Η «τέλεια καταιγίδα» που έπληξε την Ευρώπη στη διάρκεια του καλοκαιριού μετέτρεψε τη μνημειώδη εισροή κεφαλαίων προς μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια, η οποία είχε καταγραφεί τους προηγούμενους δώδεκα μήνες, σε απότομη εκροή, σύμφωνα με στοιχεία της εφημερίδας Financial Times. Οι λόγοι που οδήγησαν στην αντιστροφή της ροής χρημάτων προς την Ευρώπη είναι η διάψευση των προσδοκιών για ανάκαμψη της οικονομίας της Ευρωζώνης, η οποία το β΄ τρίμηνο έμεινε στάσιμη, οι φόβοι για αποπληθωρισμό στην Ευρωζώνη, η κρίση σε Ουκρανία και σε Μέση Ανατολή και, ειδικότερα για τη Βρετανία, η απειλή της ανεξαρτητοποίησης της Σκωτίας.
Στις εννέα από τις δέκα τελευταίες εβδομάδες υπήρξε εκροή κεφαλαίων από τα ευρωπαϊκά μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας παροχής δεδομένων EPFR που επικαλούνται οι Financial Times. Η εκροή κεφαλαίων από βρετανικά μετοχικά αμοιβαία επιταχύνθηκε την τελευταία εβδομάδα καθώς οι δημοσκοπήσεις έδειξαν άνοδο της πρόθεσης ανεξαρτητοποίησης, ενώ λίγο πριν από τη μηνιαία συνεδρίαση της ΕΚΤ, στις αρχές του μήνα, παρατηρήθηκε βραχυχρόνια, όπως αποδείχθηκε, εισροή κεφαλαίων προς τα μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια της Ευρωζώνης. Παράλληλα, το ευρώ έχει υποχωρήσει κατά 7% έναντι του δολαρίου από τον περασμένο Μάιο, περιορίζοντας την αξία των τοποθετήσεων επενδυτών εκτός Ευρώπης.
Πέραν των παραπάνω, τα κέρδη που ανακοίνωσαν οι ευρωπαϊκές εταιρείες ήταν απογοητευτικά. Καθώς το επενδυτικό κλίμα επιδεινωνόταν, η αξία των ευρωπαϊκών μετοχών υποχωρούσε έντονα από τον Ιούνιο μέχρι τις αρχές Αυγούστου, οπότε και άρχισε μερική ανάκαμψή τους. Βέβαια πάντοτε κάθε νόμισμα έχει δύο πλευρές. Πλέον, μετά την καλοκαιρινή πτώση, οι ευρωπαϊκές μετοχές έχουν γίνει και πάλι ελκυστικές, ιδίως σε σχέση με τις αμερικανικές, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει και πάλι σε επανάληψη των εισροών.
Υψηλή ρευστότητα
Πάντως, οι ίδιες οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, προαισθανόμενες ότι ίσως επαναληφθεί στο μέλλον το σκηνικό της κρίσης, επιλέγουν την ασφάλεια έναντι της ανάπτυξης. Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, υπάρχουν ενδείξεις αναθέρμανσης της ευρωπαϊκής οικονομίας, ειδικά σε χώρες ιδιαζόντως πληγείσες από την κρίση, όπως η Ισπανία. Εν τω μεταξύ, η ΕΚΤ διοχετεύει χρήμα με ακόμα μεγαλύτερο ενθουσιασμό στον οικονομικό μηχανισμό, αλλά οι Ευρωπαίοι πολιτικοί φοβούνται ότι πλέον οι επιχειρήσεις λόγω της κακής εμπειρίας θέτουν σε προτεραιότητα την ασφάλεια, αποφεύγοντας το ρίσκο. Επιδιώκουν τη συσσώρευση ρευστού, αν και αυτό συνιστά παγκόσμιο και όχι μόνον ευρωπαϊκό φαινόμενο.
Διεθνώς οι μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες εκτός χρηματοπιστωτικού κλάδου έχουν συγκεντρώσει το ποσόν ρεκόρ των 3,5 τρισ. δολαρίων (2,7 τρισ. ευρώ) σε ρευστό έναντι των σχεδόν 2 τρισ. δολαρίων (1,54 τρισ. ευρώ) το 2008. Από το σύνολο των 3,5 τρισ. δολαρίων, σχεδόν τα 1,6 τρισ. δολάρια (1,23 τρισ. ευρώ) βρίσκονται σε χέρια Αμερικανών, αλλά εκτός ΗΠΑ. Οι δε επιχειρήσεις της Γηραιάς Ηπείρου τείνουν να αγγίξουν ανάλογα επίπεδα. Διατηρούν σε διαθέσιμα 963 δισ. ευρώ, δηλαδή ποσόν υψηλότερο κατά 250 δισ. ευρώ από τα επίπεδα του 2007 πριν από την κρίση. Επιπλέον, μόνον το περασμένο δωδεκάμηνο οι 1.200 εισηγμένες επιχειρήσεις της Ευρώπης έχουν προσθέσει στο ρευστό τους περί τα 50 δισ. ευρώ, όπως εκτιμά η Deloitte. Η σώρευση κεφαλαίων επιτεύχθηκε με ποικίλες μεθόδους είτε πρόκειται για στυγνές περικοπές είτε με την πώληση δραστηριοτήτων είτε ακόμα και με την αναβολή στη συντήρηση των περιουσιακών τους στοιχείων, όπως είναι τα κτίρια ή η τεχνολογική υποδομή.