Είναι η τέταρτη προσέγγιση της ιστοσελίδας πολιτικοοικονομικών αναλύσεων Voxeu.org για τη γενικευμένη στασιμότητα. Η πρώτη αφορούσε μια γενική ανάλυση του θέματος. Η δεύτερη επικεντρώνονταν στο επιτόκιο εξισορρόπησης, δηλαδή στο επιτόκιο που διατηρεί σε σταθερά επίπεδα το ύψος των τιμών. Η τρίτη προσέγγιση ανέλυσε την απαισιοδοξία που γεννιέται από την επιβράδυνση της τεχνολογικής προόδου. Η τελευταία εξετάζει εάν οι ΗΠΑ έχουν κολλήσει τη «σκλήρυνση» της Ευρωζώνης.
Η θεωρία της χαμηλής ανάπτυξης ανά την υφήλιο ενστερνίζεται τρεις βασικές πιθανότητες. Ολες ή καμία μπορεί να είναι αληθείς. Πρώτον, ο χαμηλός πληθωρισμός έχει εξασθενίσει την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής, καθιστώντας σχεδόν αδύνατο το γεφύρωμα του χάσματος ανάμεσα στην πραγματική και τη δυνητική ανάπτυξη. Δεύτερον, τα φαινόμενα απατούν και οι ρυθμοί ανάπτυξης είναι τελικά χαμηλότεροι λόγω της επιβράδυνσης της τεχνολογικής προόδου. Τρίτον, η ύφεση έχει εξωθήσει πολύ κόσμο εκτός αγοράς εργασίας. Ανεξάρτητα από το εάν γεφυρωθεί το κενό ανάμεσα στην πραγματική και τη δυνητική ανάπτυξη ή εάν η τεχνολογική πρόοδος θα ανακτήσει τη δυναμική της, οι άνθρωποι αυτοί δεν θα γυρίσουν πίσω στην αγορά εργασίας.
Το τρίτο ζήτημα αφορά και την Ευρώπη. Οι ακαμψίες στις ευρωπαϊκές αγορές εργασίας μειώνουν δραματικά τις πιθανότητες εύρεσης νέων θέσεων εργασίας συγκριτικά με τις ΗΠΑ. Εάν η ανεργία αναρριχάται, τείνει και να παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Η αγορά εργασίας των ΗΠΑ φημίζεται για την ευελιξία της. Στις ΗΠΑ, η ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας οδηγούσε άμεσα σε πτώση της ανεργίας. Επί σειρά ετών, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συζητούσαν τρόπους για να καταστήσουν τις αγορές εργασίας πιο ευέλικτες όπως ακριβώς και των ΗΠΑ.
Αυτά τα στερεότυπα θα πρέπει να αναθεωρηθούν. Το κεφάλαιο του Εντουαρντ Γκλαέσερ για την απασχόληση στις ΗΠΑ εξετάζει τις μακροπρόθεσμες τάσεις στους μη απασχολούμενους άνδρες, εννοώντας όχι μόνον τους καταγεγραμμένους ανέργους αλλά και εκείνους που δεν εργάζονται. Πριν από τη δεκαετία του ’70, οι μη απασχολούμενοι κυμαίνονταν στο 5% με 8% του συνόλου, αλλά έκτοτε έχει αυξηθεί το ποσοστό αυτό. Η χρηματοπιστωτική κρίση οδήγησε το ποσοστό των μη απασχολουμένων σχεδόν στο 20%. Μία εξαετία μετά παραμένει σε διψήφια νούμερα, συγκεκριμένα στο 16%. Κατά τον κ. Γκλαέσερ, ο λόγος που παρατηρείται κάτι τέτοιο είναι η χαμηλή ζήτηση που οδηγεί σε άνοδο της ανεργίας.
Κατά συνέπεια, θα πρέπει να αναθεωρηθεί όλος ο κοινωνικός ιστός στις ΗΠΑ. Το σύστημα ασφάλισης των ανθρώπων με αναπηρία θα πρέπει να αλλάξει έτσι ώστε οι εργαζόμενοι με ειδικές ανάγκες να μην αναγκάζονται σε παραίτηση προκειμένου να κατοχυρώσουν δικαίωμα είσπραξης επιδομάτων. Εκείνοι που είναι ικανοί για εργασία -πολλοί ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία- θα μπορούσαν να έχουν ένα χρονικό περιθώριο διετίας για να ολοκληρωθεί η όποια διαδικασία αποκατάστασης, τοποθέτησης σε μια θέση εργασίας και μισθολογικής υποστήριξης. Ετσι, οι οικονομολόγοι Ολιβιέ Μπλανσάρ και Τζάστιν Γούλφερς υπολογίζουν πως θα προστατεύονταν οι θέσεις εργασίας για 1 με 1,5 εκατομμύριο εργαζομένους.
Μια άλλη λύση θα ήταν η βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της εξειδίκευσης στην εκπαίδευση υποψήφιων εργαζομένων, όπως πράττει η Γερμανία. Μια από τις προτάσεις του κ. Γκλαέσερ είναι, επίσης, η κατάργηση των επιβαρύνσεων κοινωνικής ασφάλισης για τους χαμηλά αμειβόμενους.
Ολες αυτές οι ιδέες, θεωρητικά, είναι εξαιρετικές. Σε πρακτική βάση, όμως, δεν μπορούν να επανεντάξουν τους ανέργους στην αγορά εργασίας. Εάν τα επιτόκια κυμαίνονται κοντά στο μηδέν, δεν είναι δυνατή η ενίσχυση της ζήτησης που θα οδηγούσε σε αύξηση της απασχόλησης. Κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες, η γενικευμένη στασιμότητα -τροφοδοτούμενη από χαμηλή ζήτηση, χαμηλές τιμές και χαμηλή απασχόληση- είναι ένα ζήτημα που θα πρέπει να αντιμετωπισθεί με σοβαρότητα. Σε κάθε περίπτωση δεν είναι ένα πρόβλημα που θεραπεύεται από μόνο του.