Καμία άλλη χώρα δεν έχει πλουσιότερη ιστορία στις τράπεζες και το χρήμα απ’ ό,τι η Σκωτία. Ο πρώτος οικονομολόγος που συνέδεσε επιστημονικά το χρήμα, τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη ήταν ο Ντέιβιντ Χιουμ, σκωτσέζικης καταγωγής.
Από τη Σκωτία προέρχεται, επίσης, η ιδέα ίδρυσης μιας τράπεζας με μετοχική σχέση μεταξύ ιδιοκτητών, αποτελώντας τη βάση για την εξέλιξη του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Σήμερα, όμως, το νομισματικό μέλλον της Σκωτίας είναι τόσο αβέβαιο όσο περήφανο είναι το παρελθόν της. Οι εθνικιστές που ηγούνται της Σκωτίας υποστηρίζουν πως εάν οι ψηφοφόροι προτιμήσουν την ανεξαρτησία της στο δημοψήφισμα που είναι δρομολογημένο για τις 18 Σεπτεμβρίου, η χώρα θα δημιουργήσει μια νομισματική ένωση μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτή είναι μια φρικτή ιδέα.
Η νομισματική ένωση που οραματίζεται το κόμμα εθνικιστών της Σκωτίας (SNP) θα ήταν ανάλογη της Ευρωζώνης. Χαρτονομίσματα και νομίσματα θα συνεχίζουν να κυκλοφορούν στη Σκωτία, με την Τράπεζα της Αγγλίας να ορίζει το βασικό επιτόκιο για δύο χώρες και να παρέχει στήριξη εάν ποτέ η χώρα χτυπηθεί από μια κρίση. Μια τέτοια ένωση θα καταργούσε τον όποιο νομισματικό κίνδυνο και το κόστος της προσαρμογής των εθνικών νομισμάτων στις εμπορικές σχέσεις. Ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ Σκωτίας και Ηνωμένου Βασιλείου κυμαίνεται στα 110 δισ. στερλίνες, βάσει στοιχείων του 2013, ένα ποσό που καλύπτει τα δύο τρίτα του ΑΕΠ της Σκωτίας. Οπότε το SNP θεωρεί πως η υιοθέτηση της στερλίνας, γνωστής και ως λίρα Αγγλίας, θα ήταν η καλύτερη λύση τόσο για τη Σκωτία όσο και για το Ηνωμένο Βασίλειο. Μια νομισματική ζώνη με βάση τη στερλίνα θα ήταν, επίσης, αποτελεσματική λόγω της κοινής γλώσσας, της δυνατότητας μετανάστευσης των εργαζομένων, της ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων και ενός διασυνδεδεμένου τραπεζικού συστήματος που θα ενώνει δανειολήπτες και πιστωτές.
Μια κοινή νομισματική πολιτική επιφέρει, όμως, μεγαλύτερα προβλήματα στο δημοσιονομικό μέτωπο. Ενδεικτικά, το SNP σχεδιάζει την αύξηση των δημοσίων δαπανών κατά 3% σε ετήσια βάση. Αντίθετα, η συντηρητική κυβέρνηση του Ντέιβιντ Κάμερον αποβλέπει σε ισοσκελισμένο προϋπολογισμό έως το 2019. Η Σκωτία, δε, έχει ήδη μεγαλύτερο δημοσιονομικό έλλειμμα απ’ ό,τι το Ηνωμένο Βασίλειο και προβλέπεται επιδείνωση των δημοσιονομικών της λόγω του δημογραφικού προβλήματος. Χωρίς μια κοινή δημοσιονομική πολιτική, οι διμερείς νομισματικές σχέσεις των δύο χωρών μπορεί να οδηγήσουν σε μια άτυπη, μικρότερη Ευρωζώνη όπου η Σκωτία, όμως, θα τείνει προς την κατεύθυνση της Ελλάδας.
Ακόμη και εάν το Ηνωμένο Βασίλειο αρνηθεί να μοιραστεί τη στερλίνα της, το SNP ισχυρίζεται πως θα το κάνει αυτοβούλως. Αυτή η επιλογή είναι εφικτή. Υπάρχουν 11 χώρες που χρησιμοποιούν άτυπα το νόμισμα ενός άλλου κράτους, σύμφωνα με έρευνα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ). Στην περίπτωση της Σκωτίας, ωστόσο, μια υιοθέτηση της στερλίνας χωρίς τη στήριξη της Τράπεζας της Αγγλίας θα εξέθετε τη χώρα σε διακυμάνσεις των τιμών ενέργειας, δεδομένης της εξάρτησης της οικονομίας από τον πετρελαϊκό κλάδο της. Η παράμετρος αυτή επηρεάζει και τον χρηματοπιστωτικό κλάδο, που συνεισφέρει κατά 12,5% στο ΑΕΠ της χώρας. Χωρίς την ύπαρξη μιας κεντρικής τράπεζας, το κόστος δανεισμού επιχειρήσεων και κράτους θα αυξανόταν λόγω του αυξημένου ρίσκου για τη χώρα. Η καλύτερη επιλογή, τελικά, είναι και η πιο ριζοσπαστική. Η Σκωτία θα έπρεπε να αποκτήσει τη δική της κεντρική τράπεζα. Την τελευταία δεκαετία, εξάλλου, έχουν ιδρυθεί 28 νέες κεντρικές τράπεζες. Χρονικά περιθώρια υπάρχουν, αλλά το SNP θα πρέπει να αναδιπλώσει τα σχέδια για την αύξηση των δημοσίων δαπανών στη χώρα.