Με ραγδαίους ρυθμούς αυξάνονται οι χώρες με τα υψηλά ποσοστά ηλικιωμένων στον συνολικό πληθυσμό τους, λειτουργώντας ως τροχοπέδη στην ανάπτυξη της διεθνούς οικονομίας. Οι χώρες αυτές θα υπερτετραπλασιαστούν στις δεκατρείς έως το τέλος της δεκαετίας έναντι τριών σήμερα. Τα σχετικά αναφέρονται σε έκθεση για τα δημογραφικά ζητήματα, την οποία εκπόνησε ο διεθνής οίκος αξιολόγησης της Moody’s. Ως ιδιαίτερα γηρασμένες αναφέρονται οι χώρες, στις οποίες ποσοστό υψηλότερο του ενός πέμπτου του πληθυσμού τους βρίσκεται στην ηλικία των 65 ετών και άνω. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν σήμερα μόνο τρεις χώρες, οι οποίες είναι η Γερμανία, η Ιταλία και η Ιαπωνία. Με την ταχύτατη γήρανση των ανθρώπων στη Δύση και την αύξηση του προσδόκιμου ζωής έως το 2020 οι χώρες θα αυξηθούν σε 13 και σε 34 έως το 2030, αναφέρουν οι Financial Times.
Γηραιά Ηπειρος
Αξίζει να σημειωθεί πως οι περισσότερες από τις χώρες-κοινωνίες οι οποίες θα ενταχθούν στην κατηγορία των υπέργηρων, βρίσκονται στην Ευρώπη και είναι οι Ολλανδία, Γαλλία, Σουηδία, Κροατία, Σλοβενία και Πορτογαλία. Ωστόσο, θα τις ακολουθήσουν και άλλες, όπως το Χονγκ Κονγκ, η Νότια Κορέα, οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Ν. Ζηλανδία. Εν τω μεταξύ, το 60% των χωρών που αξιολογεί πιστοληπτικά η Moody’s το 2015 θα εισέλθει στην κατηγορία των γηρασμένων κοινωνιών, με το 7% του πληθυσμού τους στα 65 και άνω. Στην έκθεση του διεθνούς οίκου αποτυπώνεται η μεταστροφή που συντελείται με τη γήρανση των ανθρώπων. Οσοι θεωρούνται «δημογραφικό μέρισμα» και κινητήριος μοχλός για τη διεθνή οικονομία σήμερα, σταδιακά εξελίσσονται σε «δημογραφικό φόρο» συν τω χρόνω. Χαρακτηριστικές είναι οι επισημάνσεις της Ελενας Ντάγκαρ, αντιπροέδρου της Moody’s, η οποία ανήκε στους συντάκτες της έκθεσης. «Η μεταβολή των δημογραφικών δεδομένων, η οποία συχνά λογιζόταν ως μακροπρόθεσμο πρόβλημα, είναι εδώ μπροστά μας και επηρεάζει σημαντικά την ανάπτυξη», παρατηρεί.
Ταυτόχρονα, το διάστημα 2015 – 2030 σε παγκόσμια κλίμακα ο πληθυσμός στην παραγωγική ηλικία θα αυξηθεί κατά το ήμισυ του ρυθμού, με τον οποίο θα γηράσκει ο υπόλοιπος, αναφέρουν οι FT. Ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Moody’s υπογραμμίζει ότι όλες οι χώρες του κόσμου εκτός από ελάχιστες στην Αφρική θα δουν τον πληθυσμό της παραγωγικής ηλικίας είτε να ελαττώνεται είτε να αυξάνεται πιο αργά. Ο πρωτοφανής ρυθμός γήρανσης θα μεταφραστεί σε τροχοπέδη της ανάπτυξης παγκοσμίως, κατά τη Moody’s. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι μέσα σε ορίζοντα πενταετίας η διεθνής οικονομία θα επιβραδυνθεί κατά 0,4% και κατά 0,9% την πενταετία από το 2020 έως το 2025.
Σε ανάλογες προειδοποιήσεις είχε προβεί τον Ιούλιο και ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ). Προβλέπει ότι η πληθυσμιακή γήρανση θα ανακόψει την ανάπτυξη της διεθνούς οικονομίας από τον μέσο όρο του 3,6% της τρέχουσας δεκαετίας στο σχεδόν 2,4% τη δεκαετία από το 2050 έως το 2060. Ειδικά, στην Ασία ορισμένες κοινωνίες αναμένεται να γεράσουν πάρα πολύ γρήγορα. Στην Κίνα το 2020 θα αντιστοιχεί ένας ηλικιωμένος ανά έξι άτομα σε παραγωγική ηλικία, ενώ το 2030 η αναλογία θα είναι 1/4,2 και 1/2,6 έως το 2050. Παρά ταύτα, η Moody’s επισημαίνει πως υπάρχουν τρόποι να αντισταθμιστεί ο δημογραφικός αντίκτυπος, όπως ο εξορθολογισμός της μετανάστευσης, η βελτίωση της συμμετοχής του εργατικού δυναμικού και η τεχνολογική πρόοδος για αυξημένη παραγωγικότητα.