθένεια ή συνέβαινε κάποια άλλη καταστροφή. Η διαφορά ανάμεσα σε αυτήν τη διάλεξη και εκείνη προ μιας δεκαετίας είναι ότι η καγκελάριος Μέρκελ κάνει τη μετάβαση από ακαδημαϊκός σε περιφερειακό πανεπιστήμιο σε πολιτικό μεγάλους βεληνεκούς.
Στη διάρκεια της διακυβέρνησής της, η Γερμανία εξελίχθηκε σε ένα από τα πιο σημαντικά κράτη του κόσμου σε ό,τι αφορά τη ροή προϊόντων, αγαθών, πληροφοριών και ανθρώπων.
Με ποσοστό αποδοχής στο 71%, η κ. Μέρκελ φαίνεται να μη χρειάζεται καμία δικαιολογία για να παραμείνει στην κορυφή. Ηταν, ωστόσο, το πιο απίθανο πρόσωπο για να κατακτήσει την κορυφή και μάλιστα με την ευρεία αποδοχή του κόσμου. «Εχω, τουλάχιστον, μέχρι σήμερα μια απίστευτη περιέργεια», έχει δηλώσει η ίδια. Και δεν αναφέρεται μόνο στις ομιλίες επιφανών επιστημόνων. Η κ. Μέρκελ είναι μια από τις σπάνιες περιπτώσεις πολιτικών που προτιμά να ακούει παρά να μιλά η ίδια. Αυτός θα είναι, κατά πάσα πιθανότητα, ο λόγος που είναι τόσο σύντομη και άμεση στις δημόσιες τοποθετήσεις της. Μερικές φορές δημιουργείται η εντύπωση ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν την καλεί τόσο συχνά διότι θεωρεί ότι οι συναντήσεις τους είναι θεραπευτικές για τον ίδιον.
Από τότε που ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, την έχουν κατηγορήσει για την παθητικότητά της και την «έλλειψη ηγετικών ικανοτήτων», ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους. Με αυτούς τους διακριτικούς τόνους πολιτικής ηγεσίας, ωστόσο, η Γερμανία κατάφερε να ηγηθεί της Ευρώπης. «Κάποια στιγμή, οι ξένοι παρατηρητές θα συνηθίσουν στη χαμηλών τόνων ηγεσία της Γερμανίας», δηλώνει ο Τζον Κόρνμπλαμ, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στη Γερμανία. «Μέχρι τότε, εκείνοι που παρακολουθούν στενά τα πράγματα στη Γερμανία θα συνεχίσουν να αναρωτιούνται εάν η χώρα ηγείται των καταστάσεων ή όχι. Νομίζω ότι αυτό επιθυμεί και η κ. Μέρκελ», προσθέτει ο ίδιος.
Ισως τελικά η προσέγγιση της κ. Μέρκελ στην πολιτική να δικαιώνει την άποψη ότι οι γυναίκες μπορεί να γίνουν καλύτεροι ηγέτες από τους άντρες. Στα απομνημονεύματά της, η Κοντολίζα Ράις -μια ακόμη γυναίκα σε ένα καθαρά αντρικό επάγγελμα- δεν την είχε περιγράψει ως «παθητική» αλλά ως ανεκτική και συγκαταβατική, ακολουθώντας αδιάκοπα τη στρατηγική του εποικοδομητικού διαλόγου. Η κ. Ράις είχε γράψει το 2011 ότι θα προτιμούσε να είχε επαφές με την κ. Μέρκελ αντί του Γκέρχαρντ Σρέντερ όταν οι ΗΠΑ σχεδίαζαν την εισβολή στο Ιράκ. Είναι ξεκάθαρο, ωστόσο, ότι η κ. Μέρκελ, παρά τον εμπεδωμένο συντηρητισμό ενός ανθρώπου που μεγάλωσε κάτω από κομμουνιστικό καθεστώς, δεν θα ακολουθούσε τη γραμμή των ΗΠΑ τόσο απόλυτα. Δεν θυμώνει όταν αποστασιοποιείται. Είναι σταθερή και ξεκάθαρη. Κάτω από τη διακυβέρνηση της κ. Μέρκελ, η Γερμανία έχει αλλάξει από ένα έως και τότε διχασμένο κράτος με μεγάλα οράματα και κόμπλεξ κατωτερότητας σε μια πιο ανεκτική και προσγειωμένη κοινωνία που θέτει το σωστό παράδειγμα. Σε κάθε περίπτωση, θα είναι πολύ δύσκολο να μιμηθεί κανείς το παράδειγμά της, ιδιαίτερα εάν είναι άντρας. Ας ελπίσουμε ότι η περιέργειά της δεν θα εξαντληθεί ποτέ.