Καθώς η Αργεντινή πλησιάζει στο χείλος μιας πιθανής χρεοκοπίας, αξίζει να αναλογιστούμε μιαν άλλη χώρα που θα μπορούσε να βρεθεί σε παρόμοια κατάσταση: τη Ρωσία.
Το δράμα της Αργεντινής θα φτάσει στην κορύφωσή του αυτή την εβδομάδα. Σύμφωνα με απόφαση δικαστηρίου της Νέας Υόρκης, η κυβέρνηση έχει περιθώριο μέχρι αύριο να έρθει σε συμβιβασμό με μικρή ομάδα επενδυτών που αρνήθηκε να πάρει μέρος σε προηγούμενες αναδιαρθρώσεις χρέους· σε διαφορετική περίπτωση, θ’ αναγκαστεί να κηρύξει στάση πληρωμών προς πιστωτές που είχαν αποδεχθεί τις αναδιαρθρώσεις. Οσο δύσκολη και αν είναι η κατάσταση για την Αργεντινή, οι επενδυτές δεν ανησυχούν σχετικά με την εμφάνιση ευρύτερων επιπτώσεων στις αγορές: μια κρατική χρεοκοπία, αν επέλθει, θα οφείλεται σε νομικά προβλήματα που σχετίζονται ειδικά με την Αργεντινή και όχι σε γενικότερα οικονομικά προβλήματα.
Τούτων λεχθέντων, η περίπτωση της Αργεντινής δεν είναι μοναδική. Η Ρωσία βρίσκεται σε παρεμφερές μονοπάτι, αν και διαφέρουν οι λεπτομέρειες και τα χρονοδιαγράμματα. Η κυβέρνηση της Ρωσίας, οι εταιρείες της και οι τράπεζές της δεν είναι ανάγκη ούτε επιθυμούν να χρεοκοπήσουν. Αν, παρ’ όλα αυτά, ενισχυθούν οι γεωπολιτικές εντάσεις που έχουν σχέση με την Ουκρανία και αυξηθούν οι πιέσεις που ασκούνται στις δυτικές κυβερνήσεις ώστε να επιβάλουν νομικές κυρώσεις που να περιορίζουν τη δυνατότητα των ρωσικών τραπεζών να κάνουν συναλλαγές για λογαριασμό ρωσικών εταιρειών, τότε η ρωσική πλευρά ίσως να μην μπορεί να εξυπηρετήσει το χρέος της, παρά το γεγονός ότι διαθέτει ισχυρά συναλλαγματικά αποθέματα και ότι το χρέος της είναι βιώσιμο.
Μετά την κλιμάκωση των αμερικανικών κυρώσεων την περασμένη εβδομάδα, η Ευρώπη ετοιμάζεται να αποκαλύψει λεπτομέρειες για τις επιπλέον κυρώσεις που θα επιβάλει. Δεδομένου ότι θεωρείται απίθανο να αλλάξει η στρατηγική της Μόσχας, καθώς ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δεν εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία που του παρουσιάστηκε με την τραγική κατάρριψη του μαλαισιανού αεροσκάφους στις 17 Ιουλίου, σύντομα θα μπορούσε να ακολουθήσει η επιβολή αυστηρότερων κυρώσεων.
Η αγορά δεν έχει ακόμη σταθμίσει πλήρως αυτή την πιθανότητα. Πολλοί επενδυτές πιστεύουν ότι τα ρωσικά γεωπολιτικά ζητήματα με κάποιο τρόπο θα επιλυθούν από μόνα τους, διότι δεν είναι προς το συμφέρον κανενός να παγιδευτεί σε μια κατάσταση που είναι επιζήμια και για τις δύο πλευρές. Ωστόσο, όπως και στην περίπτωση της Αργεντινής, η λογική δεν είναι πάντοτε καλός οδηγός για το τι θα μπορούσε να συμβεί. Αν δεν υπάρξει διόρθωση πορείας, η σύγκρουση θα πάρει ένα τέτοιο μονοπάτι που θα περιορίζει την ευελιξία των δύο πλευρών, μαζί και το πόσο ελέγχουν το αποτέλεσμα. Τα περισσότερα από τα ειδικά μοντέλα που χρησιμοποιούν οι επενδυτές περιγράφουν αρκετά καλά τους πολλούς παράγοντες που επηρεάζουν την προθυμία και την ικανότητα των οφειλετών να πληρώσουν. Ωστόσο, δεν είναι τόσο καλά στο ν’ αντιμετωπίζουν τα μεμονωμένα εξωγενή σοκ που οφείλονται σε πολιτικές αποφάσεις. Ενα τέτοιο παράδειγμα είναι σήμερα η Αργεντινή. Αν η Ρωσία δεν αλλάξει πορεία, τότε θα μπορούσε να γίνει το επόμενο παράδειγμα.
* Ο κ. Mohamed A. El-Erian είναι ο επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της ασφαλιστικής εταιρείας Allianz SE.