Αν και δεν θα το παραδεχθούν οι εχθροί της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος, ο νόμος περί καθολικής ασφάλισης φαίνεται όλο και περισσότερο επιτυχής. Το κόστος είναι μικρότερο από όσο προβλεπόταν, ενώ μειώνεται ταχύτατα ο αριθμός των ανασφάλιστων Αμερικανών, ιδιαιτέρως σε πολιτείες που δεν έχουν σαμποτάρει το πρόγραμμα.
Τι γίνεται, όμως, με το άλλο φιλόδοξο σχέδιο της κυβέρνησης, τη μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος; Το σχετικό νομοσχέδιο έχει παρουσιασθεί από τον Τύπο με τα πιο μελανά χρώματα, καθώς οι συντηρητικοί το θεωρούν ασύμβατο με την επιχειρηματικότητα και οι αριστεροί εντελώς ανεπαρκές. Η μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα δεν είναι αυτή που θα προωθούσε κανείς αν δεν είχε να αντιμετωπίσει εμπόδια από τους πολιτικούς του αντιπάλους. Είναι, όμως, πολύ καλύτερη από όσο μπορεί να φανταστεί όποιος πιστεύει τα ΜΜΕ. Ας δούμε, για παράδειγμα, την υπηρεσία προστασίας των καταναλωτών από τις παραπλανητικές διατυπώσεις στις πωλήσεις χρηματοπιστωτικών προϊόντων και την αλλαγή του νομικού και ρυθμιστικού πλαισίου ώστε να μην υπάρχουν πλέον τράπεζες «υπερβολικά μεγάλες για να αφεθούν να καταρρεύσουν».
Δεν θα έπρεπε να εκφράζονται αντιρρήσεις στην απόφαση για τη δημιουργία ενός γραφείου προστασίας των καταναλωτών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών δεδομένων όσων συνέβησαν με τη φούσκα της αγοράς στέγης. Οπως είχε προφητικά προειδοποιήσει για τα στεγαστικά δάνεια περιορισμένης εξασφάλισης (subprime) ο Εντουαρντ Γκράμλιτς, στέλεχος της Federal Reserve, «τα πιο επισφαλή δάνεια πωλούνται στους πιο απλοϊκούς δανειολήπτες επειδή αυτοί μάλλον εξαπατώνται». Είναι προφανής η ανάγκη για προστασία των καταναλωτών. Αυτό, όμως, δεν εμπόδισε τις ομάδες συμφερόντων της χρηματοπιστωτικής βιομηχανίας και τους συντηρητικούς να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να αποτρέψουν τη δημιουργία αυτού του γραφείου ή τουλάχιστον να φέρουν εμπόδια στην εκτέλεση της εργασίας του κατασπαταλώντας πάνω από 1,3 δισ. δολάρια. Μέχρι στιγμής, πάντως, όλα δείχνουν πως το γραφείο κάνει τη δουλειά του και μάλιστα αρκετά καλά ώστε να εμπνέει αδιάκοπα οργή στους τραπεζικούς κύκλους και τους συμμάχους τους. Η παροχή περισσότερης προστασίας στους καταναλωτές ισοδυναμεί με λιγότερα επισφαλή δάνεια και επομένως με μικρότερο κίνδυνο χρηματοπιστωτικών κρίσεων. Τι γίνεται, όμως, αν έτσι κι αλλιώς υπάρξει κρίση; Οπως και το 2008 η κυβέρνηση θα παρέμβει για να κρατήσει όρθιο το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Κανείς δεν θα διακινδυνεύσει μια επανάληψη της Μεγάλης Υφεσης. Πώς μπορεί, όμως, να διασώσει κανείς το χρηματοπιστωτικό σύστημα χωρίς να επιβραβεύσει την κακή συμπεριφορά; Ιδιαιτέρως σε περιόδους κρίσης οι διασώσεις μπορεί να προσφέρουν αθέμιτο πλεονέκτημα σε ορισμένες μεγάλες τράπεζες: μπορούν να δανείζονται φθηνά σε καλές εποχές όταν κανείς δεν γνωρίζει ότι ανήκουν στην κατηγορία «πολύ μεγάλη για να αφεθεί να καταρρεύσει» και στη συνέχεια να επιδοτούνται όταν τα πράγματα πάνε άσχημα.
Η απάντηση είναι πως η κυβέρνηση μπορεί να κρατικοποιήσει τις προβληματικές τράπεζες παράλληλα με τη διάσωσή τους ώστε να εξακολουθήσουν να λειτουργούν χωρίς αυτό να αποβαίνει προς όφελος των μετόχων ή των ομολογιούχων τους που δεν χρειάζονταν διάσωση. Το 2008 και το 2009, πάντως, δεν ήταν σαφές αν το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ είχε νομικά την αρμοδιότητα να κάνει κάτι τέτοιο. Ετσι με μια συγκεκριμένη πρόβλεψή του το νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα κάλυψε το νομικό κενό και στην επόμενη κρίση θα είναι δυνατόν να διασωθούν «συστημικά σημαντικές» τράπεζες χωρίς να επιδοτούνται οι τραπεζίτες. Οι τραπεζίτες απεχθάνονται, βέβαια, αυτήν την ιδέα, γι’ αυτό και ορισμένοι σύμμαχοί τους Ρεπουμπλικανοί προσπάθησαν να τους βοηθήσουν με τον παράλογο ισχυρισμό ότι η πρόβλεψη αυτή αποτελεί δώρο στη Wall Street.
Σίγουρα η μεταρρύθμιση δεν έχει προχωρήσει όσο θα έπρεπε. Αν και οι τράπεζες αναγκάζονται να διατηρούν περισσότερα κεφάλαια, θα έπρεπε να διατηρούν πολύ περισσότερα. Αν, όμως, δεν επρόκειτο για σημαντικό βήμα στη σωστή κατεύθυνση, η Wall Street και οι σύμμαχοί της δεν θα φώναζαν τόσο πολύ ούτε θα δαπανούσαν τόσα χρήματα για να εμποδίσουν την εφαρμογή του νόμου.