Πώς απεφεύχθη η διάλυση της Ευρωζώνης

Πώς απεφεύχθη η διάλυση της Ευρωζώνης

3' 10" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μόλις δύο χρόνια πριν, οι περισσότεροι οικονομικοί αναλυτές πίστευαν ότι είναι θέμα μηνών να διαλυθεί η Ευρωζώνη. Στην Ελλάδα είχε μόλις σχηματιστεί η τρικομματική κυβέρνηση συνασπισμού και το μέλλον της χώρας ήταν αβέβαιο καθώς ήταν βυθισμένη στην ύφεση και πολλοί αμφέβαλλαν για το κατά πόσο η κυβέρνηση μπορεί και θέλει να εφαρμόσει το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής. Η κατάσταση ήταν καλύτερη στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία, αλλά και αυτές αντιμετώπιζαν μεγάλα προβλήματα. Ο μεγάλος φόβος όλων ήταν τι θα γίνει με την Ιταλία και την Ισπανία, το κόστος δανεισμού των οποίων ανερχόταν στο 6,04% και το 6,95% αντίστοιχα. Ακόμη χειρότερα, οι επενδυτές εγκατέλειπαν ομαδικώς την τρίτη και τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, ενώ και η Γερμανία βρισκόταν στα πρόθυρα της ύφεσης.

Το απόγευμα της 26ης Ιουλίου του 2012, στο τερματικό του πρακτορείου Reuters εμφανίστηκε ένας κόκκινος τίτλος τηλεγραφήματος (σηματοδοτεί σημαντική είδηση) με δηλώσεις του Μάριο Ντράγκι, του Ιταλού προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας: «Η ΕΚΤ είναι έτοιμη να κάνει ό,τι χρειαστεί ώστε να προστατεύσει το ευρώ. Και, πιστέψτε με, θα είναι αρκετό», ήταν η ιστορική (όπως αποδείχτηκε) φράση του κ. Ντράγκι. Εκτοτε, όλοι συμφωνούν ότι αυτή η φράση του κεντρικού τραπεζίτη έσωσε την Ευρωζώνη από τη διάλυση, και την Ευρωπαϊκή Ενωση, το πιο φιλόδοξο πείραμα διακρατικής διακυβέρνησης της σύγχρονης ιστορίας, από το πέρασμα στην ασημαντότητα. Η δέσμευση του Ντράγκι ότι θα κάνει «ό,τι χρειαστεί» για να σώσει το ευρώ, δηλαδή ότι είναι έτοιμος να αρχίσει να αγοράζει μαζικά κρατικά ομόλογα των μελών της Ευρωζώνης σήμαινε ότι η ΕΚΤ δεν θ’ αφήσει καμία χώρα της Ευρωζώνης να χρεοκοπήσει επειδή δεν μπορεί να αντλήσει χρήματα από τις αγορές, με λογικό επιτόκιο, ώστε να χρηματοδοτήσει τα δημοσιονομικά της ελλείμματα. Σήμαινε επίσης ότι η ΕΚΤ, η δεύτερη μεγαλύτερη κεντρική τράπεζα του πλανήτη, αποφάσισε πως θα συμπεριφερθεί ως δανειστής ύστατου καταφυγίου, ρόλο που διαδραματίζει κάθε κεντρική τράπεζα του πλανήτη που σέβεται τον εαυτό της. Στους μήνες που ακολούθησαν, ο κ. Ντράγκι διατύπωσε τις λεπτομέρειες του δεύτερου προγράμματος αγοράς ομολόγων (ΟΜΤ), όμως δεν χρειάστηκε να δαπανήσει ούτε ένα ευρώ αγοράζοντας κρατικά ομόλογα. Η προειδοποίησή του ήταν αρκετή για τους επενδυτές, που ξαφνικά θυμήθηκαν ότι το παλιό αμερικανικό αξίωμα «ποτέ μη στοιχηματίζεις εναντίον της κεντρικής τράπεζας» ισχύει και στην περίπτωση της ΕΚΤ. Τους μήνες που ακολούθησαν οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων των χωρών της περιφέρειας κυριολεκτικά κατακρημνίστηκαν σε επίπεδα που να είναι βιώσιμα. Εξίσου σημαντικό ήταν το γεγονός ότι επέστρεψε η εμπιστοσύνη στην οικονομία της Ευρωζώνης και διαλύθηκε κάθε φόβος περί διάσπασής της, με πρώτη υποψήφια προς αποχώρηση την Ελλάδα, και ανεξέλεγκτη μετάδοση της κρίσης στις υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Η φυγή των επενδυτών, που μέχρι τότε αντιμετώπιζαν πολλά από τα κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης ως τοξικά, σταμάτησε και σταδιακά αντιστράφηκε σε σημείο που σήμερα όλες οι χώρες να έχουν αποκτήσει και πάλι πρόσβαση στις αγορές ομολόγων. Η εμπιστοσύνη των επενδυτών στην Ευρωζώνη είχε επιστρέψει και μαζί με την εμπιστοσύνη επέστρεψαν σταδιακά οι επενδύσεις και την άνοιξη του 2013 η Ευρωζώνη έβγαινε από ύφεση δύο ετών, την πιο μακροχρόνια της σύντομης ιστορίας της.

Δικαίως τα εύσημα για τη διάσωση της Ευρωζώνης έπεσαν στον Μάριο Ντράγκι, αλλά δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και τους υπόλοιπους παράγοντες που επέτρεψαν στον κ. Ντράγκι να εκστομίσει την περίφημη φράση. Δηλαδή τα σκληρά προγράμματα λιτότητας που εφάρμοσαν οι χώρες του Νότου, το γερμανικής έμπνευσης Δημοσιονομικό Σύμφωνο που είχε συμφωνήσει η Ευρωζώνη στα τέλη του 2011, τη σιωπηρή συγκατάθεση της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ στη μετατροπή της ΕΚΤ σε δανειστή ύστατου καταφυγίου. Ακόμη και τις πιέσεις του Αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα, αλλά και του Κινέζου ομολόγου του, που ανησυχούσαν πως αν η κρίση της Ευρωζώνης βγει εκτός ελέγχου, τότε θα πληγούν άμεσα και οι δίκες τους οικονομίες που ανέκαμπταν από την κρίση του 2008-2009. Οπως και να έχει όμως, την περίφημη ατάκα την είπε ο κ. Ντράγκι, μαζί με το απειλητικό «και, πιστέψτε με, θα είναι αρκετό».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή