Ο Μάριο Ντράγκι, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, είναι έξυπνος άνθρωπος. Η καριέρα του περιλαμβάνει περάσματα από την Goldman Sachs, την Παγκόσμια Τράπεζα (WB) και την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS). Οπότε θα πρέπει να υπάρχει κάποιος λόγος ώστε να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα δανεισμού των τραπεζών από το οποίο δεν υπάρχουν πολλές τράπεζες που να επιθυμούν να αντλήσουν χρήματα και ένα πρόγραμμα αγοράς τιτλοποιημένων δανείων (ABS) για το οποίο δεν μπορώ να βρω ούτε έναν επενδυτή που να το επικροτεί.
Η άποψή μου για την τακτική του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι είναι η ακόλουθη. Θα ήθελε να προχωρήσει με ένα πλήρες πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) παρόμοιο με αυτό της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed) και της Τράπεζας της Αγγλίας (BoE), αλλά δεν καταφέρνει να πείσει τη γερμανική κεντρική τράπεζα (BuBa).
Προχωρώντας με τον τρόπο που το κάνει, δηλαδή με προγράμματα που μοιάζουν όλο και πιο πολύ με ποσοτική χαλάρωση αλλά είναι καταδικασμένα να αποτύχουν, ουσιαστικά θα κερδίσει τη συγκατάθεση της γερμανικής κεντρικής τράπεζας με μακιαβελική μέθοδο. Την Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διεξήγαγε την πρώτη αποκαλούμενη στοχευμένη, μακροχρόνια, επιχείρηση αναχρηματοδότησης (TLTRO).
Οι τράπεζες ολόκληρης της Ευρωζώνης δανείστηκαν μόλις 82,6 δισ. ευρώ, δηλαδή λιγότερα από τα 100 δισ. ευρώ με 300 δισ. ευρώ που είχαν προβλέψει οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Bloomberg. Το πρόγραμμα είναι σχεδιασμένο με τέτοιον τρόπο, ώστε να δοθούν μετρητά αρχικά στο τραπεζικό σύστημα και στη συνέχεια μέσω αυτού να βρουν τον δρόμο τους προς την οικονομία με στόχο την ενίσχυση των επενδύσεων, της απασχόλησης και της ανάπτυξης. Ωστόσο, οι ευρωπαϊκές τράπεζες υποβάλλονται σε έλεγχο της ποιότητας των περιουσιακών τους στοιχείων και του ισολογισμού τους και επιθεώρηση των ποσοστών. Από τη στιγμή που δεν υπάρχουν εταιρείες που να χτυπούν τις πόρτες των τραπεζών ζητώντας δάνεια, ένας τραπεζίτης θα έπρεπε να είναι γενναίος (ή τρελός) ώστε να αποφασίσει να επεκτείνει σημαντικά και γρήγορα τον ισολογισμό του, άσχετα με το πόσο γενναιόδωροι είναι οι όροι δανεισμού.
Τον Αύγουστο ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι είχε εκφράσει την ελπίδα ότι οι εμπορικές τράπεζες θα μπορούσαν να αντλήσουν έως και 850 δισ. ευρώ μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος TLTRO. Νωρίτερα τον Σεπτέμβριο προσέθεσε ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα «θέλει να οδηγήσει τον ισολογισμό της προς το μέγεθος που είχε στις αρχές του 2012», πράγμα που σημαίνει νέα περιουσιακά στοιχεία ύψους ενός τρισεκατομμυρίου ευρώ. Τα αποτελέσματα της Πέμπτης υποδηλώνουν ότι ενδεχομένως θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί ο στόχος. Αν οι εμπορικές τράπεζες δεν αντλήσουν περισσότερα κεφάλαια στην επιχείρηση TLTRO του Δεκεμβρίου, τότε η ποσοτική χαλάρωση θα έρθει στην Ευρώπη. Κάλλιο αργά, παρά ποτέ.