Ανάκαμψη ή παράλογος ενθουσιασμός

Ανάκαμψη ή παράλογος ενθουσιασμός

2' 47" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η ασταμάτητη άνοδος των αγορών τα τελευταία χρόνια, με αλλεπάλληλα ρεκόρ από τη μια συνεδρίαση στην άλλη, παρά τις αποτρόπαιες γεωπολιτικές και ανθρωπιστικές καταστροφές που λαμβάνουν χώρα στην Ουκρανία, τη Γάζα, τη Συρία και το Ιράκ, έχει προβληματίσει αναλυτές και οικονομολόγους. «Είναι τόσο αδιάφοροι οι επενδυτές;» αναρωτιούνται όλοι. Πολλοί θεωρούν ότι αυτή η αδιαφορία πυροδοτείται από τον «παράλογο ενθουσιασμό» των αγορών. Και αυτός ο ενθουσιασμός έχει οδηγήσει τις μετοχές σε υπερβολικά υψηλές αξίες.

Ο πιο ένθερμος υποστηρικτής της ερμηνείας του «παράλογου ενθουσιασμού» είναι ο Ρόμπερτ Σίλερ, νομπελίστας οικονομολόγος και καθηγητής στο περιβόητο Πανεπιστήμιο του Γέιλ. Θεωρείται «μέλος» της μικρής ομάδας των επιστημόνων που προέβλεψαν εύστοχα την κατάρρευση των αγορών, το 2000, και το σκάσιμο της δεκαετούς φούσκας στην αμερικανική αγορά των ακινήτων λίγα χρόνια πριν. Μπορεί ο κ. Σίλερ να ήταν ή να μην ήταν αντάξιος ενός Νομπέλ στην οικονομική επιστήμη. Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι συστάσεις του ως συμβούλου στον κόσμο των επενδύσεων έχουν διαψευσθεί παταγωδώς από πραγματικά γεγονότα.

Το κύρος του κ. Σίλερ ως γκουρού των επενδύσεων αποδίδεται, κατά το μεγαλύτερο μέρος, από τη χρονική στιγμή της έκδοσης του βιβλίου του «Παράλογος ενθουσιασμός». Κυκλοφόρησε λίγες ημέρες πριν από την κατάρρευση των μετοχών του Διαδικτύου και της υψηλής τεχνολογίας, τον Μάρτιο του 2000. Το γεγονός, όμως, που δεν έχει διαδοθεί επαρκώς είναι πως επί ολόκληρες δεκαετίες, τόσο πριν όσο και μετά τον θρίαμβο του «Παράλογου ενθουσιασμού», οι αναλύσεις του κ. Σίλερ για την πορεία των αγορών ήταν απλώς άστοχες και λανθασμένες.

Το βασικό επιχείρημα του Σίλερ ότι οι μετοχές είναι υπερβολικά υπερτιμημένες στηρίζεται σε μια κυκλική εκδοχή της γνωστής και διαδεδομένης αναλογίας τιμής μετοχής ως προς τα κέρδη ανά μετοχή (p/e). Αυτή η «κυκλική» εκδοχή του p/e παραπέμπει στον οικονομικό κύκλο και λαμβάνει υπόψη τα κέρδη μιας εταιρείας στο διάστημα της τελευταίας δεκαετίας και όχι τα προβλεπόμενα κέρδη για το επόμενο έτος, όπως συνηθίζεται.

Πέραν των θεωρητικών αντιθέσεων, η αναλογία Σίλερ της τιμής της μετοχής ως προς τα κέρδη ανά μετοχή, με βάση τα στοιχεία δεκαετίας, δείχνει ότι το αμερικανικό Χρηματιστήριο ήταν υπερτιμημένο κατά 97% στο διάστημα της τελευταίας 25ετίας. Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες, ωστόσο, ο δείκτης S&P 500 έχει οκταπλασιαστεί, ενώ οι συνολικές αποδόσεις μιας μέσης επένδυσης, συμπεριλαμβανομένων των μερισμάτων, είναι 12 φορές υψηλότερες. Η αναλογία p/e του Σίλερ καταλήγει να είναι εξίσου παράλογη και σε ακόμη πιο μακρινές περιόδους, βαθιά μέσα στον χρόνο. Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του ’50 και του ’60, όπου οι αγορές κινούνταν ανοδικά, η αναλογία p/e Σίλερ θα οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι η Wall Street ήταν υπερτιμημένη για το 96% της περιόδου 1955-73.

Μόνον το 1974, η αναλογία p/e του Σίλερ δείχνει να κινείται σε επίπεδα χαμηλότερα του μακροπρόθεσμου μέσου όρου, υπονοώντας ότι τότε μόνον ήταν η κατάλληλη περίοδος για την αγορά μετοχών. Ηταν η πρώτη σύσταση για την «αγορά» μετοχών μετά την πάροδο δύο δεκαετιών, με βάση την αξιολόγηση του Σίλερ. Και τότε ήταν που η Wall Street κατέρρευσε με απώλειες 40% εντός δωδεκαμήνου.

Μόνον ο χρόνος θα αποδείξει τελικά εάν τα νέα ρεκόρ της Wall Street επιτυγχάνονται από τον παράλογο ενθουσιασμό των επενδυτών ή από τη σταδιακή ανάκαμψη της οικονομίας που συντελείται εντός λογικών πλαισίων, όπως έχει ήδη τονίσει η επικεφαλής της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ Τζαντ Γιέλεν (και πολύ ορθά, κατά τη δική μου άποψη). Αλλά, τουλάχιστον, μπορούμε να αγνοήσουμε με ασφάλεια ένα μέτρο σύγκρισης για τις σημερινές εξελίξεις στις αγορές και αυτό είναι η αναλογία p/e του Σίλερ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή