Ισως κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει στην Ευρωζώνη, οι τράπεζες της οποίας χαλάρωσαν, το β΄ τρίμηνο του 2014, τα κριτήρια με τα οποία χορηγούν δάνεια προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά, για πρώτη φορά από το 2007. Πρόκειται για ελπιδοφόρα εξέλιξη που αν συνεχιστεί τα επόμενα τρίμηνα, θα μπορούσε να ενισχύσει την αναιμική ανάκαμψη της οικονομίας, τη στιγμή μάλιστα που αντιμετωπίζονται νέα προβλήματα εξαιτίας της κρίσης στην Ουκρανία και των κυρώσεων στη Ρωσία. Το γεγονός ότι τον Ιούνιο η χορήγηση πιστώσεων στην Ευρωζώνη συρρικνώθηκε κατά 1,7%, από 2% τον Μάιο, δείχνει ότι ο δρόμος μέχρι να φτάσουμε στην πιστωτική επέκταση εξακολουθεί να είναι μακρύς.
Από τα τέλη του 2007, όταν η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση έφτασε στην Ευρώπη, οι τράπεζες απέφευγαν να δανείζουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά παρά τον πακτωλό χρημάτων και εγγυήσεων που έλαβαν από τις εθνικές κυβερνήσεις, διότι κατ’ αρχάς προσπαθούσαν να κλείσουν τις τρύπες στους ισολογισμούς τους και δευτερευόντως διότι δεν υπήρχε ζήτηση για δάνεια. Χθες η έρευνα τραπεζικού δανεισμού που διενεργεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έδειξε ότι σε καθαρή βάση το 3% των τραπεζών που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφερε ότι χαλάρωσε τα κριτήρια για τη χορήγηση δανείων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά της Ευρωζώνης. «Τα πιστωτικά κριτήρια χαλάρωσαν για όλες τις κατηγορίες δανείων. Για πρώτη φορά από το β΄ τρίμηνο του 2007, οι τράπεζες της Ευρωζώνης ανέφεραν ότι χαλάρωσαν τα πιστωτικά κριτήρια σε καθαρή βάση προς τις επιχειρήσεις», αναφέρεται στην ανακοίνωση της ΕΚΤ. «Το γεγονός ότι επιτέλους βλέπουμε πως οι ευρωπαϊκές τράπεζες αρχίζουν να χαλαρώνουν τα πιστωτικά τους κριτήρια και να αναγνωρίζουν ότι υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση είναι αισιόδοξο», σχολίασε στο Reuters ο κ. Τζέιμς Νάιτλι, οικονομολόγος της ING. Μοιραία και σε αυτόν τον τομέα της οικονομίας, όπως και σε όλους τους υπόλοιπους είτε πρόκειται για την ανάπτυξη είτε για την ανεργία, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες διαφορές όσον αφορά τη ζήτηση για δάνεια. Σύμφωνα με την ΕΚΤ, υπάρχει αύξηση της ζήτησης για επιχειρηματικά δάνεια στη Γερμανία και στην Ισπανία, της οποίας η οικονομία αναπτύχθηκε κατά 0,6% το β΄ τρίμηνο, αλλά υποχώρηση της ζήτησης σε Ολλανδία και σε Γαλλία. Θετικό είναι και το γεγονός ότι αρχίζει να κλείνει η ψαλίδα μεταξύ της ζήτησης για δάνεια που είναι θετική ήδη από τα μέσα του 2013 (βλέπε γράφημα). «Η γενικότερη εικόνα δείχνει σταδιακή βελτίωση.
Η αύξηση της ζήτησης είναι καλό νέο και αντανακλά την καθυστέρηση μεταξύ του οικονομικού κύκλου και της ζήτησης για δάνεια».
Εκτιμάται ότι μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης των περιουσιακών στοιχείων των συστημικών τραπεζών της Ευρωζώνης και τη διενέργεια των δοκιμασιών αντοχής από την ΕΚΤ, μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου, θα μπορούσε να υπάρξει ενίσχυση της πιστωτικής επέκτασης. Περίπου την ίδια εποχή οι τράπεζες θα μπορούν να λαμβάνουν τα νέα φθηνά μακροχρόνια δάνεια (TLTRO) από την ΕΚΤ, που έχουν αποκλειστικό στόχο την ενίσχυση του δανεισμού προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Βάιντμαν: «Ναι» σε αυξήσεις μισθών
Εν τω μεταξύ, χθες και ο πρόεδρος της γερμανικής κεντρικής τράπεζας, Γενς Βάιντμαν, υποστήριξε την αύξηση των μισθών στη Γερμανία με ρυθμό ταχύτερο από αυτόν του πληθωρισμού. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στη γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung, ο κ. Βάιντμαν είπε ότι αύξηση μισθών κατά 3% θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο αναφοράς στις διαπραγματεύσεις εργαζομένων – εργοδοτών, δεδομένου ότι μεσοπρόθεσμα ο πληθωρισμός θα κυμαίνεται λίγο κάτω από το 2% και ότι η παραγωγικότητα στη Γερμανία έχει αυξηθεί κατά 1%. Λίγες ημέρες νωρίτερα τη μεγαλύτερη αύξηση μισθών στη Γερμανία είχαν υποστηρίξει και οι επικεφαλής οικονομολόγοι της Bundesbank αλλά και της ΕΚΤ. Ωστόσο, ο κ. Βάιντμαν δεν παρέλειψε να προειδοποιήσει πως ενδεχόμενες μαζικές αγορές τιτλοποιημένων ενυπόθηκων δανείων από την ΕΚΤ θα ήταν «προβληματική».